B12 vitamininin büyüme ve gelişmede önemli katkıları bulunmaktadır. Hayvansal gıdalardan alınabilmektedir, bitkiler tarafından sentezlenmemektedir.
B12 vitamininin büyük kısmı karaciğerde depolanmaktadır. Karaciğer dışında böbrek, kalp, dalak ve beyinde de depolanmaktadır. Günlük B12 vitamini gereksinimi 2 mikrogramdır.
B12 vitamini insanlar için hayati önem taşır. Eksikliğinde en belirgin etki hematolojik ve nörolojik işlevlerde gözlenir. En sık neden olduğu hematolojik hastalık anemidir. B12 vitamini hücresel düzeyde önemli etkilere sahip olduğundan eksikliğinde neredeyse tüm sistemlerde birtakım aksaklıklar gözlenir: kardiyovasküler sistem, kemik gelişimi, embriyoda nöral tüp defektleri üzerine etkileri bulunmaktadır.
B12 eksikliği olanların %90’ında nörolojik şikayet gözlenir. Eksikliğinde spinal kord, beyin, optik sinirler ve periferik sinirler etkilenir. B12 eksikliği sonucu oluşan nörolojik patolojiler arasında periferik sinirlerde demiyelinizasyon ilk bulgular arasındadır. B12 eksikliği ile ortaya çıkan nörolojik hastalıklar arasında periferik nöropati, subakut kombine dejenerasyon sayılabilir. Bunlar dışında Alzheimer hastalığı, Parkinson hastalığı, iskemik vasküler olaylar, multipl skleroz, epileptik nöbetler, optik nöropati, miyopati hastalıklarının ortaya çıkmasına neden olabildiğine dair araştırmalar mevcuttur.
B12 eksikliğinde ortaya çıkan bulgular el ve ayaklarda uyuşma, karıncalanma, dengesizlik, baş dönmesi, sersemlik, uykusuzluk, ışığa karşı hassasiyet, ciltte kaşıntılar, öğrenme ve algılama güçlüğü, gözlerde yanma ve kaşıntı ve hatta görme bozuklukları gözlenebilir. Bunlara ek olarak kas spazmı, migren ataklarında tetiklenme, sabahları yataktan yorgun kalkma olabilir.
Ağır B12 eksikliği olduğu zaman kronik sinir sitemi hastalıklarına sebep olur. Örneğin, nöropatiler ( el ve ayaklarda uyuşma), şiddetli boyun ve sırt ağrıları, his kayıpları, kalp ritim bozuklukları, baş dönmeleri, denge kayıpları, unutkanlık, kulak çınlaması gözlenebilir.
Kronik B12 eksikliği ayrıca ateroskleroz, kanser ve osteoporoz ile ilişkili bulunmuştur.
B12 eksikiliğinin neden olduğu şikayetler: halsizlik, yorgunluk, alt ekstremitede daha belirgin olmak üzere vibrasyon, pozisyon hissinde kayıp, dengesizlik, dengesiz yürüme, kol ve bacaklarda halsizlik, açıklanamayan paresteziler, optik atrofi, yaslılarda açıklanamayan psikiyatrik bozukluklar, demans, ateroskleroz ve tromboza yatkınlık.
Erken dönemde tespit edilen B12 eksikliği durumunda, eksik vitaminin yerine konulması ile ciddi hastalıkların önüne geçilmiş olur.
