Gebelik çok özel ve güzel bir dönem olsa gerek.Anne adayının bir bebeğinin olacağını öğrendiği anın heyecanını ,mutluluğunu görünce bunu rahatlıkla söyleyebiliyorum.O minicik pıt pıt kalp atışları duyulduğunda sevinç,heyecan, mutluluk hepsi birden yaşanıyor .
Bir annenin en değerli varlığıdır yavrusu ve her anne adayı en değerli varlığını en iyi ve en sağlıklı şekilde dünyaya getirmek ister.Bu minicik mutluluk kaynağının sağlıklı bir şekilde dünyaya gelebilmesi için en büyük görev anneye düşmekte.
Gebelikte annenin yeterli ve dengeli beslenmesi hem kendi sağlığının korunması hem de bebeğin bedensel ve ussal gelişiminin sağlanması için çok önemlidir.
Bu dönemde hem aşırı yemek hem de yetersiz beslenmek zararlıdır.Yetersiz beslenen gebelerde;
-ölü doğumlar
-prematüre doğumlar
-doğumsal hastalıklar
-mental gerilikler daha sık görülmektedir.
Bununla birlikte aşırı beslenmek de zararlı.Özellikle ülkemizde gebe kadına “Sen iki canlısın , iki can taşıyosun ,iki kişilik beslenmelisin “gibi baskılar çokça yapılmaktadır.Bunun sonucu olarak da gebelik döneminde aşırı beslenmeye bağlı aşırı kilo alımları ve bunun sebep olduğu rahatsızlıklara sıkça rastlanmaktadır.Özellikle gestasyonel diyabet (gebelik diyabeti) riski artmaktadır.Evet gebelikte enerji ve protein ihtiyacı artar fakat bu abartılacak kadar değildir.Gebeliğin dönemlerine göre ,gebelik öncesi ağırlığa ve annenin yaşına göre enerji ihtiyacı değişkenlik göstermektedir.
Gebelik heyacanlı ve güzel bir süreç olmakla birlikte bazı sıkıntıları da bulunuyor.Özellikle gebeliğin ilk 3 ayında hormonal değişikliklerden dolayı bulantılar ve kusmalar anneyi çok rahatsız edebiliyor .Bu durum bazı gebelerde ağırlık kaybı ve su/elektrolit kaybına neden olabilecek kadar ağır olabilmektedir.Beslenmede bazı değişiklikler yaparak bu bulantıları en hafife indirmek mümkün.
Bulantıları hafifletmek için;
*Az az,sık sık beslenilmeli ve kuru besinler yeğlenmeli.Sabah uyanınca bulantılar daha şiddetli olmakta.Bu saatlerde kraker, kızarmış ekmek,tuzlu bisküvi gibi besinleri tüketiniz.
*Sıvı gıdaları mümkün olduğunca yemek aralarında yemeye özen gösteriniz.
*Kızartma ve diğer yağ içeriği yüksek besin tüketimini sınırlandırınız.Yağ içeriği yüksek besinler bulantıları daha da arttırır.
Gebelikte hormonel değişiklerin etkisiyle mide – bağırsak rahatsızlıkları da sıkça görülmektedir.Kabızlık gebelik te rastlanılan sorunlardan bir tanesi.Kullanılan demir destekleri kabızlığı daha da ağırlaştırabilmektedir.Beslenme yoluyla mide bağırsak problemleri de en hafife indirilebilir.
Kabızlığı önlemek için ;
*Mutlaka günlük sıvı tüketiminizi arttırınız.Günde 8-10 bardak tüketmeye gayret gösteriniz.
*Lif kaynaklarından zengin beslenmek önemli.Sebze, meyve,tam tahıl ürünleri, kurubaklagiller posa içeriği yüksek besinlerdir.Yeterli miktarda su tüketildiğinde besinsel lifler bağırsak için süpürge görevi görecektir.
*Kuru erik, kuru kayısı, kuru incir gibi meyveler doğal laksatif etkili meyvelerdir.Kabızlığı önlemede yardımcı olacaktır.
*Yürüyüş, yüzme gibi hafif egzersizler bağırsağın hareketini arttırmaya yardımcı olacak egzersizlerdir.Hafif tempoda düzenli egzersiz yapmaya özen gösteriniz.
Genellikle gebeliğin son ayında mide ekşimesi , mide yanması gibi problemler oluşmaktadır.Bu şikayetleri hafifletmek için;
*Çay , kahve,kakao gibi kafeinli içecekler mide ekşimesine , mide bulantısına neden olabilmekte ,demir emilimini azaltabilmektedir.Bu nedenle olabildiğince tüketilmemelidir.
*Mutlaka yemekler azar azar ve sık sık tüketilmelidir.
*Yağ içeriği yüksek ve soslu besinleri tercih etmeyiniz.
*Uyurken başınızı yüksekte tutmaya özen gösteriniz ve dar elbiseler tercih etmeyiniz.
Gebelikte en önemli hususlardan bir tanesi de hijyen konusudur. Hastalık ve ilaç kullanımı bebeğe zarar verebilmektedir.Bu nedenle enfeksiyon riskine karşı;
*Dışarıda, bilinmeyen yerlerde pişmemiş veya iyi pişmemiş yiyecekler tüketilmemeli.
Mesala salatalar.
*Yumurta mutlaka iyi pişmiş olmalı ve çiğ yumurta içeren besinler tüketilmemeli.Mayonez,rafadan yumurta,bazı yaş pastalar gibi.
*Çiğ et bulaş riski taşır.Çıplak elle çiğ ete dokunmayınız.
*Sebze , meyve ve kurubaklagiller çok iyi yıkanmalı.
Gebelik sürecinde yeterli ve dengeli beslenme ile bebeğin de annenin de ihtiyaçları karşılanmaktadır.Her anne adayının beslenmesi de kendisine özgü ve gebelik ayına uygun olarak planlanmalıdır. Genel olarak beslenmede dikkat edilecek bazı hususlar ise;
*Aşırı kilo alımını önlemek için unlu, yağlı ve şekerli besinler az tüketilmeli.
*Alkol ve sigara kullanılmamalı.
*Yemeklerle birlikte çay içilmemeli.
*Tansiyon yüksekliği gebelikte olası sorunlardandır.Tuz tüketimine dikkat edilmeli.Bebeğin iyot ihtiyacı için az miktarlarda iyotlu tuz tercih edilmeli.
***Bitki çaylarından adaçayı, sinemaki,fesleğen, ahududu,keten tohumu çayları düşük, rahim kasılması,erken doğum ve kanama riskini arttırdığı için tercih edimemeli.
*Kafeinli içecekler kemik yoğunluğu ve kalsiyum yoğunluğu için tehlikelidir.
*Besin çeşitliliğine dikkat edilmeli, bu şekilde birçok vitamin ve mineralin alınması mümkün olacaktır.
*Taze besin tüketmeye özen gösterilmeli.Konserve, hazır besinler, beklemiş besinler tüketilmemeli.
*Besinlerin haşlama suları vitamin -mineral kaybını önlemek için dökülmemeli.
Anne adayı dört besin grubunu( süt grubu,et-yumurta-kurubaklagil,sebze-meyve,ekmek-tahıl grubu) da yeterli ve dengeli bir şekilde aldığında bu güzel süreci çok daha rahat ve sağlıklı bir şekilde tamamlayabilir.
Bu güzel ve heyecan dolu döneminizi en iyi şekilde geçirmeniz dileklerimle...
