Bu sorunun cevabı tabi ki evettir. Burada sorulması gereken asıl soru şudur: Diyet ile verilen kilolar ne kadar kalıcı olmakta?
Çok bilinen İsveç obezite çalışması verileri üzerinden açıklayacak olursak; Diyet ile verilen kilolar genellikle kalıcı olmamakta ve hatta bazen fazlasıyla geri alınmaktadır. Bu çalışma 10 yıl boyunca yaklaşık 4000 kişinin katılımıyla yapılmış olup, kişilerin diyet ile kilo vermesi sağlanıp uzun dönem sonuçları kayıt altına alınmıştır. Diyetisyen takibi ile yapılan bu çalışmada zayıflayan kişilerin 6 ayda ortalama vücut ağırlıklarının %1.2 sini verdikleri fakat bu kiloları 2 sene içince geri aldıkları hatta 10 sene sonunda %1.5 daha da fazla kilo aldıkları bulunmuştur.
Çalışmanın sonuçları arasında diyet yapanların %90 dan fazlası zayıflayamamıştır. Diğer çalışmalarda da benzer sonuçlar elde edilmiştir. Bu sonuçları özetleyecek olursak; diyet yapan kişiler ilk 6 ayda yaklaşık başlangıç kilolarının %5- 10`unu verirler. Fakat 1/3- 2/3`ü 4-5 yıl içinde verdiklerinden fazlasını geri almaktadırlar. Bu yüzden obezite cerrahisi dünyada daha da popülerlik kazanmıştır. Öyle ki 2013 verilerine göre Amerika Birleşik Devletlerinde yılda 179.000 obezite cerrahisi ameliyatı yapılmaktadır.
Peki neden diyet yapmalıyız? Burada şu yanlış anlaşılmanın önüne geçmek istiyorum: Diyet işe yaramazdır gibi bir algı oluşmamalıdır. Fakat Son dönemlerde popüler olan kısa sürede çok kilo verdiren diyetlerden uzak durulmalıdır. Zaten bir yöntem bilimsel olarak ne kadar başarılı ve kanıtlanmış ise o kadar az sayıda bulunur. Yani bu onlarca değişik diyetin varlığının, diyetlerdeki başarısızlığın bir göstergesi olduğu anlamına geliyor. Dr. Mehmet Öz`ün de dediği gibi "En iyi diyet, hayatınız boyunca yapabileceğiniz diyettir".
Burada dikkat edilmesi gereken husus, zayıfladıktan sonraideal kiloyu mümkün olduğunca uzun süre idame ettirmek gerekliliğidir. Çünkü beynimizde vücut ısımızı ayarlayan bölge, benzer bir şekilde bir nevi termostat görevi yaparak kilomuzu da kontrol etmektedir. Vücudumuzdaki hormonal her düzenlemede olduğu gibi bu da aylar sürmektedir. O yüzden ideal kilonun muhafaza edilmesi en az bir yıl sürmelidir. İşte bu yüzden obezite cerrahisinde ilk önce hastanın diyet uyumu araştırılır; en az 6 ay diyet yapılıp yapılamdığı sorgulanır. Bir örnek verecek olursak; mide küçültme ameliyatı, mide hacmini azalttığı için uyulamayan diyete devamı sağlar çünkü mide az yemekle hemen dolacağı için açlık hissi azalır. Mide küçültme ameliyatı aylarca zayıflatarak ideal kiloya ulaştırdığı için beyindeki kilo ayar bölgesini de kontrol ediyor gibi görünmektedir. Bunu destekleyen yayınlar mevcuttur.
Obezite cerrahisinin sihirli değnek olmadığı, herkesin öncelikle diyet ve egzersiz ile kilo vermesinin tavisye edildiği unutulmalıdır. Obezite cerrahisi sonrası beslenme de en az diet kadar önemlidir. Bu süreç bilinen diyetlerden farklı olduğu için sadece obezite cerrahisi konusunda profesyonelleşmiş diyetisyenler tarafından düzenlenir. Önemli bir diğer husus ise obezite cerrahisi ve özellikle de mide küçültme ameliyatlarının aşırı kilolu kişilere saklanması gerektiğidir. Çünkü aşırı kilolu kişiler diyetten en az fayda gören gruptadırlar. Zayıflamak istiyorum diyen kişilerin öncelikle bir doktor kontrolünden geçerek, diyet listelerini kendi başlarına değil de bir profesyonel diyetisyen tarafından ayarlanan diyet yemekleri ile zayıflamaya çalışmalarını öneririm.
