Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Nedir? Çocuklarda Nasıl Ortaya Çıkar?

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) Nedir?

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), genellikle çocukluk döneminde başlayan ve dikkat, dürtüsellik ve hiperaktiviteyle ilgili sorunlara yol açan nörolojik bir gelişimsel bozukluktur. DEHB, bireylerin günlük işlevlerini, okulda, işte veya sosyal yaşamda verimli bir şekilde yer almalarını engelleyebilir. Bu bozukluk, genellikle ergenlik veya erken yetişkinlik döneminde de devam edebilir. DEHB, hem çocuklarda hem de yetişkinlerde görülebilir, ancak çoğunlukla çocukluk döneminde teşhis edilir.

DEHB, beyindeki kimyasal dengesizliklerin ve nörolojik yapıların etkisiyle ortaya çıkan bir bozukluktur. DEHB'li bireyler, dikkatlerini uzun süreli bir şekilde odaklamakta, gereksiz yere hareket etmekte veya düşünmeden tepkiler vermekte zorlanabilirler. Bu durum, bireylerin iş ve okul performanslarını etkileyebilir, sosyal ilişkilerde zorluklar yaşanmasına yol açabilir. DEHB, çeşitli faktörlerin bir araya gelmesi sonucu gelişebilir. Genetik, çevresel ve biyolojik faktörler, bu bozukluğun ortaya çıkmasında rol oynar. DEHB’nin bireylerin davranışlarını, duygu durumlarını ve düşüncelerini etkilemesi, genellikle yaşamlarının her alanına sirayet edebilir.

DEHB, üç ana semptomla tanımlanır: dikkat eksikliği, aşırı hareketlilik (hiperaktivite) ve dürtüsellik. Bu semptomlar, kişinin yaşamını zorlaştırabilir ve kişisel, akademik ve profesyonel ilişkilerde problemlere yol açabilir.

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Nedir? Çocuklarda Nasıl Ortaya Çıkar? hastalığı ile ilgili videolar

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Nedir? Çocuklarda Nasıl Ortaya Çıkar? ile ilgili doktorsitesi.com'da kayıtlı uzmanların bilgilendirici videoları

Uzm. Kl. Psk. Nilay Gürtaş

Psikoloji

Randevu Al

Youtube - Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (dehb)

Uzm. Dr. Adil Zorlu

Çocuk ve Ergen Psikiyatristi

Randevu Al

DEHB ile beslenmenin ilişkisi var mıdır?

Psk. Büşra Kılıç

Psikoloji

Randevu Al

Youtube - Dehb hakkında Soru & Cevap

DEHB Belirtileri Nelerdir?

DEHB’nin belirtileri genellikle çocuklukta başlar ve yaşla birlikte değişebilir. DEHB’nin üç ana belirtisi vardır: dikkat eksikliği, hiperaktivite ve dürtüsellik. Bu semptomlar, bir kişinin günlük yaşamını olumsuz şekilde etkileyebilir.
 

1.Dikkat Eksikliği: Dikkat eksikliği, DEHB’nin en yaygın belirtisidir. Dikkat eksikliği yaşayan bireyler, çevresel uyaranlara ve görevlere odaklanmakta zorlanabilirler. Yaygın belirtiler şunlar olabilir:

• Detaylara dikkat etmeme veya dikkatsizlik,
• Görevleri tamamlamada zorluk, özellikle uzun süreli ve dikkat gerektiren görevlerde,
• Verilen talimatları unutarak görevleri yanlış yapma,
• Çalışma alanını ve materyalleri düzenlemede zorlanma,
• Günlük sorumlulukları yerine getirirken unutkanlık.

2.Hiperaktivite: Hiperaktivite, aşırı hareketlilik ve yerinde duramama durumudur. Hiperaktif bireyler genellikle sakin durmakta zorlanır ve çok fazla hareket ederler. Yaygın belirtiler şunlardır.

• Sürekli hareket etme ve yerinde duramama,
• Çeşitli aktiviteler arasında geçiş yaparken dikkatini odaklama zorluğu,
• Uzun süreli sessizlik veya sakin durma gereksinimlerini zorla yerine getirme,
• Fiziksel aktivitelere karşı aşırı istek ve davranışlarda sabırsızlık.

