Akıcı konuşma; konuşmanın sürekli, pürüzsüz, uygun bir hızda ve eforsuz olmasıdır. Kekemelikte konuşmanın hava akışının farklı şekillerde kesilmesi ile karakterizedir.
Kekemelik tipik olarak çocuklukta başlar ve bu çocuklardaki kekemelik davranışının %95’i 5 yaş öncesinde ortaya çıkar.
Takılma davranışlarının en sık görülen şekilleri; sessiz bloklar ya da anlamlı ama yersiz kelime koymaları (Elma severim yerine ben çok elma severim), anlamsız kelime koymalar ( Elmanın rengi şey kırmızı), kelime tekrarları (Ben ben aldım), öbek tekrarları (Bizim evde bizimde kedi var), şeklinde olabilir. Bunların yanında kekeme bireylerde sık görülen akıcısızlık sorunları; ses ya da hece tekrarları (b-b-bebek), uzatmalar (Sssssabun), bloklardır (görülebilen ve görülemeyen blokları ayırt etmek gerekir). Takılan bireylerde aynı zamanda konuşmasa normalden fazla efor, gerilim ve çaba olabilir.
Kekemelik bireylerin okul, iş ve sosyal ilişkilerini etkiler. Çocuklar bu dönemde aynı zamanda konuşma anksiyetesi, zaman baskısı (söyleyeceğini hızlı söyleme ihtiyacı) yaşabilirler. Bunun yanında akran zorbalığı konusunda risk altındadırlar.
Takılmaların en sık belirtileri;
Tek heceli kelime tekrarları
Kelimenin bir kısmının ya da baştaki sesin tekrarı
Uzatmalar
İşitilebilir ya da sessiz bloklar
Fiziksel gerilim ve çaba
Bu belirtiler ile gelişen durumlar ise;
Boğaz temizleme
Yüz buruşturma
Kafa sallama
Bazı ses ya da kelimelerden kaçınma
Daha az konuşmayı tercih etme
Sosyal durumlardan kaçınma
Kekemelik davranışlarını maskelemek için ara sözler ekleme …..
SEBEPLERİ
Kekemeliğin sebebi yaygın inanış olan korkular, duygusal sorunlar ya da ailenin yaşam biçimi değildir. Ama başlangıç sebebi ve çocuğun kekemelik davranışı ile başa çıkmama sebebi bu durumlar olabilir. Genetik faktörün etkin olduğu düşünülse de bunu ispatlayacak bir kromozom ya da gene de henüz bulunamasa da gen mutasyonlarının kekemelik ile ilişkisi olduğu son çalışmalarda ortaya konuldu (Dyayna & Kang, 2011).
Son zamanlarda okuduğumuz çalışmalar aynı zamanda nörolojik olarak hem yapısal hem de fonksiyonel farklılıkların olduğunu ortaya koydu. Beyinde gri ve beyaz cevher volümünde , iletim zamanlamasında, sağ ve sol beyin baskınlığının farklılaşmasında farklılıklar olduğunu çalışmalar destekliyor.
RİSK FAKTÖRLERİ
Erkek çocuklar
Genetik öykü
3 yaş ve daha öncesinde başlayan takılmalar
Dil ve konuşma sorunları (Gecikmiş konuşma, apraksi, farklı genetik durumların yol açtığı konuşma sorunları, okuma yazma sorunları)
DEĞERLENDİRME
Medikal hikaye, gelişim basamakları, dil ve konuşma gelişimi, aile öyküsü, takılma tipleri ve oranı, çocuğu kişiliği, farklı durumlar karşısında tutumları, inançları ve korkularını bilmek değerlendirme de önemlidir. Bunun yanında çocuk her zaman aynı oranda takılmaz; terapist terapiyi iyi planlayabilmek adına farklı durumlarda ki olan takılma örneklerini de aileden istemelidir.
