A.İDRAR YOLU ENFEKSİYONU

İdrar yolu enfeksiyonu nedir?

İdrarda normalde bakteri bulunmaz. İdrar yolunun herhangi bir bölümünü etkileyen mikrobik duruma idrar yolu enfeksiyonu (İYE) denilir. Bu durum genellikle mesaneye veya böbreğe bakteri girip idrarın içinde çoğalması ile oluşur. İdrar yolu enfeksiyonları özellikle kadınlar arasında yaygın olup her yaşta farklı belirti ve bulgularla görülebilmektedir.

Bakteriüri nedir?

İdrarda bakteri bulunması haline bakteriüri denilir. Semptomatik (bulguları ve belirtileri olan) veya asemptomatik (bulguları ve belirtileri olamayan) şekilde olabilir.

Piyüri nedir?

İdrarda beyaz küre hücrelerinin bulunması durumuna piyüri nedir.

Sistit nedir?

İdrarda yanma, sık idrara çıkma, ani idrar hissi ve idrar torbası üzerinde ağrı ile belirtileri ile kendisini gösteren mesane enfeksiyonu durumuna sistit denilir. İdrar yolu enfeksiyonları arasında en sık gözlenen durum sistittir. Sistit özellikle kadın hastalarda yaygın görülür. Benzer bulguların olduğu durumlarda özellikle idrar yolu enfeksiyonu olması gerekmez. Bu bulgular enfeksiyon dışı sebeplerle de görülebilir.

Akut piyelonefrit nedir?

İdrar yolları ile birlikte böbreğin de iltihaplanması durumuna piyelonefrit denilir. Bu durum üşüme, titreme, ateş, yan ağrısı ile birlikte seyreder. Diğer enfeksiyon durumlarına göre önem arz eder. Genellikle hastanede yatırılarak tedavi edilmesi gerekir.

Komplike olmayan idrar yolu enfeksiyonu nedir?

İYE, idrar yollarının anatomik ve fonksiyonel özelliklerine göre komplike ve komplike olmayan şeklinde ikiye ayrılabilirler. İdrar yollarında anatomik veya fonksiyonel bir bozukluk bulunmayan sağlıklı insanlarda gelişen idrar yolu enfeksiyonlarıdır. Sıklıkla bayanlarda görülür. Ağızdan antibiyotiklerle kolaylıkla tedavi edilebilirler.

Komplike idrar yolu enfeksiyonu nedir?

İYE, idrar yollarının anatomik ve fonksiyonel özelliklerine göre komplike ve komplike olmayan şeklinde ikiye ayrılabilirler. İdrar yollarında enfeksiyona yatkınlık oluşturan faktörler vardır. Daha dirençli enfeksiyonlardır. Damardan antibiyotik tedavisi gerektirebilirler. İdrar yolunda fonksiyonel veya anatomik bir bozukluk varlığında, erkek cinsiyette, gebelikte, yaşlı ve çocuk hastalarda, şeker hastalarında, bağışıklık sistemi baskılanmış veya bozulmuş hastalarda, sondalı hastalarda gelişen İYE ve hastane kaynaklı İYE bu gruba girer.

İdrar yolu enfeksiyonu nasıl oluşur?

Sıklıkla rektal bölgede halihazırda bulunan bakterilerin idrar kanalına idrar yollarının bitimindeki açıklıktan girişi ile meydana gelir. Bunun haricinde kan ve lenfatik yollarla da gelişebilir.

İdrar yolu enfeksiyonunun belirti ve bulguları nelerdir?

Sistit genelde idrarda yanma, sık idrara çıkma ve ani idrar hissi ile birliktedir. İdrar torbası üzerinde ağrı ve idrarda kanama daha az görülür. Piyelonefritte ise klasik olarak üşüme, titreme, ateş ve yan ağrısı izlenir. Bazen bulantı ve kusma eşlik edebilir. Yaşlı hastalarda belirtiler daha hafif olabilir.

İdrar yolu enfeksiyonu ne sıklıkta görülür?

İYE en sık görülen bakteriyal enfeksiyonlardır. Özellikle kadınlar idrar yolu enfeksiyonuna yakalanmaya yatkındır. Her beş kadından biri yaşamı boyunca en az bir kez idrar yolu enfeksiyonu geçirmektedir. Erkeklerde sık görülmemekle birlikte oldukça ciddi seyredebilmektedir.

İdrar yolu enfeksiyonunun tanısı nasıl konulur?

Yukarıda sayılan belirti ve bulgularla birlikte idrar tahlili yapılarak tanı rahatlıkla konulabilir. İdrar kültürü ile tanı kesinleştirilir. İdrar örneğinin uygun şekilde alınması

önemlidir. Hastada idrar yolu tıkanıklığı şüphesi varsa, antibiyotik tedavisine yanıt yetersiz ise, idrar yolundan cerrahi girişim öyküsü varsa, idrar yolu taş hastalığı öyküsü varsa, şeker hastalığı varsa, böbrek yetmezliği veya böbrek kistik hastalığı mevcutsa, nörojik hastalığa bağlı idrar torbası etkilenenlerde, çocuk hastalarda, idrar yolunda anatomik bir bozukluk şüphesi varsa görüntüleme yöntemleriyle ileri inceleme gerekebilir.

İdrar yolu enfeksiyonu nasıl tedavi edilir?

Piyelonefrit varlığında belirtiler ve ateş kontrol altına alınana kadar damar yoluyla antibiyotik uygulaması gerekmektedir. Diğer hallerde ağızdan antibiyotik tedavisi sıklıkla yeterli olmaktadır. Tedaviye yanıt yeterli değilse idrar kültürü sonucuna göre uygun antibiyotik tedavisi verilmelidir. Tedavi süresi 3-14 gün arasında değişebilmektedir.

Gebelikte idrar yolu enfeksiyonu riski nedir?

Rahim doğrudan idrar torbası üzerine oturur. Rahim büyüdükçe idrar torbasına daha fazla baskı yapar. Bu sebeple hamile bayanlarda idrar yolu enfeksiyonuna yakalanma riski daha fazladır.

İdrar yolu enfeksiyonu bebeği nasıl etkiler?

Eğer tedavi edilmezse İYE böbrek enfeksiyonuna sebep olabilir. Böbrek enfeksiyonları erken doğum ya da düşük tehlikesine yol açabilmektedir. Eğer gebelik döneminde idrar yolu enfeksiyonu tedavi edilirse bebeğe hiçbir zarar vermez.