GEBELİK SARILIĞI (İNTRAHEPATİK KOLESTAZ)
Özellikle gebeliğin geç döneminde ortaya çıkan (özellikle 30. Haftadan sonra ) ,Safra asitlerinin atılımında defekt olduğu için safra asitleri birikerek ,gebelik hormonlarının etkisi ile karaciğer içindeki küçük safra kanallarının tıkanması ile oluşan bir hastalıktır.En önemli semptom kaşıntıdr. Tüm gebeliklerin ortalama %1 ‘inde görülür. Kesin nedeni bilinmemek ile birlikte çevresel ve hormonal ve genetik yatkınlığın bu tür durumlara neden olduğu düşünülmektedir. İleri anne yaşı , çoğul gebelikler , safra kesesi problemleri olan anne adaylarında bu durum daha sık izlenmektedir.
Gebelikte önemi nedir ?
Anne kanında safra asitlerinin artmasının özellikle bebek üzerine olumsuz etkileri olabilmektedir. Bu problem ;bebeğin anne karnında strese girmesi , erken doğum ve ölü doğum ve bazen anne karnında gelişim geriliğine neden olabilmektedir.
Hangi şikayetler ortaya çıkmaktadır?
İlk ve en önemli belirti El, ayak ve özellikle vücutta kaşıntı ve kaşıntıdan 1-4 hafta sonra ortaya çıkan deride sarılık bulguları ile ortaya çıkabilir.Kaşıntı çoğu zaman akşam ve gece olmaktadır. Genellikle gebeliğin son 2 ayında görülür. Tarama testlerinde safra asit düzeyi 10 micromol /L üzerinde tespit edilir. Karaciğer enzim testleri 10 -25 kat artabilir.
Tedavi ve takip nasıl olmalıdır ?
Uygun diyet mutlaka verilmeli , annenin beslenme alışkanlıkları gözden geçirilmelidirve Ursodeoksikolik asit içeren ilaçlar ile safra asit düzeyleri ve karaciğer hormonları düşürülmek amaçlanır. Kaşıntının rahatlatılmasına yardımcı olmak adına gebeliğe uygun anthistaminik ilaçlar ile tedavi düzenlenebilir.Kullanılan ilaçlar mevcut durumu direkt tedavi etmez ama şikayetleri azaltarak doğuma kadar zaman kazanılır . Çünkü bu problemin kesin tedavisi doğum yapmaktır. Gebelik takipleri daha sık düzenlenerek anne ve bebek sağlığı daha yakından takip edilmelidir. Hem usg hemde nst takipleri normalden sık yapılmalıdır.
Doğum ne zaman planlanır ?
Anne ve bebeğin gebelik takipleri ve bulguları ışığında ortalama 37.-38 Haftada doğum planlaması yapılması gerekmektedir.Doğum şekli tamamen tıbbı bulgular ve özelliklere göre belirlenmelidir. Doğum sonrası gebeliğe ait hormonların azalmasına bağlı olarak şikayetler geriler. Doğum sonrası ort 3- 6 ay sonra safra asidi ve karaciğer fonksiyon testleri mutlaka kontrol edilmeli ve eğer yükseklik devam ediyor ise gastroentereloji doktoru tarafından gerekli takipler ve tetkikler yapılmalıdır.
