İnsan beynindeki sinir hücreleri (nöron) arasında iletişimin sağlandığı snaptik aralıktaki nörotransmitter (monoaminler; dopamin, serotonin, noradrenalin vb.)’lerin azalması sonucu psikiyatrik rahatsızlıklar olduğu biyolojik varsayıma dayalı olarak ilaçlar geliştirilmiştir. Biyolojik yaklaşımlara göre, psikiyatrik rahatsızlıklar, vücuttaki bu biyokimyasal maddelerdeki değişmeler sonucu ortaya çıkmaktadır. Biyokimyasal maddelerdeki değişmelerin ruhsal rahatsızlıklarda neden-sonuç ilişkisi tartışmalıdır.
lPsikiyatrik hastalıklarda kullanılan ilaçlarla ilgili toplumda yaygın bilgilendirme yanlışları vardır.
Halk arasında bütün sinir ilaçlarının bağımlılık yaptığı ve uyuşturucu ilaçlar olduğu yolunda yanlış bir bilgilenme vardır.
lTemelde bu bilgiler psikiyatrik hastalıkların doğal seyrini bilmemekten ve ilaçların etkilerini yanlış yorumlamaktan kaynaklanır. İlaçların uykuya eğilim, uyuşukluk, denge bozukluğu yapması bağımlılık olarak değerlendirilmesine yol açmaktadır. Özellikle şizofreni, anksiyete ve depresyon tedavisinde kullanılan ilaçların kesilmesi ile hastalık belirtilerinin tekrarlaması hasta ve yakınları tarafından ilaca bağımlılık olarak yorumlanmaktadır. Eğer ilaç kesildikten sonra bir takım şikâyetler tekrarlıyorsa o zaman kullanılan ilacın bağımlılık etkisinden değil, yaşanılan hastalığın hala devam ettiğinden şüphe etmek gerekir. Hastanın iyileştikten sonra da belli bir süre ilacını kullanmak zorunda olması bilimsel anlamda bağımlılık değildir.
İşte bu yanlış yorumlama psikiyatrik hastalıklarda sık yapılan bir hatalı davranıştan kaynaklanmaktadır. Bu yanlış, şikâyetlerdeki düzelmeler başlar başlamaz, ilacın kesilmesidir. Oysa şikâyetler düzeldikten sonra bile bir süre ilaç kullanmak zorundayız. Aksi takdirde hastalık tekrarlayacaktır. Bu süre anksiyete bozukluklarında tam olarak düzeldikten sonra hiçbir şikayet yokken bile 3 ay depresyonda ise 6 aydır. Şizofrenik rahatsızlıklarda ise daha uzundur.
Psikiyatrik ilaçların genel olarak bağımlılık oluşturma ihtimali yoktur. Ancak benzodiazepin türevi ya da amfetamin türevi (diazem, rivotril, akineton ve ritalin vb.) bazı ilaçların bağımlılık yapma ihtimali vardır.
Bu ilaçlarda yeşil ve kırmızı reçete ile satılmakta ve doktor kontrolü altında kullanıldıklarında gayet faydalı ilaçlardır. Ancak bazen kötüye kullanılabilmektedirler ki bunun da önlenmesi için hekimlerin reçetesi dışında eczanelerden alınmaları yasaktır.
Kısaca psikiyatrik hastalıklarda hekimin önerdiği uygun doz ve uygun sürede kullanılan ilaçların bağımlılık yapma ihtimali oldukça azdır.
