Bir insanın sağlıklı bir yaşam sürmesinde sağlıklı bir kemik yapısına sahip olmasının da bir rolü vardır. İster çocuk olsun isterse de yetişkin bireyler olsun sağlıklı bir kemik yapısı önemlidir. Çocuklarda sağlıklı kemik yapısı onların sağlıklı gelişimi için gereklidir. Yetişkinlerde ise daha iyi bir yaşam için gereklidir.
Sağlıklı bir kemik yapısının oluşumunda beslenmenin önemli bir rolü vardır. Çocukların sağlıklı gelişiminde ve sağlıklı bir kemik yapısına sahip olmasında kalsiyumun büyük rolü vardır. Çocuğun beslenmesinde kalsiyum yönünden zengin besinleri tüketmesi yerinde olacaktır..
Çocukluk ve ergenlik dönemindeki iskelet gelişimi, hayatın ileri dönemindeki kemik sağlığını etkiler. Çalışmalarda, fiziksel olarak aktif çocuklarda kemik kitle artışının daha fazla olduğu belirtilmiştir. Yer reaksiyon kuvvetini arttıran jimnastik ve bale gibi sporlardaki kemik kitle artışı, ağırlık destekli veya düşük etkili kuvvetlerin yaptığından daha fazladır. Yüksek etkili zıplama programı, olağan aktivitelerden daha fazla kemik yoğunluğu artışına neden olur.
Osteoporoz yani kemik erimesinin yaşlıların ve özellikle menopoz sonrası kadınların sorunu olarak bilindiğini söyleyen Diyetisyen Burcu ÖZKAN AKCA, son yıllarda çocukluk çağı ve ergenlik çağlarındakilerinde kemik sağlığının da önemli bir endişe konusu haline geldiğini belirtti. Küçük, "Genetik veya edinsel kronik hastalığı olan, hareketsiz ve yetersiz beslenen çocuklarda kemikler beklenen boyut, kütle ve kuvvete ulaşamaz ve bu durum çocukları kırığa yatkın hale getirmektedir. Genetik özellikleri değiştiremediğimize göre osteoporozu önlemek veya yavaşlatmak için sağlıklı beslenme ve yaşam kriterlerini tercih etmek gerekir" dedi.
Osteoporuzun önlenmesinde, dengeli beslenmenin önemi açıktır. Dört besin grubundaki besinler; süt ve süt ürünleri; et -yumurta - kurubaklagiller, taze sebze ve meyveler ile ekmek ve tahıl grubu birlikte aynı öğünde çocukların gereksinmesine uygun miktarlarda tüketilmeli ve her defasında grup içerisinden farklı besinler seçilerek, besin çeşitliliği sağlanmalıdır.
Özellikle fastfood ile beslenme içerdiği aşırı miktardaki fosfor nedeniyle osteoporoz riskini arttırdığını unutmayın. 2 yaş ve üzerindeki çocuklarda yağ (özellikle doymuş yağlar) ve kolesterol alımı kısıtlanmalı, yaşlarına uygun kaloride beslenme programı hazırlanmalı ve lif içeren (meyve, sebze ve tahıl) gıdaları almaları temin edilmelidir." Rejim yaparken önerilen posalı gıdalar, zayıflama açısından faydalı olmasına rağmen, vücutta kalsiyum emilimini azalttıkları için uzun dönemde metabolizmaya zarar verebiliyor.
Kalsiyum emilimi, asitik ortamlarda artar. Lifli besinlerin midedeki asitik ortamı azaltmasının sonucu kalsiyum emilimi de azalır. İyi bir potasyum ve magnezyum kaynağı olan sebze ve meyvelerin tüketiminin kemik mineral yoğunluğunu koruyucu etkisi vardır. Badem, fındık, fıstık gibi sert kabuklu meyveler, kuru baklagiller yeşil yapraklı sebzeler ve tahıllar magnezyumun zengin kaynaklarından olduğunu unutmayın.
Azalan kalsiyumu tekrar kazanabilmek için, ilk akla gelen çözümler doğru besinlerin tüketilmesi. Kalsiyum, süt ürünleri içerisinde, en fazla kaşar peynirinde bulunur. Beyaz peynir de zengin. Ancak krem ve lor peyniri kalsiyum açısından zengin değil.
En çok kalsiyum içeren sebzeler, asma yaprağı, ıspanak, kereviz ve turunçgiller olarak sıralayabiliriz. Kuru baklagiller, pekmez, soda, tarhana çorbası ve yumurta da birer kalsiyum deposu.
Güneş gören bir ülkede yaşadığımız için, her gün 10 dakika dışarıya çıkan biri bile yeterli miktarda D vitamini cildinde üretebiliyor. Eğer evden ya da kapalı mekanlardan çıkılmıyorsa, D vitaminin tablet olarak alınması gerekli.
Diyet yaparken dikkat edilmesi gereken en önemli konulardan biri de egzersiz programı. Vücutta pekçok sistem, ‘kullan ya da kaybet’ prensibine göre çalıştığı için egzersiz yapan birinin kemikleri, hareketsiz birine göre daha fazla güçlenir.
Spor sırasında meydana gelen basınç sayesinde, kemikler daha fazla kalsiyum depolayabiliyor.
Haftanın 3 günü birer saat ya da 6 gün yarımşar saat yürüyüş öneriyoruz. Birer saatlik yürüyüşler ayrıca kalp ve dolaşım sistemine de yardımcı olduğu için daha faydalı.
Yapılması gereken ilk şey çocukluk döneminden başlayarak kemikleri güçlendirici şekilde beslenme düzeni oluşturmaktır. Kişi ne kadar güçlü ve sağlıklı bir kemik yapısına kavuşursa ileri de kemik erimesi rahatsızlığının etkilerini daha az hisseder. Kişi yaşlansa da kemikleri sağlığını ve gücünü koruma konusunda daha dirençli olur.
Bu anlamda küçüklük dönemlerinden itibaren kalsiyum alımına dikkat etmeli ve mümkün olduğunca gazı içecekler ve şekerden uzak durmalıdır. Kırmızı eti de sık sık tüketmemeye gayret göstermek gerekir. Bilimsel araştırmalar sigara kullanımının da kemiklerin sağlığı ve yapısı için zararlı olduğunu ortaya koymuştur. Sigaradan bu anlamda mümkün olduğunca uzak durmak gerekir.
