-HORMONAL KORUNMA YÖNTEMLERİ
Sentetik östrojen ve progesteron içeren ilaçlardır,yumutlamaya engel olurlar. Rahim ağzı akıntısını koyulaştırırlar. Rahim iç tabakasının yapısını değiştirirler. Kombine oral kontraseptifler(OKS) özellikle kansızlık öyküsü, sancılı adet, ara kanaması olan ve dış gebelik geçirmiş olanlar olmak üzere bir çok kadın için uygundur. Kombine OKS ler çok etkindir. Her yıl için 100 kadında %1-3 gebelik görülür. Yumurtalık,rahim kanseri, pelvik enfeksiyona karşı kısmi koruma sağlar. Adet kanamaları daha az ve kısadır,düzenlidir. Daha az adet sancısı olur. İyi huylu meme hastalığı,dış gebelik ve kansızlık riski azalır.Kombine OKS lerin yan etkisi nadirdir.Bazı ilaçlarla alınma durumunda da etkisi azalır.Hergün düzenli alınması gerekmektedir.
Aşağıdaki özellikleri taşıyan kadınların OKSleri kullanmamaları gerekir:
Bilinen gebelik durumu, 35 yaş üstü ve çok sigara içenler, myokard infarktüsü geçirmişler, cerebrovasküler olay ve akut tromboflebit yönünden artmış riski olanlar,damar tıkanıklığı ve derin ven trombozu olanlar, kalp yetmezliği, meme kanseri öyküsü, sarılık, akut karaciğer hastalığı, iyi ve kötü huylu karaciğer tümörü olanlar.
Aşağıdakilerden iki tanesinin varlığında OKS kullanımından kaçınmalı; 35 yaş üzeri, sigara içilmesi, hipertansiyon,160/90mmHg üzeri tansiyon, şeker hastalığı, birinci derece yakınlarında 50 yaşından önce myokard infarktüsü veya damarsal hastalık öyküsünün olması.
Yan etkilerde neler yapılmalı:
-Adet görememe,gebe olmadığından emin olmalı.Gebelik yok,ilaçlar düzenli alınıyor ve adet görülemiyorsa östrojen dozu artırılıp,progesteron dozu azaltılmalı.
-Memede dolgunluk yada hassasiyet,muayene yada gerekirse mammografi ile meme hastalığının olup olmadığı doğrulanmalı.Kombine OKS kullanımının 3. ayından sonra yakınmalar geçmemişse daha düşük doz ilaçlara geçmeli veya başka bir yöntem uygulanmalı.
-Depresyon,ciddi vaskuler başağrısı veya bulantı,migren ağrıları varsa ilaç bırakılmalı.
-Hipertansiyon kombine OKS kullanımına bağlı ise ilaç bırakılmalı.
Eğer ilaç içilmeye unutulursa bir sonraki sefer iki tablet alınır,sonra normal devam edilir.2 veya daha fazla sayıda hap alınmaya unutulursa kutu bitirilir,ancak güvenlik azaldığı için ek bir koruma yöntem, ilave edilir.
Yalnız progesteron içeren haplar: Yumurtlamanın engellenmesine,rahim ağzı akıntısının kalınlaşmasına ve rahim içinde değişikliğe neden olur.Yalnız progesteron içeren haplar,doğumdan 6 hafta sonra anne sütü veren kadınlarda,östrojen kullanamayanlarda,anemisi olan kadınlarda kullanılır.
Yalnız progesteron içeren enjektabıl koroyucular;yumurtlamayı engeller,rahim ağzı mukusu kalınlaştırır,rahim içinde değişiklik yapar.Her 3 ayda bir veya ayda bir uygulanırlar.Etkinliği çok yüksektir.Her yıl için her 100 kadında 0,3-0,9 gebelik oranı görülür.Etkisi hızlı başlar,enjeksiyondan 24 saatden daha az bir süredir.35 yaşın üzerindeki kadınlar tarafındanda kullanılabilir.Doğurganlığın geri dönüşü 5-6 ayı bulabilir. Bazı kişilerde kilo alımı,düzensiz kanama,adetten kesilme,nadirende aşırı kanama ve serum lipid değişiklikleri görülür.
