Gıda alerji ve sensitivitesi çok önem verilmese de ülkemizde çok sık görülen ve hastaların birçok çözülemeyen problemlerine neden olan sinsi yavaş ilerleyen kronik bir problemdir. Alerji denilince kişilerin aklına gelen ani dudaklarda , gözlerde şişme , nefes darlığı , şok , bayılma gibi durumlardır. Ancak gıda intoleransları yavaş gelişir.
İntoleransların toplumda en bilineni Gluten İntoleransı’dır. Gluten intoleransı Çölyak hastalığı ile belirgin benzeşme içindedir. Bu hastalar gluteni tolere edemezler. Bazı araştırmalarda Çölyak dışı Gluten İntoleransının bir alerjik reaksiyon türevi olduğu ve doğuştan bağışıklık yanıtla ortaya çıktığı belirtilmiştir.
Besin alerjileri ise eskiye göre hızla artmaktadır. Bu konuda birçok neden suçlanmaktadır. Gelişen tanı mekanizmaları , kullanılan besinlerdeki katkı maddeleri ve GDO’lu besinler olağan şüpheli durumundadır.
Örneğin ABD‘de yapılan bir çalışmada 1997 – 2007 yılları arasında kliniklere başvurup besin intoleransı tanısı alan hastaların oranı %17 artmıştır. Bu kişilerden hastaneye yatırılanlarda ise dramatik bir artış olup 1998- 2000 yılları arasında %365 oranında dramatik bir artış olmuştur.
Besin alerjilerinde Gecikmiş Tip 1 hipersensitivite reaksiyonu görülüp İgE baskın ve histamin dediğimiz bir nörotransmitter deşarjı sonucu oluşan ürtiker , kaşıntı ve bunun gibi birçok farklı duruma yol açabilir.
Ancak tamamlayıcı tıp uygulaması yapan hekimler için asıl dikkat edilmesi gereken gecikmiş tip Gıda Sensitiviteleridir. Bunlar ortalama 72 saatiçinde gelişir .Hollanda’da Aardoon ve arkadaslarının yaptığı bir çalışmada ailelerin 5-6 yaş çocuklarda oluşan bazı problemlerde gıda intoleransı düşünmediği ve ABD’de birçok hekimin gıda sensitivitesi ile kronik hastalıkların ilişkisini ayırt edememektedir.
Gıda Sensitiviteleri genellikle ortaya çıkmaz ve gerçekten ciddi problemlere yol açar. Kronik gıda sensitiviteleri kronik bir inflamasyona neden olup otoimmun hastalıklara neden olmaktadır. Gıda sensitivitesi deri problemlerinden davranışsal bozukluklara, nörolojik problemlerden Gastrolojik problemlere çok geniş spektrumlu problemlere yol açar.
Başlıca neden olduğu ve görülen durumlar:
-Akne
-Astım
-Kronik Kabızlık
-Kronik ishal
-Egzema
-Baş Ağrıları
-Hiperaktivite
- İrritable Bağırsak Sendromu
- Eklem Ağrısı
- Obezite
-Migren
- Bağışıklık Sistemi Zayıflaması
- Kronik kulak enfeksiyonları
- Nadiren alopesi
- Hırıltı
Peki belli bir yaşa kadar alerjisi bulunmayan bir kişi neden aniden Gıda Alerji ve Sensitivitesine maruz kalır?
Son 15-20 yılda endüstriyel gıdaların beslenme rutinimize girmesi zamanla değişen ve GDO ‘lu gıdalar. Artan ilaç kullanımı ve toksik yük gibi birçok faktör problemin asıl kaynağını oluşturmaktadır.
Ana başlık olarak toplamak gerekirse:
⦁ Antibiyotikler
⦁ İşlenmiş Gıdalar
⦁ Pestisitler
⦁ Gıda katkıları
⦁ GDO
⦁ Çevresel toksin ve kimyasallar
Böyle onlarca etkenin birleşimiyle bağırsak floramız bozulmakta ve sonuç olarak Gıda Sensitiviteleri ortaya çıkmaktadır.
Gıda sensitiviteleri ve Leaky Gut(Geçirgen Bağırsak Sendromu) çoğunlukla bir arada bulunur. Geçirgen Bağırsak Sendromunu kısaca anlatmak gerekirse bağırsaklarımız besinlerin parçalanmasının devam ettiği ve son emilimin gerçekleştiği vücut kısmıdır. Bağırsak hücrelerimiz birbirlerine tight junction denilen yapılarla birbirlerine sıkı sıkıya bağlı bulunmaktadır.
Bu yapılar sayesinde vitamin , mineral ve sindirilmiş besinler bağırsaktan kana geçişini sağlamaktadır. Eğer bu bağlantı yapısı bozulursa bağırsağınızdan kanınıza sadece yararlı maddeler dışındaki ürünlerde geçer ve vucutta bir reaksiyon oluşmasına neden olur.
Bazı fırsatçı bakteriler bu tight junction yapısını bozup geçirgenliği arttırmaktadır. Bu bakteriler Lipopolisakkarit dediğimiz bir yapı oluşturup geçirgeliği bozarlar.
Peki Gıda Sensitivitesi Nasıl Teşhis Edilir?
Gıda Sensitiviteleri veya leaky gut durumu geleneksel alerji testleriyle tanımlanamaz. Bu hastalığın tanısı için özellikli testler gerekmektedir(Kanda Zonulin Testi bunlardan biridir). Bu testler birçok farklı şekilde planlanmakta ve hastalara en uygun ve yararlı olanlar klinisyenin direktifleri ile önerilmektedir. Gıda sensitivitesi ve leaky gut hastalığında en olası süpheliler:
Beyaz un
Mısır
Alkol
Süt ve süt ürünleri
Yumurta
Soya
Ve Şeker ürünleridir.
Kliniğimizde uygulanan test yöntemi hali hazırda en doğru sonuç veren ve en seçici test yöntemlerinden biridir.
Testimizi Yaptık Ve Gıdaları Saptadık Şimdi Ne Yapmalıyız?
Öncelikle zararlı bakterilerin artışına neden olan özellikleri yukarıda bahsedilen yiyeceklerden uzaklaşma diyeti önerilir. Bağırsakta eksik olduğunu düşündüğümüz ve iyileşmeyi sağlayacak yararlı bağırsak bakterilerini vücudun ve hastanın ihtiyacı oranında kullandırılır. Buna ek olarak hastaya Tamamlayıcı Tıp yöntemleri ve detoks programları uygulanır.
Stresten uzaklaşması istenir.
Lifli gıda tüketimi arttırılır.
İlaçlar ve koruyucu madde içeren her türlü maddeden uzaklaştırılır.
Glutamin , Meyan Kökü , Probiotik ve probiotik içeren besinler (sirke , şalgam, kefir, turşu vbg.) Uygun olanlar beslenme ritüellerine eklenir.Herkese sağlıklı güzel günler.
