Deri kanserleri bozulan çevresel faktörlerin de etkisi ile son yıllarda gitgide artmaktadır. Ülkemizde deri kanserlerinin sıklığına ilişkin sağlıklı istatistik veriler yoktur.
Deri 2 tabakadan meydana gelmiştir.
1) Epidermis
2) Dermis
Epidermis derinin üst tabakasıdır. Vücudu dış etkenlerden korur. Su, elektrolit ve ısı kaybını önler. Dermis epidermisin altındadır. Kıl follikülleri, ter ve yağ bezleri, damarlar, sinirler bu kattadır. Daha derinde deri altı yağ dokusu vardır. Deri kamserleri epidermisin bazal tabakası veya daha üstteki hücre tabakalarından kaynak alabilir. Deri kanserleri daha çok baş-boyunda olmakla birlikte tüm deri yüzeyinde olabilir. Vücudun güneş gören bölgeleri deri kanserlerine daha çok adaydır.
KİMLER DERİ KANSERİ OLURLAR?
Deri kanserinin esas nedeni güneşten gelen ultraviole ışınlarıdır. Mor ötesi ışın veren elektrik lambaları ve bronzlaştırıcı suni ışık kaynakları da deri kanserlerine neden olabilir. Ultraviole ışınlarına karşı dünyayı koruyan ozon tabakasının incelmesinin de deri kanserlerinde ciddi bir artışa neden olduğu bilinen bir gerçektir.
En çok risk altında olanlar:
Açık tenliler,
Derilerinde kolayca çillenme olanlar,
Çok fazla sayıda beni (nevüs) olanlar ve bunların değişik şekil ve boyutta olması,
Ailesinde deri kanseri bulunanlar,
Açık havada fazla zaman geçirenler,
Ekvatora yakın bölgelerde, yüksek rakımlı veya yıl boyunca yoğun güneş ışığına maruz kalanlar. <br/>Bunların dışında,
Herhangi bir sebeple radyoaktif ışın tedavisi (radyoterapi) uygulamaları,
Uzun yıllar iyileşmeden kalan açık yaralar,
Katran, zift, arsenik vs. gibi kimyasal karsinojen maddelere kronik şekilde maruz kalma,
Kronik mikrotravmalara maruz kalma gibi nedenlerle de deri kanserleri gelişebilir.
2. Epidermisteki bazal hücrelerden kaynaklanan Bazal Hücreli Kanser (BHK) 2. Skuamöz (yassı)hücrelerden kaynaklanan Skuamöz Hücreli Kanser (SHK) 3. Melanositlerden (melanin üreten hücreler) kaynaklanan Malign Melanoma (MM) BHK; en sık rastlanan deri kanseridir. Yavaş seyreder. Metastaz yapmaz. BHK nadiren hayatı tehdit eder. SHK; sık rastlanan diğer bir deri kanseri tipidir. Dudaklar, yüz ve kulaklarda sık rastlanır. Lenf bezlerine bazen de iç organlara yayılabilir. SHK eğer tedavi edilmezse hayatı tehdit eder duruma gelir. Deri kanserlerinin üçüncü tipi olan malign melanomalara daha az rastlanır. Ancak özellikle güneşli bölgelerde yaşayanlarda sıklığı giderek artmaktadır. Deri kanserlerinin en tehlikeli tipidir. Ancak erken teşhis edilirse tam olarak tedavi edilebilme şansı vardır. Teşhis ve tedavide gecikme genellikle ölümcül olmaktadır.
KANSERLEŞEBİLEN BAŞKA DERİ TÜMÖRLERİ VAR MIDIR?
Bilinmesi gereken ve sık görülen iki deri tümörü benler ve keratozlardır. Benler, yoğun pigmentli deri hücrelerinin kümeleşmesinden oluşur. Bazen deriden kabarık şekilde, bazen derile aynı seviyededir. Bazen doğuştan beri vardır. Bazen de sonradan çıkabilir. Birçoğunun tehlikesi olmamasına rağmen doğuştan beri var olan geniş ve kıllı dev benler ile değişik renklerde ve sınırları net olarak seçilemeyen benler malign melanomaya dönüşme riski taşırlar. Benler; 1) Kozmetik nedenlerle, 2) Giysi ve takılarla sürekli tahriş oluyorlarsa, 3) Malign melanomaya dönüşme ihtimalleri nedeniyle cerrahi olarak çıkarılırlar. Solar veya aktinik keratozlar ise üzerleri pürtüklü veya pullu, kahverengi veya kırmızı renkte yamalar şeklinde görülen deri tümörleridir. Genellikle derinin güneşe maruz kalan bölgelerinde görülürler. Bunların kansere dönüşme ihtimalleri vardır. Kansere dönüşme belirtileri gösterenler cerrahi olarak çıkarılmalıdırlar.
