Kişiye Özel Risk Analizleri Ve Genetik Danışmanlık
Her sekiz kadından birinin meme kanseri olacağını biliyoruz. Bu durum, ‘o sekiz kadından biri ben miyim ’ sorusunu akla getiriyor.
Bizde sağlıklı bir bayanın kişisel özelliklerine göre ilerideki 5, 10 yıl ve ömrü boyunca meme kanserine yakalanma riskini hesaplayıp, nasıl takip edeceğimizi planlıyoruz. Buna bireyselleştirilmiş yaklaşımlar adı veriliyor.
Meme kanserine yakalanma riski nasıl hesaplanıyor?
Meme kanseri için en önemli risk faktörleri;
Kadın olmak ve yaş,
Meme biyopsisinde kanser öncesi hastalık,
Anne, kız kardeş, kızı veya teyzede meme kanseri olması,
Yoğun meme yapısıdır.
Bu en önemli faktörlere ek, ilk adet ve doğum yaşı, meme biyopsi hikayesi ve soy bilgileri eklenerek, bilgisayar ortamında meme kanserine yakalanma riskini hesaplıyoruz.
Sonuca göre kişileri meme kanserine yakalanma olasılıklarına göre düşük, orta, yüksek ve çok yüksek riskli olarak alt gruplara ayırıp, izlemlerini buna göre planlıyoruz. Burada özellikle yüksek ve çok yüksek riskli hastalara yaklaşım, yakın takipten, her iki memenin boşaltılmasına kadar geniş bir yelpaze gösterebiliyor.
Genetik çalışma nedir? Her kadın bunu yapmalı mı?
Meme kanserlerinin büyük bir kısmı, yaklaşık % 80’ni rastlantısaldır. Yüzde 10-15’i ailesel, sadece yüzde 5-10’u genetik geçişlidir. Genetik geçişli meme kanserinde, BRCA1 ve BRCA2 isimli genlerde, mutasyon dediğimiz bozulmalar vardır.
Eğer ailenizde;
-Anne, kızkardeş, kızı veya teyze gibi iki yakın akrabanızda, biri menopoz öncesi meme kanseri varsa,
- Üç yakın akrabanızda meme kanseri varsa,
-Bir yakın akrabanızda erkek meme kanseri varsa,
-Bir yakın akrabanızda çift taraflı meme kanseri yada meme kanseriyle birlikte yumurtalık kanseri varsa,
Siz genetik geçişli bir meme kanseri adayı olabilirsiniz. Size Genetik çalışma yapılmalı ve BRCA1-2 gen mutasyonu Bakılmalıdır.
BRCA1 ve BRCA2 gen mutasyonu saptanan bir kadının meme kanseri olma ihtimali yüzde 80 üzeri, yumurtalık kanseri olma kanseri olmak ihtimali de yüzde 40’ın üzerindir.
BRCA1 ve BRCA2 gen mutasyonu nasıl bakılıyor ve Gen mutasyonu varsa yaklaşım ne olmalıdır?
BRCA1 ve BRCA2 gen mutasyonu sıklıkla kanda çalışılır. Gen mutasyonu saptanan kadınlarda, planlı bir ameliyatla iki memenin boşaltılması ile birlikte meme rekonstrüksiyonu yapılmalıdır.
Yumurtalık kanseri riskinden dolayı benzer şekilde rahim ve yumurtalıklar alınmalıdır.
Meme rekonstrüksiyonu sıklıkla meme proteziyle ya da kişinin kendi dokusuyla eşzamanlı olarak yapılır.
Memenin boşaltılması meme kanseri riskini tamamen ortadan kaldırır mı?
Memenin boşaltılması meme kanseri riskini tamamen ortadan kaldırmaz ama meme kanserine yakalanma ihtimalini Yüzde 1-5’e kadar ciddi anlamda azaltır.
Ailesel meme kanseri nedir?
Meme kanserlerin %10-15’i ailesel, diğer adıyla familyal kanserlerdir. Bu meme kanseri grubunu, gen mutasyonu bakılıp anormallik saptanmayan ve yakın akrabalarında çok sayıda meme kanseri olan kadınlar oluşturur. Ailesel yatkınlıklarından dolayı meme kanserine yakalanma riski yüksek kişilerdir. Tecrübeli bir meme cerrahı tarafından yakın takip edilmelidirler. Bu kişilere bireyselleştirilmiş yaklaşımlar ile risk analizleri yapılmalıdır.
