Çocuklarda organik durumlar (hastalık, uykusuzluk, açlık, kayıp, vb.) dışında gerçekleşen davranış problemleri temel olarak bir şey elde etmek ya da bir şeyden kaçma amaçlı durumlarda görülmektedir.
Elde etme amaçlı:
Bu davranış problemleri;
-Yiyecek,
-İlgi,
-Nesne (etkinlik, oyuncak, vb.),
-Duyusal uyaran elde etme amaçlı gerçekleşebilmektedir.
Örneğin; yemek sırasında ağlayan bir çocuk çok sevdiği yiyeceği elde etme amaçlı bu problem davranışı sergileyebilmektedir. Ya da annesi yanından her ayrıldığında oyuncağını yere atan ve annesi oyuncağını geri ona getiren çocuk annesinin ilgisini elde etmek istiyor olabilir. Çok sevdiği yapbozu sınıfta başka bir arkadaşı aldığında ağlayan ya da arkadaşına vuran, yapbozu geri aldığında da sakinleşen çocuk nesne elde amaçlı davranış problemi sergileyebilmektedir. Tırnak yiyen bir çocuk ise duyusal uyaran elde ediyor ve bundan haz alıyor olabilmektedir.
Kaçma amaçlı:
Bu davranış problemleri de benzer şekilde;
-Yiyecekten,
-İlgiden,
-Nesneden (etkinlik, oyuncak, vb.),
-Duyusal uyarandan kaçma amaçlı gerçekleşebilmektedir.
Örneğin; sevmediği yemeği yemesi gerektiği zaman tabağı yere atan, ağlayan çocuk kaçma amaçlı problem davranış sergileyebilmektedir. Kendisine sarılınmasından hoşlanmayan çocuk annesi-babası ona her sarılmak istediğinde vurma şeklinde problem davranış sergileyebilmektedir. Her masa başı etkinliğe katılma sırasında tuvalete gitmek isteyen çocuk bu etkinlikten kaçma davranışı sergiliyor olabilir. Yüksek sesli ortamlarda ağlayan çocuklar bu duyusal uyarandan kaçma amaçlı problem davranış sergiliyor olabilmektedir.
Görüldüğü gibi herhangi organik bir sebep olmadığı takdirde çocukların sergilediği problem davranışların çeşitli işlevleri bulunmaktadır. Öncelikle bu işlevin ne olduğunu iyi belirleyebilmek gerekmektedir. Bunun için de işlevsel analiz yardımcımız olacaktır.
