Varikosel Nedir?
Varikosel testisten kirli kanı taşıyan damarların genişleyip büyümesidir.Genellikle sol tarafta olsa da her iki testisi de etkiliyebilir.
Etkilenen damarlar spermatik kordon içinde testisten kasığa doğru uzanırlar.Spermatik kordon her iki testiste torbanın üst tarafında elle hissedileblir.Kordonunun içinde kan ve lenf damarları,sinirler ve vaz deferens (spermi testisten idrar kanalına taşıyan tüp) bulunur.
Normalde spermatik kordonda testisten kirli kanı taşıyan damarları göremez veya hissedemezsiniz. Ancak varikoseliniz var ise bu damarlar büyür ve belirgin hale gelir. Varikoselin boyutları değişik olabilir.Büyük bir varikosel bazen muayenede ele 'torba içinde solucan 'hissi verir.
Kimler Varikosel Olur?
Varikosel çok yaygındır .Genellikle 15-25 yaş arasında yedi erkeğin birinde varikosele rastlanır.Vakaların yarısında varikosel sol taraftadır.Yarısından azında ise her iki tarafta olur.Sadece sağ taraflı varikosele ise çok daha az rastlanır. Sol taraf damar dağılımının farklılığı nedeniyle sol varikosele daha fazla rastlanır.
Varikoselin Bulguları Nedir?
Varikosellerin çoğu ağrı yapmaz ve herhangi bir şikayete neden olmaz. Bir kısım hastada varikosele bağlı hafif bir rahatsızlık ve ağrı hissedilebilir. Çok ayakta kalınınca gün sonuna doğru ağrı ortaya çıkabilir.Varikoselin boyutu hastadan hastaya farklılık gösterir.Bazıları sadece muayene esnasında hissedilir,bazıları çok büyük olup gözle görülebilir. Uzanınca damarda kan akışı kolaylaşır ve varikosel kaybolabilir. Ayakta ise yerçekiminin etkisiyle, kan damarlarda birikir ve varikosel ortaya çıkar.
Varikosele Neden Nedir?
Vakaların çoğunda damarların genişlemesinin nedeni bu damarlarda mevcut olan kapakçıkların iyi çalışmamasıdır. Damarlar içinde kapakçıklar tek yönlü çalışır.Kalbe doğru akışı sağlamak için kapakçıklar açılır,kan akışı yavaşlayınca geriye kaçışı engellemek için ise bu kapakçıklar kapanır.
Eğer bu kapakçıklar iyi çalışmaz ise kan yerçekimine bağlı geriye doğru birikir ve damarlarda göllenerek varikoseli oluşturur.Bu kapakçıkların neden iyi çalışmadığı halen açıklanamamıştır.
Varikosel Ciddi Bir Hastalıkmıdır?
Genellikle değildir.Kısırlık ve testis küçülmesine yol açmasından korkulur:
Kısırlığın olası nedenleri arasındadır.Çalışmalarda varikosel olan erkeklerde olmayanlara göre çok daha yüksek seviyede kısırlık tespit edilmiştir.Bu nedeni tam olarak belli değildir.Bir teori,yumurta kesesinde göllenen kanın normalden daha yüksek ısıya neden olduğuna dayanır.Bu testiste üretilen spermin sayı ve kalitesini düşürerek,dölleme yeteneğini azaltır.Sadece tek tarafta varikosel olsa dahi genişlemiş damarlarda biriken kan nedeniyle her iki testiste ısı artışı olabilir.
Fakat varikoseli olan erkeklerin büyük çoğunluğu kısır olmadığı unutulmamalıdır.Eğer varikoseliniz var ise kısır olma ihtimaliniz var demektir.
Eğer varikosel ergenlik döneminde oluşursa ,varikoselin olduğu taraftaki testis yeteri kadar gelişmeyebilir.Testis olması gerekenden daha küçük kalabilir.Bu da kısırlığa neden olabilir.
Varikoselde Test Gerekli mi?
Genelde gerekli değildir. Varikosel çoğunlukla genç sağlıklı erkeklerde oluşur.Hastalığın tanısı muayene ile konulur.Varikosel bazı durumlarda kısırlıkla ilgili olabilir. Çocuk sahibi olamayan ve bunun için araştırılan çiftlerde,erkekden sperm analizi istenir. Sağ taraflı ve ileri yaş hastalarda ortaya çıkan varikoselde ise ilave görüntüleme tetkikleri istenebilir.
Varikoselin Tedavisi Nedir?
Çoğu hastada aktif tedavi gerekli değildir.
Eğer varikosel herhangi bir şikayete veya soruna neden olmuyorsa en iyi yöntem müdahalede bulunmamaktır.Eğer çok hafif rahatsızlık hissi varsa bunu gidermek için slip tarzı destekli iç çamaşırı( boxer şort yerine) denenebilir.Eğer varikosel ergenlik çağındaki bir hastada görülürse,ürolog testis gelişimini takip edebilir.Testis ölçümünün senelik yapılması tavsiye edilir.
Tedavi bazı durumlarda tavsiye edilir.
Klinik olarak varikoseli ve açıklanamayan kısırlık problemi olan sperm tahlili anormal olan hastalarda tedavi uygulanır.
İnatçı, geçmeyen ağrılarda ve rahatsızlık durumlarında tedavi gerekebilir.Ayrıca varikoseli olan ergende testis yeteri kadar gelişmiyorsa yine tedavi tavsiye edilir.
Tedavi cerrahi olarak genişleyen damarların bağlanmasıdır. Açık,mikroskopik ve laparaskopik yöntemler mevcuttur.Her yöntemin kendine göre avantaj ve dezavantajları mevcuttur.En düşük nüks oranına sahip olan metod mikroskopik varikosel ameliyatıdır.
Varikosel Tedavisi Erkek Kısırlığını Tedavi Edebilir mi?
Bu konu halen tartışmalıdır.En son yapılan meta-analiz çalışmalarında cerrahi yöntemden sonra sperm değerlerinde düzelme olduğu gösterilmiştir. Ayrıca varikosele bağlı sperm DNA hasarının arttığı ve bu hasarın cerrahi sonrası düzeldiğini gösteren yayınlarda mevcuttur.
