Siz de tuvalette uzun ve zorlu dakikalar geçiriyorsanız dikkat! Lif ya da posa açısından yetersiz beslenmeniz, yeterince sıvı almamanız, hareketsiz yaşam tarzınız, genetik yatkınlığınız gibi pek çok faktör kabızlık problemi yaşamanıza neden olabilir.
Uzun süreli kabızlık durumunun başka hastalıkların habercisi de olabilir.
Çoğumuz kabızlık problemini çok ıkınmak, sert dışkılamak ve tam olarak bir boşaltım hissi yaşayamamak olarak tanımlıyoruz ancak uzmanlara göre kabızlığın en önemli kriterlerinden biri de seyrek dışkılamak. Peki kabızlık probleminiz olduğunu tam olarak nasıl anlarsınız? Üç aydan fazla süre olmak kaydı ile haftada iki veya daha az dışkılıyorsanız, dışkılama için lavman ya da dışkı yumuşatıcı kullanıyorsanız, dışkılama esnasında makatınızın etrafına bastırma ihtiyacı ya da yanları dışa doğru elle açma isteği duyuyorsanız, içeride dışkı kalmış gibi hissediyor, tam rahatlayamıyor, çok ıkınıyor, çok sert ve hacimli dışkılıyorsanız sizin de kabızlık probleminiz var.
Kabızlık İlaçları Da Kabızlık Nedeni Olabiliyor
Size tuvalette zor anlar yaşatan bu problemin en yaygın nedenleri arasında diyetinizde yeterince lif ya da posa tüketmemeniz, fiziksel aktivitelerinizin az olması, sıvısız kalmanız, cerrahi operasyon ya da doğum sonrası pelvik taban kaslarınızın zayıflaması, bağırsak hastalıklarınız (bağırsak fıtığı, irritable barsak sendromu-bağırsak tembelliği), kullandığınız ilaçlar yer alıyor. Bunlara ek olarak askerlik, gebelik, yaşlanma, seyahat gibi rutin yaşamınızı değiştiren durumlar, uygun koşullar olmadığı için dışkılama ihtiyacınızı ertelemeniz, doğuştan olma bozukluklar, kültürel, psikolojik, çevresel faktörler, eklem sorunları ve Parkinson gibi pek çok başka faktör de kabızlığa neden olabiliyor.
Ülkemizde ve dünyada en yaygın kabızlık nedeni de kabızlık giderici ilaçların yanlış ve uygunsuz kullanımı. Bu ilaçlar elektrolit bozuklukları, kemik erimesi, protein kaybı ve bağımlılık yapabilirler. Kullanımdan sonra kolay kolay düzelmeyen şiddetli kabızlık meydana gelebilmektedir.
Uzun Sürmesi Durumunda Uzmana Görünmek Şart
Eğer uzun süredir kabızlık problemi yaşıyorsanız ya da dışkılama alışkanlığınızda yeni bir değişiklik meydana geldiyse, kilo kaybı, şiddetli karın ağrısı veya dışkılama ile birlikte kan gelmesi durumları yaşıyorsanız mutlaka bir kolorektal cerrahi ya da gastroenteroloji uzmanına başvurmalısınız. Çünkü bu belirtiler çok ciddi bir durumun habercisi olabiliyor. Uzmana başvurduğunuzda fizik muayene, özellikle proktolojik muayene, laboratuvar testleri yapılıyor, gerekli görülürse kalın barsak filmi ya da kolonoskopi yapılabiliyor. Bu şekilde kabızlığın nedeni tespit edililiyor, başka rahatsızlıklar, polip veya tümörler erkenden saptanabiliyor. Kolon ve rektum kanserleri %40 oranında bu şekilde önlenebiliyor. Kabızlık tedavisinde hastaların uzman hekimleriyle birlikte yaşam zamanlaması, doğru diyet önerileri, davranışsal değişiklikler, gerekirse bazı bitkiseller açısından ayrıntılı bir yol izlemesi gerekiyor ve eğer altta yatan organik bir neden (barsak fıtığı-rektosel ya da barsak kanseri, iltihabi barsak hastalığı) varsa da bunun atlanmaması ve dışlanması önem teşkil ediyor.
Kabızlık probleminizle başa çıkmanız için ise;
Düzenli beslenin, öğün atlamayın. Sabah kahvaltısının bağırsak fonksiyonları için önemi çok büyüktür. Sabahleyin aç karna bir kaç adet kuru kayısı, kuru incir veya kuru erik üzerine 2 bardak su içildikten sonra yapılacak sızma zeytinyağı içine kekik, 6-7 adet zeytin konularak esmer ya da kepek ekmeğin buna batırılarak yenilmesi barsak faaliyetlerinizi rahatlatacaktır,
Kahvaltı sonrası tuvalet ihtiyacınız olsun ya da olmasın tuvalete gidip 5-10 dk oturun. Bu şekilde sağlanabilinecek barsak alışkanlığı uzun süreli rahatlatıcı olacaktır. Her gün sabahları bu dışkılama girişimine zaman ayırın, çünkü doğalı budur. Yataktan kalktıktan sonraki ilk iki saat, en kıymetli zaman. Günde bir kere sabahları tam boşaltma…
Günlük beslenmenizde yoğunluklu olarak sebze yemekleri ve meyve tüketin, beyaz pirinç yerine kepekli pirinç tüketin, tam buğday ekmeği yiyin, kepekli gıdalara yönelin. Lif alımına özen gösterin. Lif bitkisel yiyeceklerin sindirilmeyen kısımlarıdır. Buğday kepeği, tahıl taneleri ve elma, armut gibi çeşitli meyvelerin kabukları örnek olarak verilebilir. Lifler su tutarak gaitanın miktarını ve su içeriğini arttırılar, barsakları hareketlerindirir, dışkıyı yumuşatırlar. Uygun bir barsak hareketi için günde 20-25 gram lif alın,
Düzenli egzersiz (haftada beş gün günde 20 dakika tempolu yürüyüş) yapın, fiziksel aktivitelerinizi arttırın,
Günde en az 6-8 bardak su için, bol sıvı alın.
Şiddetli kabızlıkta, özellikle karında şişlik mevcutsa ozmotik dışkılatıcıların (Magnezyum tuzları, sodyum fosfat, laktiloz bu gruptandır) emniyetle uzun süre kullanılabileceğini bilin. Sıvı vazelin, mineral yağlar, ağızdan veya lavman yoluyla kullanılabilabilir,
Pelvik taban bölgesini ve anal bölgenin kaslarını güçlendirici, sıkma-gevşeme egzersizleri, top egzersizleri, kegel egzersizlerini düzenli olarak uygulayabilirsiniz,
Barsak hareketlerini arttırmak, doğru dışkılama alışkanlığını geliştirebilmek için Biofeedback tedavisi ve PTNS denilen ayak bileğinden uyarı verilerek anal bölge kaslarının çalışmasını sağlayan uygulamalar ve yine anal bölgeden uygulanan elektrostimulasyon tedavisi (EST) uygulamalarından yardım alarak fayda sağlayabilirsiniz.
