İnfertilite tedavisi infertilite nedenine, infertilite süresine, çiftlerin yaşına ve isteğine göre değişir. Çoğu çiftlerde bir çözüm üretilebilmekle beraber bazı durumların günümüz koşullarında maalesef tedavisi bulunmamaktadır.
Öncelikle sağlıklı beslenme, sigara-alkol gibi zararlı alışkanlıkların bırakılması, düzenli egzersiz yapılması, fazla kilosu olanların kilo vermesi, çok zayıf olanların kilo alması, önerilen tedavi ve ilaçların aksatılmadan tam zamanında kullanılması ve cinsel ilişki zamanlamasının doğru olarak yapılması tedavinin başarısını artırır. Kadınlarda en sık uyguladığımız tedaviler şunlardır:
• Yumurtlatma tedavisi (ovulasyon indüksiyonu): Yumurtlama sorunu olan hastalarda bazı ilaçlar ve iğneler kullanılarak normal şekilde yumurtlama olması sağlanır.
• HSG ve/veya Histeroskopi: Tüpleri tıkalı olan hastalarda rahim filmi çekilmesi esnasında tüpler açılabilir. Bazen bu tıkanıklıklar histeroskopi yardımıyla da açılabilir. Rahim içine polip, myom, perde, yapışıklık gibi gebeliğe engel olabilecek durumlar da histeroskopi ile tedavi edilebilir.
• Aşılama (inseminasyon): Erkekten alınan sperm örneği bazı işlemlerden geçirilerek daha sağlıklı ve hareketli olanlar seçilir. Daha sonra bu spermler özel bir kanül vasıtasıyla rahim içine, yumurtaya yakın bölgeye bırakılır.
• Yardımcı Üreme Teknikleri (Tüp Bebek): Tüpleri tıkalı olan, yumurtalık rezervi düşük olan sağlıklı sperm sayısı çok az olan, cerrahi yolla sperm elde edilen veya diğer yöntemlerle gebe kalamayan hastalarda tüp bebek tedavisi uygulanır. Bu tedavide yumurta geliştirici ilaçlarla yumurtalıklar uyarılarak çok sayıda yumurta geliştirilir. Daha sonra olgunlaşan bu yumurtalar anestezi altında hazneden girilerek bir iğne vasıtasıyla toplanır. Toplanan yumurtalar eşten alınan spermle laboratuvar ortamında birleştirilerek embriyo elde edilir. Bu embriyolar 3-5 gün takip edilerek sağlıklı olanları rahme yerleştirilir. Eğer fazla embriyo kalırsa bunlar da gelecekte kullanılmak üzere dondurularak saklanabilir.
Tedavi sırasında bazı istenmeyen komplikasyonlar oluşabilir. Bunlar aşağıda özetlenmiştir:
• Çoğul gebelik: ikiz-üçüz veya daha fazla sayıda gebelik infertilite için tedavi alan hastalarda daha sık görülür. Bu durum hastalar tarafından baştan çok olumlu görülse de çoğul gebeliklerde oluşan riskler nedeniyle bu aslında pek arzu edilmeyen bir durumdur. Çoğul gebeliklerde bebekte düşük, erken doğum ve buna bağlı riskler, annede ise gebelik şekeri ve yüksek tansiyon vb gibi komplikasyonlar görülebilmektedir.
• OHSS (yumurtalıkların aşırı uyarılması): Yumurtlatma tedavisi alan kadınlarda bazen yumurtalıkların aşırı uyarılmasına bağlı karında şişlik, ağrı, bulantı, kan testlerinde bozulmalar olabilir. Bunların çoğu 1-2 hafta içinde düzelir. Ancak bazı hastalarda bu durum daha şiddetli seyredebilir, hastaneye yatırılarak takip edilmesi gerekebilir.
• Daha az sıklıkla yumurta toplama işlemine bağlı kanama ve enfeksiyon oluşabilir.
