Çeşitli sağlık problemlerinin tanıları halkımız arasında konulmakta, hatta geleneksel yöntemlerle de tedavi edilmektedir. Bu tanılar arasında en sık duyduğumuz ise damar damar üstüne binmesidir. Aslında burda şikayet nedeni olarak damarların bir biri üstüne binmesi vurgulansa da, gerçekte damarla hiçbir ilgisi söz konusu değildir. Burdaki temel hadise soğuk, stres, zorlama gibi nedenlere bağlı kas spazmı ve bunun sonucu gelişen ağrılardır.
Damar problemi ile ilgisi olmayan bu ifade; bu defa, nasıl oluyorda damar damar üstüne biniyor, nasıl oluyorda bu ağrılara neden oluyor gibi soruları akıllara getirmişdir. Hekimlere de ‘gerçekten damar damar üstüne biner mi?’ sorusu sıklıkla sorulmuştur. Bu soruya yanıtımız ise bu halk arasındaki anlaşılandan farklı olarak ‘EVET’ olmuştur. Bu evet yanıtına biraz açıklık getirerek, yazıyı yazmama vesile olan önemli bir sağlık probleminden, gerçek damar damar üstüne binmesinden bahsetmek istiyorum.
Herkeste normal olarak, karın içerisinde, sağ bacağa temiz kan taşıyan atardamar, sol bacağın kirli kanını taşıyan toplardamar üzerinde seyreder. Bu normal duruma bağlı olarak, toplardamarı çok hafiften ciddiye kadar değişen miktarlarda sıkıştırır. Toplardamar çapındaki %50’nin üzerindeki ciddi daralma damar damar üstüne binmesi hastalığı olarak kabul edilir.
Bu tablo özellikle destek dokusu zayıf genç bayanlarda görülür. Hastalığın önemli bulgusu ise sol bacakta varis gelişimi, şişlik ve ağrıdır. En korkulan komplikasyonu ise toplardamar tıkanıklığıdır.
Bu hastalığın tanısı tıbbi değerlendirmelerde sıklıkla atlanmakta veya akla getirilemediği için başka tanılar ile geçiştirilmektedir. Bazende, sol bacakta ödem ve ağrı nedeni bulunamayan hastalarda yapılan ileri tetkikler neticesinde bu tanı konulmaktadır.
Tomografi, ultrason veya toplardamar anjiosu ile ciddi bası bulgusu saptanan kimselerde, şikayetleri ortadan kaldırmak ve damar tıkanıklığını engellemek için cerrahi veya stent tedavisi uygulanmaktadır. Bu tedaviler ile atardamarın alttaki toplardamarı şıkıştırması önlenerek bası bulguları ortadan kaldırılmaktadır.
Sonuç olarak, herkeste normal olarak damar damar üstüne binmektedir. Ancak, alttaki toplardamar çok sıkıştırılırsa, sol bacakta ağrı, şişlik gibi şikayetler gelişir ve bu tablo gerçek damar damar üstüne binme hastalığı olarak kabul edilir.
