Günümüzde çok sık karşılaştığımız sorunların başında ,mide ve barsak şikayetleri gelmektedir. Biz bu makalemizde tüm tetkiklerin yapılıp normal bulunduğu ,organ hastalığı olmayan şikayetleri inceleyeceğiz. Bu semptomlarla ifade edilen hastalık kompleksine ,fonksiyonel hastalıklar denmektedir.
Sindirim sistemi ağızdan başlayıp ,anüste sonlanan,yaklaşık 10-12 m. uzunluğunda ,değişik kısımları olan bir tüplerden oluşmuştur.Bu sistemde akış, ağızdan anüse doğru devam etmektedir.Fonksiyonel hastalıklarda tüm mesele ,bu akıştaki problemlerle alakalı olmaktadır.
Toplumda,günlük konuşmalarda ,sıklıkla reflü, sinirsel kolit ve gastritim var şeklinde ifadeler duymaktayız. Genellikle bu teşhisle ,insanlar kronik olarak ilaç kullanmakta ve bir türlü şikayetlerinden de kurtulamamaktadırlar. Kullanılan ilaçlar ise,asit azaltıcı,mide kasılmasını artırıcı,kalınbağırsak çalışması ile ilgili ,gaz giderici , pankreas enzim ilaçları,barsak antiseptikleri, değişik antibiyotikler ,müshil ilaçları,sindirimi kolaylaştırdığı iddia edilen çaylar ve diğer bitkiler ve zaman zamanda antidepresanlar olmaktadır.Makat yakınmaları içinde çok değişik merhem,fitil ve bitkisel denen preparatlar olmaktadır.Bu hastalarda değişik ölçülerde kabızlık ve ishal olmakta ,zaman zaman makatta ağrı ,kanama ,yanma benzeri yakınmalarda gelişebilmektedir.Organ hastalığı olmayan fakat tedavide olamayan,kronik olarak ilaç kullanan ve sindirim sistemi yönünden sıkıntısı olan hastalarda neler oluyor ve neler yapabiliriz sorusuna cevap vermeye çalışacağım.Bu hastalarda genellikle ortak özellikler,yoğun kaygı ve stres yönetiminde başarısızlık diyebiliriz Besinleri tolere etmede zorluklar, geleneksel beslenme şeklinden uzaklaşma,hareket kısıtlılıkları,doğal ortamlardan uzak ve rekabetci yaşam tarzları.
İlaç kullanmalarına rağmen şikayetlerinin geçmemesi de , ayrı bir kaygıya sebep olarak ,hastaların bunalımını artırmaktadır. Vegetatif sinir sistemindeki koordinasyonun bozulması, fonksiyonel hastalıkları başlatan ana sebeplerden biridir .Çünkü stres yönetimindeki başarısızlıklar ruhsal ve bedensel dengeyi bozmakta,strese karşı verilen uzamış cevaplar,bedende farklı tesirler ortaya çıkartmaktadır.Konumuzla alakalı olanda, sindirim sistemindeki fonksiyon bozukluklarıdır.
Buğday ve süte karşı gelişen tolerans bozukluklarıda , bu hastalıklarda bir diğer faktör olup dikkatle incelenmelidir.Ayrıca başka gıda alerjenleri de söz konusu olabilir.Bununda hekim tarafından araştırılması gerekir. Rafine gıdalarla beslenme ,yoğun ve lüzumsuz antibiyotik kullanımı, ne yazık ki insanımızın yaptığı en büyük yanlışlardan biridir.Tüm bu unsurlar barsak sağlığımızı çiddi şekilde bozmaktadır
Uzun süre barsak fonksiyon bozukluğu yaşayan hastalarda makat fonksiyonları da az yada çok bozularak ,mevcut şikayetleri artırmaktadır.Bundan dolayı barsak fonksiyon bozukluğu olan hastaların makat fonksiyonları da sorgulanmalı,anüs ve anal kanal muayeneleri de gerçekleştirillmelidir . Bu bölge problemleri al şu fitili, merhemi kullan geçer denecek kadar basit değildir.
Tedavi ile ilgili de şunlar söylenebilir.Hastanın ciddi bir öyküsü alınıp, muayeneleri gerçekleştirildikten sonra teşhise varılırsa, sebebe yönelik olarak tedavi planlaması yapılarak ,bu hastalar çok kısa sürede sağlıklarına kavuşturulabilirler. Son olarak şunu söylemek isterim ki, hepimiz muhteşem organize bir sisteme sahibiz. Ruhsal ve bedensel olarak dengeyi sağlamak,zararlı etmenlerden uzak kalmak,dikkat etmemiz gereken en önemli konular olmalıdır.
Op.Dr.Taner Bayramoğlu
