Sağ ve sol olmak üzere iki tane trigeminal sinir vardır ve genellikle ayrı ayrı hastalanırlar veya biri hastalanırken diğer tamamen normal olabilir. Bu nedenle trigeminal nevraljiler yüzün sadece bir tarafını tutarlar. Her trigeminal sinirin 3 ayrı dalı vardır, bunlar sırasıyla alın, yanak ve çene bölgesinin duyusundan sorumludur. Çene bölgesinden sorumlu dal aynı zamanda çiğneme kaslarını çalıştırır.
Trigeminal nevraljinin nedeni genellikle bilinemez. Nadiren beyin MR görüntülemesinde sinire bası yapan bir damar veya kitle lezyonu (Tümör) saptanabilir.
Trigeminal nevraljide ağrı çok şiddetlidir ama çok kısa sürelidir. Hemen herkes hayatı boyunca birkaç kez trigeminal nevralji ağrısı deneyimleyebilir ve genellikle spontan/kendiliğinden ortaya çıkar. Çok nadir ve uzun aralıklarla ortaya çıktığında bir hastalıkla ilişkili değildir. Sık tekrarlayan ağrı atakları olduğunda hastalık olarak kabul edilir.
Trigeminal nevralji tanısını koyduracak özel bir tetkiki yoktur. Trigeminal sinire dokunan bir damarın varlığını veya bir kitlenin basısını değerlendirmek için beyin MR görüntülemesi istenir. Ayrıca sinir sistemi fonksiyonunu bozabilecek kan biyokimyası bozukluklarını veya vitamin eksikliklerini değerlendirmek için kan tetkikleri ve trigeminal sinirin durumunu değerlendirmek için elektromiyografi (EMG) değerlendirmesi istenir.
Tetkikler ve nörolojik muayene tamamen normalse idiopatik trigeminal nevralji tanısı konulmuş olur. Ağrılar çok şiddetli olduğundan sık aralıklarla tekrar ediyorsa ağrılara dayanmak çok zordur. Ağrılar yüze dokunma, çiğneme, yutma, traş olma, diş fırçalama gibi hareketlerle tetiklenebilir. Bu nedenle hastalarda beslenme yetersizliği, ağız içi hijyeninde bozulma, bakımsızlık görülebilir. Genellikle çiğneme kaslarının gücü ve hareketleri etkilenmez.
Tedavisi nöropatik ağrı tedavisidir (Ayrıca bakınız: “Nöropatik Ağrı”). Trigeminal nevralji çoğunlukla tedaviye iyi yanıt verir. Bazen tedaviye dirençli olabilir ve birkaç farklı ilacın denenmesi gerekebilir. Nadiren ilaçlar hiçbir şekilde ağrıları geçiremez, bu durumda cerrahi tedavi söz konusudur. Cerrahi olarak trigeminal sinirin duyu çekirdeğine müdahale edilir ve çekirdek işlevsizleştirilir, böylece ağrılar sonlanır ancak ilgili alanda duyu kaybı ortaya çıkabilir. Bu durum zamanla düzelebilir veya kalıcı hale gelebilir.
