Bebeklik döneminde göz temasının sınırlı oluşu ya da hiç olmayışı, ismine reaksiyon
vermeme, ebeveynlerine karşı kayıtsızlık (gittiklerine üzülmeme, geldiklerine sevinmeme
gibi) ilk belirtiler arasında yer almaktadır. Bazen de 2 yaşa kadar normal seyreden
gelişim aniden durabilmekte ve gerileyebilmektedir. Çocuk, dil becerilerini
kaybedebilmekte, aşırı öfkeli tutumlar sergileyebilmekte ve içe kapanmaktadır.
Okul döneminde Otizmli çocuklar öğrenme güçlüğü yaşayabilmektedir. Bazıları
normal zekaya sahip bazıları ise üstün yetenekli olabilmektedir. Hızlı öğrenebilse de
öğrendiklerini iletişim ve sosyal ilişkilerinde uygulayamamaktadır.
Otizm Spektrum Bozukluğunun En Belirgin Belirtileri;
Konuşmada gecikme,
İsmine tepki vermeme,
Kendisine temastan hoşlanmama ve buna direnç gösterme, Kendi başına oynamayı tercih etme,
Mizah anlayışında güçlük,
İnatçılık,
Hırçınlık,
Oyuncakları amacına uygun kullanmama (oyuncak bebeği bebek olarak değil de
oyuncak araba şeklinde oynama vb.).
Göz temasında sınırlılık,
Yüz ifadesi yoksunluğu,
Tehlikelere duyarsızlık,
Acıya dirençlilik,
Yönerge almama (“Kapıyı aç.”, “Suyunu iç” vb.).
Aynı kelime ya da cümle kalıplarını sürekli tekrarlama,
Dönen oyuncak ve eşyalara yoğun merak,
Garip bedensel hareketler yapma ya da sesler çıkarma,
Parmak uçlarında yürüme,
Rutin dışı durumlara reaksiyon(okuldan eve giderken başka bir güzergahı tercih
eden babaya tepki…)
Kendini ısırma, kafasına vurma, sallanma, kendi etrafında dönme, çırpınma
hareketleri,
Bazı yiyecekleri kesinlikle reddetme, sadece belli yemekleri tercih etme…
Teşhisinde belirli bir test söz konusu değildir. Ancak çocuğun yaşına göre
nörogelişimsel gecikmelerinin tespiti ile teşhise gidilmektedir. Örneğin;
6. Aya kadar gülümsememe,
9. Aya kadar sesleri ve yüz ifadelerini kopyalamama,
12. Aya kadar konuşma çabalarının olmaması,
14. Aya kadar el sallamama,
16. Aya kadar tek kelime söylememe,
18. Aya kadar taklit etmeme,
24. Aya kadar 2 kelimeli cümle kurmama
Ya da dil becerilerinin birden bire durması ya da kaybolması…
Tüm bu belirtiler, aile terapileri, davranış ve iletişim terapileri, özel eğitim
uygulamaları ve psikolojik destek sistemleri sayesinde bireyin normale yakın bir yaşam
sürmesine olanak verecek nitelik kazanabilmektedir. Tedavide amaç bireyin hayatını daha
iyi organize etmeyi öğrenmesidir. Unutulmamalıdır ki Otizm Spektrum Bozukluğu ne
kadar erken teşhis edilir ve tedaviye başlanırsa o kadar hızlı ve kolay yol alınmaktadır.
