Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu nedir ve aileler nasıl yol izlenmelidir ?

Çocuklarda 7 yaşından önce başlayan  hem evde hem de okulda 6 ay süre ile yaşına ve gelişim düzeyine uygun olmayan dikkatsizlik, düzensizlik, hiperaktivite, dürtüsellik belirtileriyle ortaya çıkan nörogelişimsel bir bozukluktur.

DEHB’in nedenleri tam olarak bilinmese de genetik nedenler, beyin hasarı, nörofizyoloji, beyin görüntüleme çalışmaları, gıda ve katkı maddeleri, psiko-sosyal etkenler gibi faktörlerin etkili olduğu belirlenmiştir. 

DEHB  Tanılama Yöntemi Nedir ?

DEHB’in tanısının konulması çok yönlü değerlendirme ve farklı kaynakların iş birliği gerekmektedir. Tanı koyan kişinin tanı araçları; ana baba çocuk görüşmesi, ana baba çocuk gözlemi, ebeveyn ve öğretmen davranış derecelendirme ölçekleri, fiziksel ve nörolojik muayene, bilişsel testler, işitme ve görme testi gibi yaklaşımlardır. Çocuk-ergen ruh sağlığı ve hastalıkları kliniklerinde DEHB tanısı, mevcut belirtilerin yaş ve zihinsel düzeye göre değerlendirilir çocuk psikiyatristleri ve klinik psikologlar tarafından DSM tanı ölçütlerine göre konulmaktadır.

Dikkat Eksikliği Belirtileri Nelerdir ?

• Dikkatini ayrıntılara veremez. Örneğin okul ödevi veya diğer etkinliklerde dikkatsizliğinden dolayı hata yapar.

• Görevinde, oyununda ya da ödevlerinde dikkatini sürdürmekte zorlanır.

• Kendisi ile konuşulduğunda tam dinlemiyormuş gibi görünür.

• Aldığı görevleri ve etkinlikleri düzenlemekte zorluk çeker.

• Sürekli zihinsel çaba gerektiren okul çalışması, ev ödevi gibi görevleri sevmez, isteksizdir.

• Eşyalarını kaybeder. (Oyuncak, kalem, kitap gibi)

• Dikkati dış uyaranlara kolayca dağılır. Verilen görevi zor tamamlar veya tamamlayamaz.

• Günlük etkinliklerde çoğu zaman unutkandır.

Hiperaktivite/Aşırı Hareketlilik Belirtileri Nelerdir ?

• Ellerini, ayaklarını sürekli oynatır ya da oturduğu yerde hareket halindedir.

• Sınıfta ya da oturması beklenen diğer durumlarda oturduğu yerden kalkar ve gezinir.

• Kendisi için tehlikeli olan alanlarda gezinir veya tırmanır.

• Sakin bir biçimde, boş zamanları geçirme etkinliklerine katılma ya da oyun oynamada zorlanır.

Dürtüsellik Belirtileri Nelerdir ?

• Sorulan sorunun tamamlanmasını beklemeden cevabını verir.

• Sıra bekleme güçlüğü vardır. 

• Başkalarının sözünü keser ya da oyunlarını böler, sataşır.

Çocuğumda Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Belirtileri Var Ne Yapmalıyım ?

İlk önce şunu belirtmeliyimki erken tanı tedavi sürecini oldukça kolaylaştırmaktadır.

Çocuğunuzda gördüğünüz belirtileri gözardı etmeyin. Tedavinin ilk şartı; aile, okul ve hekim arasında sıkı işbirliği kurulmasıdır. Gerekli durumlarda ilaç tedavisi uygulanabilmektedir. Süreci çocuğun tek başına atlatmasını beklememelisiniz. Günlük program hazırlayıp çocuğun görebileceği bir yere asabilirsiniz. Eğer çocuk henüz okuma yazma bilmiyorsa günlük etkinlikler sembollerle anlatılmalıdır. Çocuğa ne yapmamasından çok ne yapması gerektiği söylenmeli ve gösterilmelidir. Çocuğun göz hizasına eğilip sözlerinizi gözlerinin içine bakarak, sakin ve net bir dille belirtmeniz etkili olacaktır. Bunları DEHB ile karşı karşıya kalan aileler genel olarak uygulayabilir. Fakat bir başka gerçek ise her çocuğun aile yapısı ve kendi kişiliği farklı olduğu için destekleyici tedavi yöntemi için uzmanlara başvurabilirsiniz. Çocuğunuza özel hazırlanın programlar ile tedavi sürecini hızlandırabilir, DEHB’li çocuğa nasıl davranılması gerektiğini detaylıca öğrenebilirsiniz. 

SAĞLIKLA KALIN..