Aslında bu soruya tam tersi bir noktadan bakmak isterim. 0-3 yaş aralığında neler olmuyor?
Öncelikle gelişimi farklı açılardan ele almış pek çok bilim insanının yaklaşımları ile size 0-3 yaş aralığında neler olduğunu anlatacağım.
Psikoloji denilince ilk akla gelen isimlerden Freud’un psikoseksüel gelişim kuramının temel yapıtaşları bilinçdışı ve dürtüler ile ilgilidir. 0-1 yaşı kapsayan oral dönemde haz odağı ağızdadır. Bu dönemde yaşananlar da pek çok kişilik örgütlenmesi ile ilişkilidir. 1 yaştan 3 yaşa kadar olan dönem haz odağı anal döneme kaydığı için bu sefer çocuğun tuvalet eğitimiyle birleşen pek çok yaşantı ile kişilik örgütlenmesine etki eder.
Peki Erikson gelişimle ilgili ne der? Erikson’un Psikososyal kuramı davranışlarımızın güdüsünün sosyal doğa olduğunu ve bu yüzden ilk 1 yılda güven, sevgi ve tutarlılığın önemli olduğunu söyler. Sonraki 2 yıl içinde de doğru verilmiş özgürlük alanının bağımsızlaşmayı destekleyeceği anlatılır. Bu da yine çocuğun ilerdeki kişilik örgütlenmesi ile ilişkilidir.
Peki sonraki akımlardan Bilişsel Gelişim kuramı bize ne söyler? Piaget, akımın isminden de anlaşılacağı üzere bilinçli düşünceye vurgu yapar. Zihinsel büyümeyi çocukların gelişiminde önemli bir yere koyar. Dünyanın bilişsel olarak yapılandırılmasında iki önemli süreç olduğunu söyler: Özümleme ve uyum sağlama. Bu kuramı en iyi anlatan örnek ‘bir bebek çıngırağı sallarken çıkardığı sesle öğrenir’ şeklindedir. O zaman bilgiyi öğrenmek için deneyimlemek ve onu zihinde işlemek gerekir. Aşinalık yani tekrar öğrenme için çok önemlidir ve bolca orijinallik ister. Sosyal etkileşimin bilişsel gelişimi desteklediğini ve bebeklerin 4 temel zihinsel işlemi olduğunu söyler. Dikkat, duyular, algı ve hafıza. Sosyokültürel etkileşimler ile bu temel zihinsel işlevler daha iyi hale gelir. Bunda da öğretmen ya da ebeveyn gibi rehber öğretmene ihtiyaç duyar.
Etolojik kuramlar içinde ise Lorenz’in basımlaması ile başlayan ve J. Bowlby ile devam eden ve şu anda bağlanma kuramı olarak bildiğimiz kuram vardır. Bakım verenle kurulan güvenli ilişki ile olumlu bir gelişim görülmesi beklenmektedir.
1970’lerde başlayıp 2005’lere kadar her daim evrilen bir diğer kuram ekolojik kuramdır. İsmini doğa bilimlerinden almıştır. Bir çocuğu büyütmenin bir toplumun görevi olduğunu söyler. Aynı Afrika asıllı söz gibi ‘ Bir çocuğu büyütmek için bir köye ihtiyaç vardır’. Merkeze çocuğu koyar ve çocuğun hayatında kendisini ve birbirlerini etkileyen farklı sistemler yer aldığını söyler. Çocuğun davranışları, çevresindeki bu bireylerden ve ilişkilerden etkilendiği gibi çocuk da onları etkiler. Bu sistemlerdeki deneyimlerin niteliği önemlidir, çocuğun direkt içinde bulunmadığı sistemler de çocuk üzerinde etkilidir der.
Literatürde yer alan ve geçmişten günümüze evrilerek gelen tüm bilimsel ekollerin bize öğrettiği çok fazla bilgi var. Peki ya ortak noktası ne? Hayatın ilk 3 yılında yaşanılanların kişiliğin yapılanmasına, zihinsel süreçlere, güvenli temele dayanan ilişkiler kurmaya, öğrenme becerilerine yüksek oranda etki ettiği söylenebilir.
Bu kuramsal bilgilere ek olarak bildiğimiz başka çok önemli bir bilimsel bilgi de hayatın ilk yılında evet yanlış duymuyorsunuz doğumdan sonraki 365 gün içinde bebeğin beyninin bir yetişkin beyninin hacminin %70’ine ulaşmasıdır. Bu oran 5 yaşa kadar ise %90’a ulaşır. Demek ki hayatın ilk 3 yılında yaptığımız doğru yatırımın bizi nerelere götüreceğini görebiliyoruz. Pek tabi bu yılları es geçmenin de bizi nelerden alıkoyacağını tahmin edebiliriz.
Bu durumda 0-3 yaştaki erken çocukluk eğitimleri acaba olmaktan çıkıp bir gereklilik haline geliyor.
Ülkemizde son 10 yılda yapılan ‘6 çok geç’ kampanyalarını bilirsiniz. Türkiye genelinde erken çocukluk için yapılan yatırımlar bu kadar geç kalmışken KindyROO bu serüvene Türkiye’de 2004’te tek şube ile başlamış ve şu anda 26 şube ile büyükşehirler ve Anadolu kentlerinde yayılımını sürdürmektedir.
Bazı kritik noktalar ile KindyROO’nun neden bir çocuğun hayatında olmazsa olmaz olduğunu ve bir ebeveynin buna neden yatırım yapması gerektiğini özetlemeye çalışacağım.
Program, bilimsel alt yapısı ile pek çok farklı dalda bilim insanının bir araya gelmesi ile oluşturulmuştur ve sürekli revize edilmektedir. Beynin gelişim sistematiğine uygun hazırlanmıştır. Pek çok bilimsel araştırmaya konu olmuş ve faydası kanıtlanmıştır. Çocukların ilk öğretmenleri olan ebeveynlerini her hafta farklı temalar, oyunlar ve nörolojik bilgiler ile beslemektedir.
Çin Spor Bakanlığı olimpiyat sporcusu yetiştirmek için bu programı kullanmakta, Avustralya hükümeti maddi gücü yeterli olmayan ailelere eğitimde fırsat eşitliği sunmak için bu program ile ailelere destek olmaktadır.
Bilimsel alt yapısı ile bütünsel gelişimi desteklediği kanıtlanmış KindyROO her çocuğun hakkı olmakla beraber ebeveyn akademisi olarak da ebeveynlerin yolculuğuna destek olmalıdır.
KindyROO ailesi olarak gelişimin durmadığını-beklemediğini her fırsatta söylemekteyiz. Küresel boyutta etkilendiğimiz pandemi sürecinde de bu misyonla çocuklar ve aileleriyle online platformda E-KindyROO olarak devam etmekteyiz.
KindyROO sadece bir oyun grubu değil, çok daha fazlasıdır.
