Nedir?
Kalın barsağın son kısmı olan rektumun yerinde durmasını sağlayan tutucu bağlarının zayıflayarak/gevşeyerek anüsten (makattan) çıkması olayıdır. Her ıkınma esnasında makat anüsten dışarı kısmen ya da tamamen çıkar. Bazen kendiliğinden bazen de kişinin parmakla iteleyerek içeri sokması ile yerine yerleşir. Nadiren acil girişimi gerektirecek duruma neden olur. Ancak olay kişinin yaşam kalitesini bozacak niteliktedir.
Kimlerde görülür?
Genellikle ileri yaş hastalığı olup 50 yaşını geçmiş kadınlarda erkeklere nazaran 5 kat fazla görülür. Rektal prolapsuslu kadınlar genellikle 60 lı yaşlarındayken, daha az sayıdaki erkeklerde ise 40 yaş öncesinde gözlenip, otizmli, gelişme geriliği olan ve psikolojik problemleri olup da birden çok ilaç alan bireylerde olduğu dikkati çekmektedir.
Risk Faktörleri Nelerdir?
Kesin sebep şudur denememekle beraber;
Barsak hareketlerinin az olması
Uzun süren kabızlık (peklik) (%15 hastada ishal dikkati çeker)
Birden çok normal yolla doğum yapan kadınlar
Belirtiler – Bulgular:
Azalmış barsak sesleri
Makattan ıkınmakla dışarı çıkan barsak (hasta bunu küçük bir topun üzerinde oturuyorum diye tarif eder)
Bu ya kendiliğinden ya da elle iterek yerine girer
Başlangıçta gaz daha sonra da gaitayı tutamama
Zamanla dışarı çıkan kalın barsak kalınlaşır ve yara açılıp kanayabilir. Kişi kanamanın verdiği endişe ile doktora başvurur.
Bu şikayetle gelen kişide tanı için ne yapılır?
Öncelikle hastalığın başlangıcı ve gidişatı sorgulanır
Muayene ile anüs değerlendirilir
Anal manometri (Makatın basıncını ölçme işlemi)
Rektosigmoidoskopi (Anüsten itibaren kalın barsağın son 35-40 cm nin endoskopla gözlenmesi)
Kolonoskopi (Tüm kalın barsağın kolonoskopla gözlenmesi)
Hemoroidden ayırt edilmelidir.
Tanıda şüphe varsa defekografi çekilmelidir. Defekografide beraber bulunabilen mesane veya rahim sarkması problemleri de gözlenebilir. Hastanın cerrahi işleme tabii tutulması söz konusu ise aynı seansta diğer düzeltme işlemleri de yapılabilir.
Altta yatan nedenin araştırılması açısından kolon geçiş süresi grafileri çekilmelidir (CTT - Colonic transit time)
Tedavi Seçenekleri:
AMELİYAT DIŞI SEÇENEKLER:
Eğer hasta bu seçeneği tercih ederse; zamanla makattan çıkan parça daha da büyüyebilir. Daha kolay dışarı çıkabilir. Ancak hasta cerrahi tedaviyi geciktirdikçe onarım sonrası gaz ve gaita tutamama problemleri -kişiden kişiye farklı olmakla beraber- daha kalıcı olacaktır. Bunu da hastanın aklında tutması gerekir.
Tedavi edilmeyen prolapsus KANSERe DÖNÜŞMEZ.
AMELİYAT:
Amaç hastanın yaşam kalitesini yükseltecek şekilde makatın bir daha dışarı çıkmasını engellemektir.
Karından yaklaşımla yapılan ameliyat
Makattan yaklaşımla yapılan ameliyat
Yapılacak ameliyatın tipi, hastanın yaşına, mevcut olan tıbbi hastalıklarına, barsak fonksiyonlarına, daha önce geçirmiş olduğu operasyonlara ve cerrahın deneyimine göre değişecektir.
Genç ve başkaca tıbbi problemi olmayan ve uzun yaşam süresi beklenen kişilerde karından yaklaşımla (laparoskopik veya açık yöntemle) ameliyat daha çok tercih edilmektedir. Ciddi kalp-akciğer problemi olup da anestezi alması riskli olan kişilerde ise makattan yaklaşımlarla çıkan barsağın yerine konması ve orada tutulması amaçlanır.
Sağlıklı günler dileklerimle…
