Göz dış ortama açık bir organ olması nedeniyle sürekli nemli kalması gereken bir bölgedir. Göz yaşı bezlerinde üretilen göz yaşın bir kısmı kullanılır, bir kısmı buharlaşır, artan kısmıda göz yaşı kanallarıyla burun ve boğaza atılır. Eğer bu tahliye kanallarında tıkanma olursa o zaman fazla göz yaşı dışarıya akmaya başlar. Kanal içinde birikip atılamayan göz yaşıda sık sık iltihaplanma ve çapaklanmalara neden olur.
Göz yaşı kanalı tıkanıklıkları en sık yeni doğan bebeklerde ve 40 yaşlarına gelmiş kadınlarda görülürken tüm yaşları ve her cinsi tutabilir. Bebeklerde müdahele için 1 yaşına kadar beklenirken erişkinde hemen müdahele edilmelidir. Bebeklerde bir yaşına kadar masaj tedavisi uygulanır. Eğer açılmazsa müdahele yapılır. İlk müdahele sondalamadır. Ameliyat ön planda tutulmaz. Erişkinde bunun aksine hemen müdahele edilmelidir. İlk müdahele lavaj uygulamasıdır. Kanala girilerek basınçlı sıvı verilir.
Ancak her göz sulanması göz yaşı kanalı tıkanıklığı anlamına gelmez.
1.gözün saydam tabakası yada damarlı bölgenin tahrişi sonucu refleks olarak göz yaşı salgısı artabilir. Bunlar alerji, yabancı cisim kaçmaları, yakıcı maddeler ve yaralanmalardır.
2.Gerçek anlamda göz yaşı kanalı tıkanıklıkları olabilir. Sebepleri burun kemiği eğrilikleri, göz enfeksiyona bağlı kanal tıkanmaları, uzun süren alerjiler olabilir, burun içinde et büyümeleri, bu bölgeye alınan darbelerolabilir.
3.Birde kanalda gerçek anlamda tıkanıklık olmadığı halde sulanma olan durum vardır ki buda pompa yetersizliğidir. Alt göz kapağı gevşekliği, yüze gelen sinir felci ve göz kapağı kaslarının güçsüzlüğüne bağlı olabilir.
Ancak hastada gerçek anlamda bir göz yaşı kanalı tıkanıklığı olup olmadığını anlamak için muayene gereklidir. Çünkü yeni doğan bebeklerde göztansiyonu yükselmesi, gözde yaralanmalar ve alerjide gözde sulanmaya sebep olabilir.
Erişkinde alerji, kirpiklerin içe dönmesi, gözün saydam tabakasının zedelenmesi, yüz felci kapak bozuklukları, yüz yaralanmaları gibi sebeplerde olabilir.
Göz yaşı kanalı tıkanıklıkları herhangibir seviyede olabilir; kanal ağzı darlığı olabilir, giriş kanalı tıkanıklığı olabilir yada kesenin kedisinin tıkanıklığı yada yapışıklığı olabilir.
Göz yaşı kanalı tıkanıklıkları sık sık enfeksiyonlara sebep olur bu enfeksiyonlar tedavi edilmez ise enfeksiyon kapaklar ve yüze yayılma eğilimi gösterir. Bunun sonucunda orbita selüliti, sinüzit hatta menenjit bile gelişebilir. Göz yaşı kanalı tıkanıklığı olan hastalarda katarakt ameliyatlarında enfeksiyon riski vardır.
Yaşı kanalı tıkanıklıklarının tedavisi cerrahi yolla yapılır. Öncelikle çocukda probing yöntemi uygulanır. Eğer açılmıyor ise 4 yaşına kadar olan çocuklarda ritleng tüpü uygulanır. Bu yaştan sonraki çocuklarda aynı erişkindeki cerrahi yöntemler uygulanır.
Erişkinde önce lavaj uygulanır, lavaj(göz yaşı kanalı içine basınçlı sıvı verilmesi) uygulamasından başarı elde edilemiyorsa cerrahi uygulanır. Bu gün ençok uygulanan 2 tür yöntem vardır; 1- video kamera yardımı ile burun içerisinden yeni bir kanal açılarak bunun içerisine silikon tüp konulur. Bu tüp yaklaşık 3 ay burada bırakılarak yara iyileşmesi esnasında kanalın kapanması engellenir. 2- diod lazer ile kanala girilmesi; karbonize bir yöntemdir. Cihaz adeta koter tarzında burun içerisine kanal açarak girer.
Bu iki yöntem dışında eskiden sıkça uygulanan açık cerrahi yöntemde vardır. Bu yöntemde burun sırtı ile göz arasında bir bölgeden cilt, cilt altındaki dokuları ve kemik doku açılarak buruna tüp konulmaktadır.