3.Dürtüsellik: Dürtüsellik, düşünmeden hızlıca tepki verme, planlama eksiklikleri ve sabırsızlıkla ilgili bir durumdur. Dürtüsellik, kişinin sosyal ilişkilerini zorlaştırabilir ve zaman zaman riskli davranışlara yol açabilir. Yaygın belirtiler şunlardır.

• Sözünü kesme veya başkalarının konuşmalarını kesme,
• Sırasını beklemekte zorlanma,
• Karar vermeden önce düşünmeden harekete geçme,
• Aceleci davranma ve sabırsızlık,
• Aşırı risk alma veya düşüncesizce hareket etme.

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Nedir? Çocuklarda Nasıl Ortaya Çıkar? Uzmanlarına Yöneltilen Sorular

Tüm Sorular

oğlumun dehb rahatsızlığı olduğunu düşünüyoruz ama iyi bir dr.bulamadık bur

oğlumun dehb rahatsızlığı olduğunu düşünüyoruz ama iyi bir dr.bulamadık bursada ii bir dr. adı vermenizi rica ediyoruz. Yaşı 8 ama hiç bir sorumluluğunu tamamlayamıyor hep yarım. Sınfında ayakta dolaşıyormuş. Mümkünse oğlumuza en azından nasıl yaklaşmamız gerektiğinide yazarsanız seviniriz . şimdiden teşekkür ederiz.

Uzm. Dr. Hakan Aytaş Akupunktur

Üniversitenin çocuk psikiatrisi bölümüne başvurmanızı önerebileceğim. Gerçekten DEHB ise uzun yıllar ilaç kullanması gerekecek. Lütfen ihmal etmeyin. Dr. Hakan Aytaş

Merhaba.Benim sorunum 12 yaşındaki oğluma 8 yaşındayken dehb teşhisi konuld

Merhaba.Benim sorunum 12 yaşındaki oğluma 8 yaşındayken dehb teşhisi konuldu.Geçtiğimiz yıla kadar ritalin kullandı.Bir yıldırda conserta 16 dan başladık ve bir işe yaramadığı için 36 lığına geçtik.Bu yılda ilacın yanında noradol damla veriyorum.Çocuk ilacın etkisi geçince aşırı agresif,ağlama nöbetleri,mutsuzluk,ölmek istediğini söylemesi bizi aşırı derecede yıpratıyor.Bunun yanında ilacı düzenli almasına rağmen dersler,notlar aşırı düşük.

Uzm. Dr. Hakan Aytaş Akupunktur

Öncelikle geçmiş olsun diyorum. Maalesef DEHB uzun süreli ve sabır gerektiren bir durum. İlaçlardan tam bir iyileşme beklemek herzaman mümkün değil. Ancak yapılan uzun süreli çalışmalarda ilaç kullananlar ile kullanmayanlar arasında bariz farklar saptanmış. Yani bugün istediğiniz sonucu vermese de ilerde istemediğiniz durumlarla karşılaşmanızı bir miktar önleyebilir şeklinde bakılıyor. Velilerin yorgunluğa, bıkkınlığa, umutsuzluğa kapılmadan ilgilerini devam ettirmelerini özellikle Çocuk Psikiatrisi olan bir merkezde takip edilirken tamamlayıcı tedavi yöntemlerinin de değerlendirilmesini öneririm. Uzm. Dr: Hakan Aytaş

DEHB'nin Nedenleri Nelerdir?

DEHB’nin kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, bu bozukluğun gelişimine yol açan bir dizi genetik, biyolojik ve çevresel faktör bulunmaktadır.

• Genetik Yatkınlık: DEHB, genetik faktörlerin önemli bir rol oynadığı bilinen bir durumdur. Ailede DEHB öyküsü olan bireylerde, bu bozukluğun gelişme riski daha yüksektir. Genetik faktörler, beyin kimyasallarının ve nörotransmitterlerin düzenlenmesinde etkili olabilir.
• Beyin Kimyasalları ve Yapıları: Beyindeki bazı kimyasal dengesizlikler ve yapısal farklılıklar, DEHB'nin gelişiminde etkili olabilir. Özellikle dopamin, norepinefrin ve serotonin gibi nörotransmitterlerin eksikliği, dikkat ve dürtü kontrolü üzerinde etkili olabilir.
• Erken Doğum ve Hamilelik Dönemi Sorunları: Erken doğum, düşük doğum ağırlığı, hamilelik sırasında annenin sigara içmesi, alkol kullanması veya ilaç alması gibi faktörler, DEHB gelişimiyle ilişkilendirilen risk faktörleridir. Gebelik sırasında anne adayının stresli bir dönem geçirmesi de DEHB'nin gelişimine katkıda bulunabilir.
• Çevresel Faktörler: Çevresel faktörler, DEHB'nin gelişiminde etkili olabilir. Örneğin, doğumda oksijen yetersizliği, baş travmaları, çocukluk döneminde maruz kalınan stresli yaşam olayları, aile içindeki çatışmalar ve diğer çevresel etmenler, DEHB riskini artırabilir.

