Çarpık ayak; ayakların bilekten ve parmaklardan içeri dönük olması halidir. Ayaklardaki çarpıklık doğumdan itibaren vardır ve çok belirgin bir şekil bozukluğudur. Ayak tabanları birbirine bakar. Sık görülen bir doğumsal anomalidir. Her 1000 doğumda 1 oranında görülür. Ayaklar normalden ufak ve kısadır. Oluş sebebi belli değildir. Ayaklar bebeğin anne karnındaki duruş pozisyonundadır. Erkeklerde 2-3 kat daha fazla görülür. Ailesinde çarpık ayağı olanların çocuklarında görülme oranı daha yüksektir

Tedavisi

Tedaviye hemen başlanmalıdır. Tedavide amaç ağrısız, yere düz basan ve tüm fonksiyonları yerine getiren bir ayak sağlanmasıdır. Tedavi edilmeyen vakalarda ayaklar içe dönük olarak kalır. Doğumu takip eden ilk günlerde çarpıklığı düzeltici germe egzersizleri ve masaj yapılır. Bu hareketlerde zorlayıcı olmamak lazımdır, yoksa bebeğin kıkırdak halindeki kemiklerinde bozukluklar olur. Alçı tedavisi daha sonraki günlerde uygulanacak tedavidir. Masaj ile ayak düzeltilebildiği kadar düzeltilir ve alçı ile bu pozisyon korunur. Her hafta yeni alçı yapılarak tedaviye devam edilir. Böylece ayak yavaş yavaş düzeltilmiş olur. Ortalama 6-7 haftalık alçı uygulaması gereklidir. Her alçıdan sonra parmak uçlarından alçının sıkıp sıkmadığı kontrol edilmelidir. Ayaklar alçıdan çıkınca çarpık hale dönme eğilimindedir. Alçı ile yeterli düzelme sağlandığında ayağı düzgün pozisyonda tutacak sert plastikten yapılan özel ateller kullanılır. Özel ayakkabılar vererek 2-3 yaşına kadar takip edilmelidir. Bazı ayaklarda yeterli düzelme sağlanamayabilir.

Düzelme hangi bölgede yetersiz ise düzeltici ameliyatlar yapılır. Genellikle ayak bileği zor düzelir bunun düzeltilmesi için aşil tendonu uzatılır. Genellikle çocuk 6-12 aylık olunca yapılan bir ameliyattır. Bunun dışında bozukluğun derecesine göre çeşitli ameliyatlar yapılabilir.

İyi bir tedavi sayesinde çocuklar ağrısız ve fonksiyon kaybı olmadan koşar oynar ve hiç bir aktiviteden eksik kalmaz. Çarpık ayaklı (Pes ekinovaruslu) çocukların ebeveynleri, bebeklerinin ayakları uzman kişiler tarafından tedavi edilmeleri halinde, eğer başka bir sorun yoksa, tamamen normal görünümde ve normal fonksiyonlarını yerine getiren ayaklara sahip olacakları konusunda emin olabilirler. İyi tedavi edilmiş çarpık ayak engel değildir ve tamamen normal, aktif bir hayat sürdürebilir. Tedavi başarı oranı %95’dir.