Korneanın yuvarlak olmadığı , yumurta şeklinde olduğu bır durumdur.yumurta veya rugby topu gibi astigmat bir korneanın 2 kesiti ,temel eğrisi vardır,biri yassı diğeri ona 90 derecede daha dik. Bu iki farklı eğri ışığı farklı kuvvette kırarlar ve retinada iki görüntü oluşmasına neden olurlar.
Gözün, ışınları değişik meridyenlerde farklı kırmasıyla tek düzlemde odaklayamaması durumudur. Dolayısıyla nokta, çizgi şeklinde görülür. Astigmatizma, Latince "nokta olmayan" (a= değil, stigmata= nokta) anlamına gelmektedir.
Gözün optik yüzeylerinin eğimlerindeki düzensizlikler veya göz merceğinin kırma indeksindeki farklılıklar nedeniyle meydana gelir.
En sık nedeni, korneanın futbol topu gibi yuvarlak değil de rugby topu gibi oval eğimde olmasıdır. Belirtileri baş ağrısı, gözlerde yorgunluk, görme bulanıklığı, ışığa karşı hassasiyet ve gözlerini kısarak bakmadır.
Düzenli ve düzensiz astigmatizma olarak 2 ana gruba ayrılır. Normalde nokta şeklinde oluşması gereken görüntü düzenli astigmatizmada iki ayrı düzlemde birbirine dik iki çizgi şeklinde oluşur.
Bu iki dikey çizgi astigmatizmanın meridyenlerini oluşturur.Astigmatizma mevcut optik duruma göre 5 gruba ayrılır:
1. Basit hipermetrop astigmatizma: Bir meridyen emmetrop, diğeri hipermetroptur.
2. Basit miyopik astigmatizma: Bir meridyen emmetrop, diğeri miyoptur.
3. Bileşik hipermetrop astigmatizma: Her iki meridyen de hipermetroptur, fakat dereceleri farklıdır.
4. Bileşik miyopik astigmatizma: Her iki meridyen de miyoptur, fakat dereceleri farklıdır.
5. Mikst (karışık) astigmatizma: Bir meridyenin hipermetrop, diğerinin ise miyop olması durumudur.
Düzenli astigmatizma silindirik merceklerle düzeltilir.
Düzensiz astigmatizma birbirine dik iki meridyen yerine çok sayıda odaklaşma çizgilerinin olduğu durumdur. Bu nedenle görme keskinliği ileri derecede düşmüştür. Gözlüklerle tam düzeltilemez. Gaz geçirgen kontakt lenslerle daha iyi sonuçlar alınır.
Astigmat Şikayeti ve Bulguları
Astigmat‘ı olan kişiler uzak ve veya yakında bulanık veya gölgeli görürler. Görüntü hiçbir zaman keskin değildir. Bir yönde net olan çizgiler 90 derece aksinde bulanık görülebilirler. Mesela pencerenin dik kenarları netken yatay kenarları bulanık görülebilir. Daha net görme eforu baş ağrısı ve göz etrafında ağrı ,baskı yapabilir ve kişi kolay yorulup işi bırakmak zorunda kalabilir. Astigmatism değişik dercelerde olabilir ve gözlük veya lens takanların %30-40 ında astigmat bulunur. Astigmat tek başına olabileceği gibi miyop veya hipermetropla birlikte olabilir.
Kalıtım bir faktördür,gözün yorulması,az ışık,çok bilgisayar v.s. gibi dış faktörlere bağlı değilidir ve zamanla bir miktar artma,azalma veya açı değiştirme gösterebilir. KERATOKONUS denilen bir rahatsızlık da yüksek ve değişken astigmata sebebiyet verebilir. Muayene esnasında tesbit edilir ve tedavisi farklıdır.
Astigmat Tedavi Seçenekleri
-GÖZLÜK
-KONTAKT LENS
En iyi görme düzeltmesini sert veya yarı sert lensler sağlar.Fakat alışması daha zor ve özellikle tozlu ortamlarda daha rahatsız olduğu için TORIC denilen yumuşak lensler tercih edimektedir.Yine de bazı durumlarda toric lens ile iyi görme sağlanamıyabilir ve sert türde lens gerekebilir. Keratokonusa bağlı astigmatlar ender olarak yumuşak toric lenslerle ,bazen basit gazgeçirgen sert lenslerle ve daha ileri safhasında özel kalıplı gaz geçirgen sert lenslerle düzeltilir.Eğer bu tür lenslerle de iyi görme sağlanamıyor veya lens tahriş ediyor veya oturtulamıyorsa kornea nakli söz konusu olabilir.
