Çocuk dişhekimliğinde (pedodonti) temel bilgiler

Çocuk dişhekimliğinde (pedodonti) temel bilgiler

 Pedodonti , Çocuk Dişhekimliği demektir. Pedodontist, çocuğun doğumundan ergenlik çağına kadar olan tüm dişsel sorunlarının tedavisini üstlenir. Bu kapsamda hem süt hem de daimi dişlerin, topikal flor uygulaması ve fissür   örtücüler ile çürükten korunması, oluşan çürüklerin tedavisinin yapılması, parmak emme, dudak emme, yanlış yutkunma gibi kötü alışkanlıkların teşhis ve tedavisi yer almaktadır.   Pedodontist , çocuğun dişlerinin çıkmaya başladığı 6.aydan itibaren ebeveynlere diş fırçalama eğitimi verir ve her 6 aylık rutin kontroller ile çocuğun dişsel gelişimini takip eder.

Topikal flor uygulaması nedir ? Flor, diş minesini kuvvetlendirerek dişi asit ataklarına karşı korur ve dolayısıyla diş çürüklerinin oluşmasını önlemeye yardımcı olur. 3 yaşından itibaren yılda iki kez dişlerin tüm yüzeylerine dişhekimi tarafından jel kıvamında bulunan flor jeli uygulanır. Çocuklar için oldukça eğlenceli ve dişhekimi korkusunu azaltan bir koruyucu uygulamadır.

Fissür Örtücü nedir?   Altı yaşında çıkmaya başlayan daimi birinci büyük azı dişleri derin fissür yapıları nedeniyle çürümeye çok yatkındırlar. Uygulanacak olan fissür örtücü materyaller ile bu dişler % 95 gibi oldukça yüksek bir yüzde ile çürükten korunacaklardır. Fissür örtücüler tüm daimi azı ve küçük azı dişlerine uygulanabilir. Dişhekimi yılda iki kez yapacağı rutin kontroller de fissür örtücülerin yerinde durup durmadığını kontrol eder, gerekli görürse uygulamayı tekrarlar.    

Biberon Çürüğü:    Diş çürüğü insanlık tarihi kadar eski bir hastalıktır. Aynı zamanda bir medeniyet hastalığıdır. Diş çürüğünün başlıca etkeni Streptococcus mutans isimli bir bakteridir, ve bu bakteri gıdalarımızda bulunan şekeri çok çabuk bir şekilde fermente ederek laktik asit oluşturur. Oluşan bu asitler diş minesini yıkarak çürüğü oluştururlar. Yapılan çalışmalar çocuk doğduğu zaman ağzında çürük yapıcı hiçbir bakteri bulunmadığını fakat 6. aydan itibaren bu bakterinin diş sert dokuları üzerinde kolonize olmaya başladığını göstermektedir. Unutmayınız çocuğun bu bakteri ile enfekte olmasının en büyük nedeni çocuk ile çok yakın temasta bulunan anne, baba, bakıcı yada diğer aile fertleridir.

Biberon çürüğünden korunmak için neler yapmalıyız? 

Çocuğunuzun süt dişleri çıkmaya başladığı günden itibaren yaklaşık 1-1.5 yaşlarına kadar her gün temiz bir gazlı bez ile çocuğunuzun dişlerini siliniz.

Emziği, bal, reçel, şekerli su gibi tatlı gıdalara batırarak çocuğa vermeyiniz, çok mecbur kalırsanız daha sonra çocuğa su vererek bu gıdaların dişlerin üzerinden uzaklaşmasını sağlayınız.

Ballı süt, şekerli süt, tatlandırılmış meyva suyu gibi gıdaları biberon içerisine koyarak uzun süre çocuğun özellikle üst ön dişleri ile temasta olacak şekilde çocuğa vermeyiniz. 

1- 1.5 yaşlarından 3 yaşına kadar çocuklar için üretilmiş yumuşak kıllı bir fırça ile günde iki defa sadece fırçayı su ile ıslatarak dişlerin tüm yüzeylerini fırçalayınız.

3 yaşından itibaren özel çocuk diş macunları ile günde iki defa tercihan kahvaltı ve akşam yemeğinden sonra fırça üzerine mercimek büyüklüğünde macun koyarak çocuğunuzun dişlerini  fırçalayınız.

Dişhekiminizi düzenli olarak 6 ayda bir ziyaret ediniz

Yer tutucu aparey nedir?

Bir süt dişi eğer düşme zamanı gelmeden önce çürük, travma yada başka nedenlerle erken kaybedildi ise  altdan gelecek daimi diş sürene  kadar bu yerin korunması gereklidir. İşte bu amaçla yapılan apareylere yer tutucu aparey adı verilir. Bu mesafenin korunması ileride ortaya çıkabilecek çok daha büyük ortodontik sorunların oluşmasını önleyecektir.

Çocuğum   5 yaşında halen parmak emiyor, ne yapabilirim?

Parmak emme çocuklarda çok sık görülen fizyolojik bir davranış biçimidir. Özellikle gece uykusu sırasında ve emzik alışkanlığı bıraktırılmış çocuklarda daha sık görülür ve eğer bir alışkanlık halini almaya başlar ise dişlerde ve çenelerde bozukluklar oluşturmaya başlar. Üst ön dişler öne doğru itilir. Dört yaşından sonra halen süren bir parmak emme alışkanlığı normal değildir ve önlem alınmasını gerektirir. Bir ortodonti uzmanı ile konsültasyon gereklidir. Dil tutucu olarak adlandırılan apareyler ile parmak emme alışkanlığı önlenmeye çalışılır.

Çocuğum gece uykusunda dişlerini gıcırdatıyor, nasıl önleyebilirim?

 Diş gıcırdatma özellikle süt dişleri yeni çıkan çocuklarda çok yaygın görülür. Daha ileriki yaşlarda aileye yeni katılan bir kardeşin varlığı, kreş yada anaokuluna başlama gibi yada çocukta stres yaratan diğer etkenler ile artış gösterebilir. Dişlerde aşınmalar ve eklem rahatsızlığı oluşturacak boyut da değil ise korkulacak bir sorun yaratmaz. Bir Pedodontist ve Çocuk Hastalıkları uzmanı ile konsültasyon gereklidir.

 

Bu makale 16 Mart 2019 tarihinde güncellendi. 0 kez okundu.

Yazar
Prof. Dr. Dt. Ali Rıza Alpöz

Prof. Dr. Dt. Ali Rıza Alpöz Özel Muayenehasinde danışanlarına hizmet vermektedir.

Yazarı sosyal medya'da takip edin
Prof. Dr. Dt. Ali Rıza Alpöz
Prof. Dr. Dt. Ali Rıza Alpöz
İzmir - Diş Hekimi
Facebook Twitter Instagram Youtube