DEHB'nin Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

DEHB tedavi edilebilir bir bozukluktur ve tedavi süreci, bireyin yaşına, semptomların şiddetine ve genel sağlık durumuna göre belirlenir. Tedavi genellikle bir kombinasyon içerir ve psikoterapi, ilaç tedavisi ve eğitimsel destekleri kapsar.

• İlaç Tedavisi: DEHB'nin tedavisinde en yaygın kullanılan ilaçlar, stimulant adı verilen ilaçlardır. Bu ilaçlar, beynin dopamin ve norepinefrin gibi kimyasallarını düzenleyerek dikkat ve dürtü kontrolünü artırır. Yaygın stimulant ilaçlar arasında metilfenidat (Ritalin) ve amfetamin türevleri (Adderall) yer alır. Bu ilaçlar genellikle kısa vadeli etkiler sağlar, ancak doktorun izniyle uzun süreli kullanımı uygun olabilir. Bunun dışında, non-stimulant ilaçlar da kullanılabilir. Bu ilaçlar, genellikle stimulantalara karşı yan etki gösteren kişilerde tercih edilir. Atomoksetin (Strattera), bu tür ilaçlardan biridir ve özellikle dikkati artırmaya yardımcı olur.
• Psikoterapi (Bilişsel Davranışçı Terapi - BDT): Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), DEHB tedavisinde yaygın olarak kullanılan bir terapi türüdür. BDT, bireylerin dikkat, dürtüsellik ve hiperaktivite ile başa çıkmak için yeni stratejiler geliştirmelerine yardımcı olur. Ayrıca, DEHB'li bireylerin sosyal beceriler kazanmalarını, stres yönetimini öğrenmelerini ve olumsuz düşünce biçimlerini değiştirmelerini sağlar.
• Davranışsal Terapi: Davranışsal terapi, DEHB'li bireylerin istenmeyen davranışlarını değiştirmeyi amaçlayan bir terapi türüdür. Bu terapi, bireylere olumlu davranışları pekiştirmeyi ve olumsuz davranışları engellemeyi öğretir. Eğitimde ise dikkat artırıcı teknikler ve öz disiplin kazandırma çalışmaları yapılır.
• Eğitimsel Destek ve Okul Programları: DEHB'li çocuklar için okulda yapılan özel eğitim ve destek programları da önemlidir. Bu programlar, çocukların dikkatlerini daha iyi odaklamalarına yardımcı olabilir ve okulda akademik başarıyı artırabilir. Bu tür destekler, öğretmenlerin, ebeveynlerin ve terapistlerin iş birliğiyle sağlanabilir.
• Aile Eğitimi ve Destek: Aile üyelerinin DEHB hakkında eğitim alması, tedavi sürecinin başarısını artırabilir. Aileler, çocuklarına nasıl daha etkili bir şekilde rehberlik edebileceklerini, kaygıyı nasıl azaltacaklarını ve davranışları nasıl düzenleyeceklerini öğrenebilirler.

DEHB, hem çocuklarda hem de yetişkinlerde görülebilen, dikkat eksikliği, hiperaktivite ve dürtüsellik ile kendini gösteren bir bozukluktur. Bu bozukluk tedavi edilebilir ve tedavi süreci genellikle ilaç, psikoterapi ve eğitimsel desteklerin bir kombinasyonunu içerir. Tedavi sürecine erken başlanması, bireylerin yaşam kalitesini artırabilir ve akademik, sosyal ve profesyonel yaşamlarını iyileştirebilir. DEHB, doğru tedavi ile yönetilebilir ve bireyler daha
sağlıklı, verimli bir yaşam sürebilirler.