Gebelik ve Doğum Sonrasında Yaşanan Psikolojik Sorunlar ve Çözüm Yolları
Sürpriz gebeliklerde, özellikle de yeni bir çocuk düşünülmediği durumlarda birçok kadın değişik ruh halleri içine girer. Genellikle endişe ve depresif semptomların eşliğinde olan bir durum yaşanır. Gebeliğin zaten depresyonu ve kaygıyı tetikleyen bir etki yaratma potansiyeli vardır. Bunun nedeni gebelik sürecinin ve bir bebek dünyaya getirmenin kendi içlerinde doğal olarak stresli durumlar olmasıdır.
Kadınların bu beklenmedik durum karşısında bebeği istememe haline kadar gidebilecek bir ruh haline girebildiklerini görüyoruz. Eğer geçmiş hayat boyunca travmatik olaylar yaşandıysa, bu olaylar stres verici olan gebelik döneminde psikolojik sorun yaşamayı tetikleyen büyük bir etkiye sahip olabiliyorlar. Geçmiş hayat boyunca yaşanmış travmatik olaylar ileriki hayatı orta düzeyin üstünde olacak boyutta etkiliyorsa psikoterapatik müdahale gerekli oluyor; çünkü kadının birikmiş travma yükü gebelikte ya da çocuğun doğumundaki süreçte depresyon, kaygı bozukluğu, takıntılar, bebeğe zarar verme korkusu ( bu durumu zarar vermek istediğine inanma boyutundaki bir hezeyan semptomu şeklinde de görülebiliiyor.
Psikoterapi süreci
Bu durumda genel yaklaşımımız psikoterapide yeni duruma karşı oluşan aşırı duyarlı hali ortadan kaldırmak için çalışma yapmak... Kişide önceden yaşanan başka sorunların olmaması (kadının gebelik esnasında, doğum sonrasında ya da genel olarak çocukluk, ergenlik ve yetişkinlik dönemlerinde) psikoterapinin süresini oldukça kısaltır.
Unutmayın, kişi travmatik birikime sahip olduğunu anlayamaz. Mutlaka pikolojik değerlendirme gereklidir. Geçmişte yaşamış olduğu bazı travmatik olayları hatırlıyor olabilir ancak bu travmatik birikimin bugün yaşadıklarının nedeni olduğunu tam olarak kavrayamaz, dolayısıyla bu kadın için içinden çıkılması mümkün değilmiş gibi algılan bir süreç şeklinde yaşanır.
Geçmiş travma yükü (orta beyindeki limbik sistemde depolanır) orta seviyenin altındaysa yapılacak çalışmada mevcut sıkıntılardan kurtulmak çok daha kısa bir sürede sağlanıyor. Önceden olmuş sorunlar varsa mevcut durum onlarla da ilgili olduğundan, diğer durumla karşılaştırdığımızda sorunu çözmek için yapılacak görüşme sayısı bir miktar artıyor.
Bilmelisiniz ki her iki durumda da çözüme ulaşılıyor, bu nedenle gebelikte ve doğum sonrasında psikolojik sorun yaşıyorsanız çaresiz değilsiniz. Her ne kadar böyle hissediyor olsanız da… Gerekli çalışma yapıldığında sıkıntıların kısa bir süre içinde kademe kademe ortadan kalkmaya başladığı görülür. Nihai sonuç, bu sıkıntıların geride kaldığı normal duygu haline kavuşmanız olacaktır.
Yrd.Doç.Dr. Klinik Psikolog Ercüment DOĞAN
