Vajinismus tedavisini ele almadan önce, bu sorunun ne olduğunu anlamak önemlidir. Vajinismus, vajinal kasların istemsiz bir şekilde kasılması sonucu cinsel ilişkinin gerçekleşmemesi veya oldukça ağrılı hale gelmesini tanımlayan bir cinsel sağlık problemidir. Kadın, kendi isteğine rağmen vajina içine eşinin penisi, parmak, fitil ya da tampon gibi yabancı cisimleri alamaz veya jinekolojik muayeneler gerçekleştiremez. Genelde psikolojik nedenler bu durumun altında yatsa da, bu sorun basit bir korkudan ziyade gerçek bir hastalıktır. Halk arasında genellikle “ilk gece korkusu” veya “ilişkiye girememe sorunu”şeklinde ifade edilir.
Birçok çift, bu sorunun zamanla kendi kendine geçebileceğini düşünüp vajinismus tedavisine başvurmayı geciktirir veya erteleyebilir. Fakat vajinismus malesef kendi kendine geçmesi çok zor bir problemdir. Tedavi korkusu da çiftleri tedavi almayı ertelemelire sebep olabilmektedir. Ancak vajinismus tedavisi konu ile ilgili bir uzmanla yürütüldüğünde oldukça kolay ve hızlı ilerler.
Vajinismus tedavisiyle ilgili "Nasıl bir tedavi uygulanacak?", "Gerçekten geçecek mi?" gibi sorular birçok çiftin kafasını karıştırmaktadır. Ancak günümüzde kalıcı çözümler bulmak mümkündür.
Vajinismus Tedavisi Nasıl Yapılır?
Cinsellik, bir evliliğin temel taşlarından biridir ve sağlıklı bir cinsel yaşam olmadan ideal bir evlilik sürdürmek zor olabilir.
Cinsel ilişkiye girememe sorunu yaşayan çiftlerin aklında birçok soru bulunur: "Vajinismus olmamaın sebebi ne olabilir?", "Tamamen kurtulabilecek miyim?", "Tedavi zor mu?", "Parmak egzersizleri tedavide şart mı?", "Tedavi kaç seans sürecek?". Bu tür soru işaretleriniz varsa, yanıtlarını başvurmayı düşündüğünüz uzman ile bir ön görüşme talep edip cevaplanmasını isteyebilirsiniz. Böylece tedaviye başlarken daha güvende hissedeceksiniz.
Vajinismus tedavisi kişiden kişiye göre özel olarak planlamalıdır. Ezbere bir yöntem uygulanmaz. Tedavi yöntemi belirlenirken, problemin sebepleri, sorunun derecesi ve çiftin sosyo-kültürel değerleri dikkate alınır. Bazı durumlarda tek bir yöntem yeterli olabilirken, bazen birden fazla yöntem bir arada kullanılabilir.
Vajinismus Tedavi Yöntemleri
Vajinismus tedavisi, hastalar tarafından en çok merak edilen konuların başında gelir. Hastalar genellikle tedavi yöntemlerini internet üzerinden araştırır ve uygulama yöntemleri konusunda endişeler taşır.
Vajinismusun nedeni genellikle zihindeki kaygılarla ilişkilidir; doğuştan gelen veya sonradan gelişen fiziksel sorunlar ise daha az rol oynar. Psikolojik temelli vajinismus için sıklıkla bilişsel davranışsal cinsel terapiler tercih edilir. Ayrıca hipnoterapi, EMDR, akupunktur, nöralterapi, biofeedback terapisi ve botulinum toksin enjeksiyonları gibi yardımcı yöntemler de uygulanabilir. Kliniklerde özellikle dirençli ve ileri düzey vakalarda bu tür yardımcı tedavi yöntemlerinden faydalanılabilir.
Kızlık zarının sert, yüksek kenarlı veya bölmeli olması, vajinal bölgede aşırı ağrıya neden olan vulvar vestibulit gibi fiziksel sorunlar, basit cerrahi müdahalelerle çözülebilir. Kızlık zarının alınması, vajina içindeki bölmelerin çıkarılması veya vajina genişletme ameliyatları bu tür durumlarda sıkça başvurulan cerrahi işlemlerdir.
Doğru teşhis ve kişiye özel yaklaşımlar sayesinde vajinismus tedavisi oldukça başarılı bir şekilde gerçekleştirilebilir. Kliniklerde uygulanan seanslar ve yoğunlaştırılmış tedavi programlarıyla tedavi süreci ortalama 3-5 gün arasında tamamlanmaktadır.
Vajinismus Tedavi Yöntemleri
Bilişsel Yaklaşımlar
Cinsel kimliğimiz, 3-4 yaşlarından itibaren zihnimizde şekillenmeye başlar. Bu dönemlerde edindiğimiz olumlu veya olumsuz bilgilerin bazıları cinsel mitlere dönüşebilir. Örneğin, birçok hasta kızlık zarının vajinayı tamamen kapatan bir yapı olduğunu ve ilk ilişkide büyük bir acı ve kanama yaşanacağını düşünür. Aslında, kızlık zarı esnek bir yapıya sahiptir ve ilk ilişki sırasında esneyerek açılır; kanama ve ağrı genellikle hafif olur. Bilişsel terapi, bu yanlış inançları düzelterek doğru bilgilerin yerleşmesini sağlar.
Vajinismus Egzersizleri
Vajinismus tedavisinde yer alan davranışsal yaklaşımlar genellikle egzersizler şeklindedir. Bunlar arasında şunlar bulunur:
*Pelvik egzersizler
*Parmak egzersizleri
*Dilator egzersizleri
*Partner ile yapılan egzersizler
Fakat bu egzersizler bir uzmanın rehberli olmadan ezbere bir şekilde yapılmamalıdır. Egzersizler sırasında oluşabilecek bir zorlanma veya kaygı hastayı olumsuz etkileyebilir.
Vajinismusun temelinde, pelvik kasların istem dışı kasılması yatar. Bu kaslar normalde idrar ve gaitanın çıkışını kontrol ederken, vajinal kasların kontrolü kaybolduğunda, cinsel ilişki esnasında bu kaslar bir 'duvar' gibi hissedilir. Tedavi sürecinin en önemli amacı, cinsel ilişkide bu istem dışı çalışan kasların kontrolünü sağlamaktır. Pelvik egzersizlerle, kişiye kaslarını kontrol edebilme yeteneği kazandırılır.
Kegel egzersizleri, vajinadaki ana kasları güçlendirmeyi hedefler. Parmak egzersizleri ise, kişinin kendi ve eşinin parmaklarını vajina içine kontrollü bir şekilde alarak kasılmaları kontrol etmeyi ve vajina içini tanımayı sağlar. Ancak, bazı hastalar bu egzersizleri rahatsız edici bulabilir ve tedaviye devam etmeyi zorlaştırabilir. Bu noktada kişiyi rahatlatacak başka yollar kombine edilmelidir.
Emdr terapisi, ana tedavi yöntemi olarak kullanılmasa da, uygun hastalar için diğer terapi yöntemleriyle birlikte etkili sonuçlar verebilir.
