KBB ve diğer cerrahi branşların ameliyatlarında hastanın ağrısının azaltılması ya da ortadan kaldırılması için uygulanan uyuşturma yöntemlerine anestezi denir. Anestezi ikiye ayrılır.
1-GenelAnestezi
2-Lokal Anestezi
1-Genel Anestezi:
Hastanın tamamen uyutularak bilincini yitirmesi ve bu şekilde ağrı duyusu olmaksızın ameliyatların yapılmasıdır. Genel anestezi için kullanılan ilaçlar solunum yoluyla ya da”damar içine verilir. Genellikle damar içine verilen ilaçlarla ameliyatlar yapılır. Bu arada kas gevşetici ialçlarda verilerek hastanın kaslarının gevşemesi sağlanır ve ameliyat daha rahat yapılabilir. Genel anestezi sırasında hastanın solunumunun sağlanması gerekir. Bu amaçla entübasyon tüpü denilen bir boru hastanın solunum yollarına sokulur ve hastanın bu tüp aracılığı ile nefes alması sağlanır. Bu tüp solunum yollarına genellikle ağızdan sokulmasına rağmen bazen burundan ya da daha nadiren soluk yoluna boyundan bir delik açarak (trakeotomi) konabilir.
Genel anestezi sırasında hastanın durumunu değerlendirmek için bazı kriterleri takip etmek gerekir. Bu amaçla nabız sayısı, kalp ritmi, kandaki oksijen oranı, solunum sayısı, tansiyon takibi, her iki akciğerin solunuma katılıp katılmadığı ve yapılan ameliyatın özelliğine göre başka kriterler takip edilir.
Her geçen gün hem anestezi ilaçları hem de anestezi cihazlarında gelişmeler olmasına rağmen anestezinin mutlaka bazı riskleri vardır. Çok çok düşük oranda da olsa sebepsiz ölüm riski vardır. Bunun dışında verilen anestezik ilaçların vücuttan geç atılması gibi durumla olabilir. Genel anestezi, anestezi uzmanları tarafından verilir. Anestezi öncesi bazı tetkikler yapılır. Bu tetkiklerin normal çıkması anestezi ilaçların riskini sıfırlamaz. Ne tür tetkikler yapılacağı hastanın yaşına, yapılan ameliyata, anestezi uzmanının tercihine ve hastanın diğer hastalıklarına göre belirlenir. Genel anestezi ile yapılan ameliyattan sonra da hasta takip edilmelidir. Ameliyat öncesi en az 6 saat ağızdan gıda alımı yasaklanır. Ne zaman taburcu edileceğine ameliyatı yapan cerrah ve anestezi uzmanı beraber karar verirler.
2-Lokal Anestezi:
Vücudun belli bir yerinin uyuşturulmasıdır. Hastanın bilinci yerindedir. Anesteziden önce sakinleştirici ilaçlar da verilirse bir uyku hali olabilir. Lokal anestezinin de türleri vardır. En sık kullanılanları şunlardır
a-Topikal Anestezi: Sprey, sıvı ya da krem şeklinde anestezi ilaçlarının ameliyat bölgesine uygulanmasıdır. KBB ameliyatlarında en çok burun ameliyatları için kullanılır. Burun içine sprey şeklinde ya da pamuğa emdirilmiş sıvı şeklinde uygulanan anestezi ilaçları ile uyuşturma sağlanır. Anestezik ilacın etki süresi verilen ilaca göre değişmekle beraber genellikle 45 dakika-1,5 saat arasındadır.
b-İnfiltrasyon Anestezisi: Bir iğne ile ameliyat bölgesine anestezik ilaç enjekte edilmesidir. Yine KBB ameliyatlarına sık kullanılır. Burun ameliyatlarında, bademcik ameliyatlarında, ciltten kist ya da beze çıkarılması işlemleri sırasında infiltrasyon anestezisi verilebilir. Anestezi süresi 1-3 saat kadar sürer.
Lokal anestezinin en önemli riski verilen ilaçlara karşı alerjik reaksiyon oluşmasıdır. Bu nedenle hastane şartlarında uygulanması gerekir. Ayrıca verilen anestezik ilaçlar ameliyat bölgesinin dışında bölgelere verilirse istenmeyen sonuçlar olabilir.
