Uzm. Dr. Abdulkadir YıldırımEnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji
İyi günler... İshal yapan ishallerin başında Rotavirus gelir. Herkes ishalin bir yaz hastalığı olduğunu düşünse de, rotavirusun neden olduğu ishallere kışın daha sık rastlanmaktadır. Rotavirus, tüm dünyada çocuklarda en sık ciddi ishal yapan mikroorganizmadır. 5 yaşına kadar her çocuk en az 1 kez rotavirus enfeksiyonu geçirir. 4 ila 36 ay arasındaki çocuklarda rotavirus daha ciddi ishallere sebep olur. Gelişmekte olan ülkelerde 0- 2 yaş arası çocuklarda ani ortaya çıkan ishallerin %50’sinin sebebidir. Rotavirus tanısında, dışkı örneklerinde, rotavirüsün antijenlerini saptayan testler sıklıkla kullanılmaktadır. Bu testler hızlı ve doğru tanı konmasını kolaylaştırmışlardır. İshal durumunda, bunun rotavirus sebepli olduğunu öğrendiğimizde ailelere alınması gereken tedbirleri, beraberinde olabilecek belirtileri anlatabilmekte ve hastalığın süresi hakkında kesin bilgiler verebilmekteyiz. Etken AĞIZ yoluyla bulaşır. Mikrop bulaşmış besinlerin yanı sıra, oyuncaklarda ve diğer yüzeylerde bulunması, kişisel eşyaların da bir bulaşma mekanizması olduğunu göstermiştir. Aile içi yayılma sıktır ve evde birden çok ferdi aynı anda etkileyebilir. Ayrıca yuva ve kreşlerde de bulaşma hızlı olabilir. Çocuk virusü aldıktan 1- 2 gün sonra belirtileri göstermeye başlar. En sık görülen belirti ishaldir. Dışkı genellikle yeşil, sulu ve kansızdır. Beraberinde kusma ve ateş de olabilir. Karın ağrısı bu tabloya eşlik edebilir. Bu belirtiler 1 hafta sürebilir. Rotavirus enfeksiyonunda en çok korkulan şey, sıvı ve elektrolit kaybıdır. Dehidratasyon dediğimiz, vucut sıvısı ve elektrolit kaybının derecesi, tedavinin ne şekilde olması gerektiğini belirler. Hastalık sırasında günde 10- 20 kez ishal olabileceği gibi, sık sık kusma da söz konusu olabilir. Bu gibi ciddi durumlarda hastaneye yatırılıp, uygun sıvı tedavisine başlamak doğru olacaktır. Hafif vakaların, evde ağızdan sıvı tedavisi ile düzelmesi mümkündür. Ateş için de ateş düşürücülerden yararlanılır. Korunması güç bir virüstür. Kolay bulaşır ve birçok kez hastalık yapabilir. Yani bir kez rotavirus nedeniyle ishal olan çocuk, ilerde yeniden rotavirüs enfeksiyonu geçirebilir. Burada iyi olan tek şey, bağışıklık sisteminin biraz daha hazırlıklı olmasıdır. İlk rotavirus enfeksiyonundan sonra geçirilen diğer rotavirus enfeksiyonları, biraz daha hafif atlatılabilir. Şimdilerde umudumuz, halen çalışmaları süren rotavirus aşılarında. 1998’de ilk kez rotavirus aşısının ilk kez uygulanmaya başlamasına karşın o zaman geliştirilen aşıda yaşanan bazı sağlık sorunları nedeniyle aşılamalar sonlandırılmıştır. Üzerinde çalışılan 2 farklı aşıdan şimdilik iyi sonuçlar alınıyor. Gelecekte çocuklarımızı, hastalıklara yakalanmadan önce yapacağımız aşılarla korumak umudunu taşıyoruz. Ağızdan damlatılacak aşılar sayesinde, rotavirus nedenli ishalleri ileride bu kadar sıklıkla görmeyeceğiz. Sağlıklı günler dilerim...
16 Haziran 2009