BOYUN ZORLANMASI VE BOYUN İNCİNMESİ (Servikal Strain ve Servikal Sprain)
Boyun zorlanma ve incinmelerinin en sık sebebi ‘‘WHIPLASH YARALANMA’’dır. Bu olay, araç içi trafik kazalarında veya araçta ani fren yapma sonucu, boynun bir kırbaç hareketi yapması şeklinde ortaya çıkar. Bu hareket ile boyun bölgesi ani olarak ileri ve geri sert bir şekilde hareket eder ve boyun etrafındaki yumuşak dokularda, bazen de tüm boyun ekleminde ciddi bir zorlanma-yaralanma meydana gelir.
Bunun dışında değişik zorlanma-incinme nedenleri de vardır. Bunların bir kısmınında, omuz kuşağının yükünün artması ile, boyuna da fazla yük binmiş olur ve incinme belirtileri ortaya çıkar. Ya da boynun veya omuz kuşağının ve kolların, hafif de olsa UZUN SÜRE ve ÇOK YORUCU ŞEKİLDE ÇALIŞMASI ile yine boynu etkileyen bir incinme oluşur. Yine masa veya bilgisayar başında uzun saatler çalışma ve yoğun stres de boyunda zorlanma ve incinmeyi kolaylaştırır.
Uzun süre yorucu şekilde çalışma ile ortaya çıkan ağrılar, bazen akut yaralanmaya benzer şekilde ortaya çıkarak, ciddi ağrılara sebep olur.
Boyun incinmelerinde ŞİKAYETLER, Whiplash yaralanmalarda bazen kazadan hemen sonra başlamaz, birkaç gün içinde giderek artar. Ciddi boyun ağrısı ve hareket kısıtlılığı, başağrısı, sırt ve omuzlarda ağrı, uyumada güçlük gibi şikayetlere sebep olur. Diğerlerinde ise, meydana gelen sebebe bağlı olarak şikayetlerin ortaya çıkışı yine ani olabileceği gibi, belli bir zaman içerisinde yavaş yavaş artarak da şiddetli noktaya ulaşabilir.
TANIDA hem kapsamlı ve ayrıntılı bir muayene, hem de görüntüleme yöntemleri çok önemlidir. Muayene bulguları, hekimi gerekli ek tetkikler konusunda yönlendirir.
Whiplash yaralanmasında ve diğer akut boyun incinmelerinde TEDAVİ öncelikle, tam istirahat ve uygun ilaç kullanımı ile başlar. Bir haftadan sonra, fizik tedavi ihtiyacı değerlendirilir. Kemik ve eklem yapılarında, instabilite denen bütünlüğün bozulmuş olduğu bir durum tespit edilmişse, cerrahi bir operasyonu gerektirebilir. Tedavinin tüm aşamaları boyunca, hasta yakından takip edilir.
Kronik yorgunluk ve zorlanma ile ortaya çıkan boyun incinmesi, çoğu zaman boynu RESTORE edici bir FİZİK TEDAVİYİ gerektirir ve tamamen düzelebilir.
Böylece, AKUT ve KRONİK BOYUN ZORLANMALARI'nın sebepleri, oldukça değişkendir. Boyun ve omuz kuşağını çok yoran ve zorlayan işler, ya ani bir boyun zorlanmasına sebep olur ve ‘‘akut servikal strain’’ olarak değerlendirilir; ya da zaman içinde bir birikimin sonucu olarak ortaya çıkar ve ‘‘kronik servikal strain’’ olarak kabul edilir. Röntgen ve MR’da da buna ait bulguları hekim tespit eder. Problemin şiddetine göre tedavi değişkenlik gösterir. Kronik durumlarda genellikle fizik tedavi gerekir.
Yrd Doç Dr Ahmet Tevfik Serdar SARAÇ
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı
