Rehabilitasyon sürecinin destekleyici ve önemli tedavi yaklaşımlarından biri olan bantlama yaralanmaların önlenmesi ve riskin azaltılması, proprioseptif duyunun arttırılması aktif fiziksel aktivite ve spora dönüşün kolaylaştırılmasında kullanılmaktadır. 1970 yılından önce kullanılan standart bant ve teyp uygulamaları işlevsel eklem hareketlerinde fiziki aktivitelerde kısıtlamalara yol açan faktör olmaları nedeniyle Japon kiropraksi ve akupunktur uzmanı Dr. Kenzo Kase tarafından Dr.Kenzo Kase tarafında 2 yıllık bir çalışma sonucu kinezyolojik bantlama tekniği geliştirmiştir.
Ortez tedavi yöntemlerine alternatif olarak etkin bir tedavi yöntemi yaklaşımı olan ve özel uygulama yapılmasını sağlayaan kinezio bant mevcut boyutunun % 140 kadar uzayabilen akrilik yapıda yapışkan yüzeyli farklı renklerde koton bir banttır. Esnek yapısı cilt gerilme ve esnekliğine uyumlu derinin kalınlığı ve elastikiyet özelliğine sahiptir. %100 pamuk liflerine sarılı polimer elastik liflerden oluşur. Epidermis tabakasının ağırlığında ve benzer yapıda olan kinezio tape bant diğer bantlar ile karşılaştırıldığında;
-rijit yapıda değil elastik yapıdadır.
-derinin nefes almasını engellemez,
-tam eklem hareketine izin verir,
-suya dayanıklı özelliktedir,
-dolaşimı destekler ve arttrır
-klinik uygulamalarda kullanılır.
-uzun süre kullanılır. (uygulama tekniğine bağlı olarak 24 saat ile 3 gün arasında epidermis üzerinde kalabilir)
-bantlama öncesi materyal gerekli olmaz.
elastik özelliğini 34 gün korur.
Soğuk uygulama , hidroterapi, elektrik stimülasyonu ,ve akupunktur gibi alternatif tedavi yöntemlerinde kombine kullanılabilir.
Bir çok özelliğinden dolayı kinezio bantlama tekniği bir çok sağlık uzmanları tarafından tedavi sürecinde tercih edilmekte olan kinezio bantlama yapıştırma prensiplerine uygun şekilde podologlar tarafından da ayak sağlığını korumak, podolojik tedavileri desteklemek, tedavi sonrası koruma amaçlı tercih edilmektedir.
KİNEZİO BANTLAMA TEKNİĞİNİN MEKANİZMASI NASIL ÇALIŞIR
Gerili derecesine bağlı olarak ;
Cilt aracılığıyla mekanoreseptörleri uyarır
Uyarılan mekanoresöpterler santran sinir sistemine sinyal gönderilir.
Kinezio band uygulanan bölgede pozisyonel uyarı yaratarak fasya dokusunun dizilimini düzeltir.
Cilt altı yumuşak dokuları kaldırarak dolaşımı kolaylaştırır
Ağrılı ve enflmanyonlu bölgede eksüdayı lenf yollarına yönlendirerek ödemin azaltır
Eklem hareketlerini sınırlayarak veya arttırır.
Duyusal uyarı ile ağrıyı azaltır.
KİNEZİO BANTDIN ETKİ ETTİĞİ FİZYOLOJİK SİSTEMLER NELERDİR?
Bantlamanın amacı yaralı eklemlerin hareketini kısıtlamak, şişmeyi azaltmak, yumuşak doku sıkışmasını engellemek, anatomik yapıları desteklemek ve yeniden yaralanmaları engellemek amaçlı rehabilitasyon ve profilaksi sağlarken 5 temel fizyolojik sisteme etki eder. Bunlar deri,fasya, kas, eklem, dolaşım-lenfatik sistemdir.
DERİ ÜZERİNDEKİ FİZYOLOJİK ETKİSİ
Yaralanmış ve hasar görmüş dokuda dermisde bulunan kan damarları lenf kanalları ve ağrı nöronları üzerinde baskı oluşur. Kinezo bant epidermise uygulandığında altta kıvrımlar oluşturarak dermisi yukarı kaldırır arasında boşluk oluşturur. Bu etki sayesinde homestaz sağlanmış olur. Aynı zamanda nosiseptörlerin (ağrı nöronları) uyarılması engellenir. Kan ve lenfatik damarlar üzerindeki basınç azaltılarak dokunun dengesi sağlanmış olur.
FASYA ÜZERİNDEKİ FİZYOLOJİK ETKİSİ
Dermis ve fasya embiriyolojik gelişimde mezodermden farklılaşır. Bu farklılaşma sayesinde Kinezio bantlama ile birbirlerine etki etmeleri mümkündür.
fasya bütünlüğü bozulmuş ya da hareketliliği azalmış yaralanmalarda miyofasyayı gevşetmek , fasya düzgünlüğünü sağlamak kas için gerekli olan kontraktil (kasılma) özelliğini uyararak iyileşmeyi hızlandırır.
KAS ÜZERİNDEKİ FİZYOLOJİK ETKİLERİ
kinezio bantlama ile kas dokusunu uygun uzunluk ve gerilim oranına getirilerek kas kontraktil esnasında en uygun seviyede çapraz köprü kurulması dolayısıyla optimal kuvvetr açığa çıkmasını sağlar. Problemin akut ya da kronik olma durumuna göre yapılan bantlama teknikleri sayesinde kasların iyileşme sürecini hızlandırı ve anatomik özelliğini korur.
Etki mezkanizmasının golgi tendon organı ilke ilişkili olduğu öne sürülen kinezio bandı yapıştırırken başlangıç kısmı kas tendon bileşkesi üzerinde olmalıdır. Kaslara uygulana kinezio bant kası situmule ve inhibe etmek amacıyla uygulanmaktadır. Her iki terapi için yapıştırma yöntemi farklıdır.
Kası situmule etmek amacıyla uygulama yaparken kasın origosundan (başlangıç) insersioya (bitiş) doğru uygulanmalıdır. Bazı durumlarda bantta gerilme yapılmazken bazen %25-50 oranında yapılabilmektadir.
Kası inhibe etmek amacıyla uygulama yaparken kasın insersiosundan origosuna doğru uygulama yapılmalıdır. Bazı durumlarda hafif gerdirme yapılırken bazen yalnızca kısmına gerdirme yapılmaktadır.
EKLEM ÜZERİNDEKİ FİZYOLOJİK ETKİLERİ
Eklemi etkileyen patolojik durumlarda eklem biyomekaniğini düzenlemek ve ligament , tendon fonsiyonunu destelemek amacıyla uygulanan tam eklem hareketine izin veren eklem hareket açıklığını kısıtlamayan kinezio bant tekniği kas fonksiyonu üzerine etki ederek eklem fonksiyonunu destekler. Kinestetik farkındalığı arttırır.
Eklemin Fonksiyonu destekleme, mekanik kuvvet uygulama, stabilizasyon sağlama sırasında hastaya aktif hareket yaptırılarak yapıştırılan bandın uygulanması sırasında mekanoreseptörler uyarılarak isteğe göre hareket sınırlandırılabilir veya harekete yardımcı olunabilir. Kinezio bant ile oluşturulan duysal uyarılar sayesinde kas kasılması sırasında daha az gücün sarf edilmesine olanak sağlar
DOLAŞIM LENFATİK SİSTEM ÜZERİNDE ETKİLERİ
Lenfatik dolaşımı düzenlemek için uygulanan kinezio tapeng bandın bölgeye göre gerilim derecesi değişmektedir. Bandın uygulandığı bölgedemikrosirkülasyonu gelifltirerek endojenöz analjezik mekanizmalar üzerine etki eder ve lenfatik sistem aktivitesini artt›r›r
cilt aracılığı ile mekanoreseptörleri uyarılmasıyla başlayan etki mekanizması santral sinir sistemine sinyal gönderilerek pozisyonel bir uyarı oluşur. ağrılı fasya ve cilt, ciltaltıyumuşak dokuları kaldırarak dolaşıma kolaytıraraK, lenf yollarını rahatlatarak ödemin azaltılmasını sağlar.ki
cilt yüzeyini kaldıran kinezio bant basıncı düşürerek lenfatik dolaşımını açarken masaj etkisi de yaratır. Bandın kaslar üzerindeki etkisi ile kasların maksimum kontraksiyon ve relaksasyon yapmaları sağlanır ve daha derindeki lenfatik akımın etkinliğini de artırır.
PODOLOJİK UYGULAMALARDA KİNEZİO BANTLAMA TEKNİKLERİ NEREDE NE AMAÇLA KULLANILIR?
Kinezyolojik bantlama başta kas iskelet sisteminde olmak üzere sportif rehabilitasyon, pediatrik hastalarda, nörolojik hastalıklarda, vasküler sorunlarda, lenfödemde ve kas iskelet sistemi çok geniş bir kullanım alanına sahiptir. Bandın temel uygulama tekniklerine sadık kalınarak her geçen gün farklı uygulama şekilleri geliştirilmekte ve farklı sağlık alanlarında kullanılmaktadır.
Podologların özellikle tırnak batma tedavi ve uygulamalarında tercih ettiği kinezio tapeng batlama yöntemi ile ayak ve tırnak deformasyonlarına neden olan ayak eklemi dizilimi bozukluklarında probleme neden olan etkiyi ortadan kaldırmak için kullanılmaktadır .
HALLUKS VALGUS- BAŞPARMAK EKLEM DEFORMASYONUNDA KİNEZİO BANTLAMANIN ÖNEMİ
Halluks valgus denge bantlaması ayakta kemik çıkması olarak bilinen halluks valgus 1 metatarsofalangeal eklem deformasyonu kadın popülasyonunda sık olmak İle birlikte
Aile öyküsü, kalıtsallık Dar ya da yüksek ökçeli ayakkabılar Aşil tendonu kısalığına sahip olmak Aşırı hareketliliğe bağlı eklem gevşekliği gelişmesi Düztaban ya da taraklı (enli ve yayvan) ayak sahibi olmak Zayıf bağ dokularına sahip olmak Ayak yaralanmalarına (kırıklar gibi) bağlı olarak gelişen ayak deformasyonları Obezite veya aşırı kilolu olmak ve uzun süre ayakta durmak Romatoid artrit gibi nedenlerin ortaya çıkarttığı bir ayak postür bozukluğudur. HV deformitesi ağrı, denge ile ilgili problemler, yürüme güçlüğü ve ayakkabı seçimi ile ilgili problemler gibi semptomlara neden olmaktadır.
Halluks valgus tedavisinde cerrahi ve konservatif yöntemler kullanılmaktadır.Konservatif tedavi seçenekleri cerrahiyi dışlamak, geciktirmek veya cerrahi sonrasında hastayı desteklemek, nüksü önlemek, konforu arttırmak amacı ile uygulanmaktadır İlgili hekimi deformasyonun düzeyine göre bir tedavi planlaması yanı sıra İleri olmayan hallux valgus tedavilerinde konservatif tedavi yöntemleri tercih edilmektedir. Konservatif tedavide öncelikle ayakkabı seciminin uygun olması çok önemlidir. Spor ayakkabý tercih edilirse dikişyerinin medial çıkıntının gelmemesine dikkat edilmelidir. Germe egzersizleri konservatif tedavide büyük öneme sahiptir. Bunun yanında konservatif tedavide sık kullanılan ve etkinlikleri tam gösterilmemiş atel ortez gibi ayakkabı dışında kullanılan, silikon gibi ayakkabı içinde kullanılan mekanik koreksiyonlar hasta kullanımı açısından konforlu olmaması nedeniyle ortopedistler tarafından günümüzde önerilmemektedir. Olumsuz etkileri olan bu atel uygulamaları yerine kinezio bantlama ve ayak egzersizlerinden oluşan tedavi programı tercih edilmektedir. Kinezio bantlama yönteminin HV deformitesi üzerine etkilerini ölçmek için yapılan çalışmalarda tedavi programının hallux valgus açısı (HVA) ve ayak ağrısını azalttığı bildirilmiş, yürüme yeteneği üzerine yararlı etkileri gösterilmiştir. Günümüzde Bir çok sağlık disiplini tarafından tercih edilen halluks valgus bantlama yöntemi yetki sınırları dahilinde podologlar tarafından da tercih edilmektedir.
Konservatif tedavide eklem dizilimini anatomik pozisyonda tutmak hem deformasyonun ilerlemesini yavaşlatması hem de sekonder oluşabilecek tırnakta onikoliz, interdigital nasır,
ungus incarnatus, tırnak altı nasırı, dorsal interfalangeal eklem üzeri nasır gibi problemlerin önlenmesi için podolojik yaklaşımda tercih edilmektedir.
ONİKOLİZ- TIRNAK BOŞALMASI TEDAVİSİNDE KİNEZİO BANTLAMANIN ÖNEMİ
tırnak plağının tırnak yatağından ayrılması olarak tanınan tırnak boşalması (onikoliz)
her ne kadar ciddi bir tırnak hastalığı olarak görülmese de tedavi edilmediği durumlarda sekonder oluşabilecek tırnak problemlerine alt yapı oluşturur.
Onikoliz genellikle ağrısız günlük yaşamı etkilemeyen çoğunlukla tırnak uzadıkça kendiliğinden düzelebilen bir tırnak problemi olmasına rağmen tırnağın iyileşmesini olumsuz etkileyen dış etkiler olabilmektedir. Dermatolojik, enfeksiyonel ve hormanel nedenlerin nedenlerin dışında tekrarlayan travma, yaralanma ve uzun süre baskı onikolize neden olabi,lecek en öncü nedenlerdir. Ayak tırnaklarında baş parmaklarda sık karşılaşılan tırnak boşalmasının halluks valgus deformasyonu kaynaklı olduğu durumlarda primer nedeni ortadan kaldırmak podolojik yaklaşımda sonuç alabilmek için önemli basamaktır. Başparmağın laterale, 1. metatarsal kemiğin mediale yönelmesi ve pronasyonu ile devam eden parmak postürlarının bozulması yürüme esnasında tırnaklarda sürtünme baskı oluşturmaktadır. Özellikle baş parmak tırnağının medial tırnak kıvrımlarında onikoliz sık karşılaşlan bir tırnak deformasyonu halluks Valgus kaynaklı olabilmektedir.. Podolojik yaklaşımda etkin bir sonuç alabilmek için primer nedenin ortadan kaldırılması konservatif tedavide sonuç alabilmenin birinci basamağıdır. Podologlar ayağın genel değerlendirmesni yaptıktan sonra onikolizin giderilmesi ve tekrar oluşmasını önlemek için kinezio tape bantlama tekniğini hastaya uygular iken düzenli olarak yapılması için eğitimini de vermektedir. Kolay ve pratik uygulanması ayakkabı içinde kullanılabilmesi ve podolojik ihtiyacı karşalaması yapılan bakımı desteklemesi nedeniyle kulanılmaktadır.
UNGUS UNCARNATUS- TIRNAK BATMASI TEDAVİSİNDE KİNEZİO BANTLAMANIN ÖNEMİ
Tırnak batması, tırnak lateral kıvrımının tırnak yatağı içerisine dönmesi sonucu oluşan bir tınak problemidir ve evrelendirilmesi ağrı, ödem, eritem, akıntı, enfeksiyon, granülasyon dokusu ve tırnak duvarı hipertrofisi varlığına göre yapılır. Tırnak batmasında tedavi batığın evresine uygun olarak yapılır. İleri evre tırnak batmasında ortoniksi teknikleri tercih edilirken I ve II. evrede lateral tırnak kıvrımına kinezio bantlama ile zıt yönlü kuvvet uygulanarak lateral tırnak katlantısı ve tırnak plağı arasında boşluk oluşturulur ve yumuşak dokunun tırnak ile teması engellenir. Kinezio bandın epidermiste oluşturduğu kıvrımlar sayesinde deermis ile arasında boşluk oluşması sonucu nosiseptörler üzerindeki baskı azalır ve tırnak batması nedeniyle oluşan ağrı giderilir. Ortalama 72 saat cilt yüzeyinde kalabilen kinezio tape değiştirilerek tırnak batması problemi giderilene kadar tekrar edilir.
Tırnak batması tedavisi amaçlı kullanılan kinezio bantlama uygulamanın amacına, bireyin ihtiyaçları, cildin durumu ve ayağın hareket paternleri korunarak dikkatli uygulanmalıdır.
Ağrısız uygulanabilmesi tırnak batması tedavilerinde podologlar için avantaj sağlamasının yanında verilecek eğitim sonrasında kolaylıkla hasta tarafından uygulanabilmektedir.
İNTERDİGİTAL- CLAVUS MOLLİS YUMUŞAK VE PARMAK ARASI NASIR TEDAVİSİNDE KİNEZİO BANTLAMANIN ÖNEMİ
Parmak arası nasırların nedenleri ayağa uygun olmayan dar ayakkabılar ve ayak posürün bozukluklarıdır. Ayak posturunun bozulması nedeniyle salının fazında parmaklarının birbirine sürtünmesi ve orantısız basınç nedeniyle parmak arası derisinde oluşan makaslama etkisine bağlı ortaya çıkan derinin alt katmanlarında boynuzsu tabakanın uyarılması ve basınçın devam etmesi ile uyarılan keratin oluşumu sertleşip sıkışarak derinin içine doğru ilerler. İleri düzeyde iltihaplı ve ağrılı olabilmektedir. Genellikle 5. ve 4 parmak arasında clavus mollis oluşumu bireyin ayakta durmakta zorluk çekmesine ve akıntı oluşmasıyla kötü koku yayılmasına neden olabilmektedir.
Bazı küçük parmak deformitelerinin nedeni travmatik, nöromusküler, dejenetatif veya konjenital olsa da genellikle ayakta küçük parmak deformitelerinin ortaya çıkmasındaki en önemli nedeni yanlış ayakkabı giyimidir.
İleri evrede küçük parmak deformiteleri cerrahi gerektirse de daha hafif olgularda doğru ayakkabı seçimi ve koruyucu tedavisi daha fazla önem taşımaktadır.
5. metatars kemiğinin laterale doğru açıkması , 5. falankssın ise mediale kayması ile oluşan serçe parmak deformitelerinde genellikle paramk arası nasırları gözlenmektedir. Nasırn mekanik olarak lınması her nekadar hastayı rahatlasa da basınç nedeniyle çok kısa sürede oluşmaması için kinezio babtlama ile parmağın doğru posturda stabilizasyonu sağlanır. Parmak arası acısı arttırılarak deride oluşacak baskı ve sürtünme kaynaklı makaslama etkisi ortadan kalmış olacaktır.
Metatars düsüklüğüne bağlı küçük parmakların pençe formuna dönüşmesi parmak arası mesafenin daralmasına neden olmaktadır. Ön tabandaki mekanik bozuklukların hafifletilmesi amacıyla cilt üzerinden bantlama yapılır. Metatars eklemlerini çevreleyen kasların stabilizasyonu sağlanarak postür dengelenir. Bantlamanın etkisiyle parmaklar nötral pozisyona gelir ve parmak arası basınç ortadan kaldırılır.
Kolay ve pratik uygulanması ayakkabı içinde kullanılabilmesi ve podolojik ihtiyacı karşalaması yapılan bakımı desteklemesi nedeniyle kullanılmaktadır.
