Halk arasında lohusalık depresyonu olarak bilinen Postpartum Depresyon (PPD) doğumdan sonraki 2-8 hafta içinde ortaya çıkar. En az iki hafta süren PPD yaklaşık 4-6 ay içinde ortadan kalkar. Hamilelikte normal seviyeye göre 10 kat artan östrojen ve progesteron hormonları doğumun gerçekleşmesiyle birlikte yaklaşık 3 gün içinde normal seviyesine geri döner. PPD’nin ortaya çıkmasındaki en büyük etken bu ani kimyasal değişikliktir. Bu kimyasal değişikliğe ek olarak çevresel faktörler ve annenin bebekle yeni hayata uyum sağlama süreci de eklenir.
Postpartum depresyonun genel belirtileri uykusuzluk, yorgunluk, cinsel istekte azalma, değişken ruh hali, intihar düşüncesi, öz bakımı ihmal etme, kişinin kendisine ya da bebeğe zarar verme isteği, mutsuzluk ve çaresizlik hissidir. Bu dönemde annenin fiziksel değişimine bağlı kendisini beğenmemesi ayrıca eşinin de kendisini beğenmediğini düşünmesi, yeterli sosyal destek almaması, bebeğin bakımında yetersiz olduğunu düşünmesi ve sütünün yetmeyeceği endişesi postpartum depresyonu tetikleyen diğer faktörler arasındadır.
Postpartum depresyonun tedavisinde depresyonun şiddetine göre antidepresan takviyesi yapılabilir ancak bu dönemde anneye, bebeğini emzirdiği için ilaç vermek riskli olabilir. Ancak bahsedilen belirtileri yaşayan annenin mutlaka bir uzman desteği alması gereklidir. Uzman desteğinin yanı sıra şu tavsiyelere de kulak vermekte fayda vardır:
Diğer annelerle konuşup süreç hakkında yardım alın.
- Eş ve diğer aile bireylerinin desteği çok önemlidir ancak çocuğun bakımı konusunda çok fazla müdahale yapılması annenin kendisini çok daha kötü ve yetersiz hissetmesine neden olabilir.
- Annelerin oluşturduğu destek gruplarına katılıp sıkıntınızı paylaşabilirsiniz.
- Özellikle doğumdan sonraki ilk 1-1.5 ay evinizin çok kalabalık olmamasına özen gösterin. Bebeğinizle beraber siz de uyuyun ve bulduğunuz her boş anda dinlenmeye çalışın.
- Annelik güdüsü kadının doğasında olan bir durumdur ancak doğum yapar yapmaz bebek bakımını mükemmel yapmanız beklenemez. Zamanla alışıp tecrübe kazanacağınızı kendinize hatırlatın.
- Öz bakımınızı ihmal etmeyin. Gerekirse küçük bir imaj değişikliği yapın. Çok yoruluyor olsanız bile kişisel bakımınıza özen göstermek size kendinizi daha iyi hissettirecektir.
- Annelik rolünü benimsemeye çalışırken kadın olduğunuzu da unutmayın. Eşinizle başbaşa geçireceğiniz küçük vakitler yaratmaya çalışın.
Uzman Klinik Psikolog
Merve Saraçoğlu
