Çocuk İstismarı
18 yaşın altındaki çocuğun, ondan sorumlu kişi ya da kurumlar tarafından, sağlığını, fiziksel ve ya psiko-sosyal gelişimini bilerek ya da bilmeyerek olumsuz etkileyen herhangi bir hareket 'çocuk istimarı' kabul edilmektedir. Çocuk istismarı; fiziksel istismar, duygusal istismar ve cinsel istismar olmak üzere farklı şekillerde gözlemlenebilir ve her istismar türünün çocuğun psikolojisi üzerinde yarattığı olumsuzluğun boyutları farklıdır.
Fiziksel istismar olarak tanımladığımız istismar türü, kaza sonucu olmayan ve çocukta fiziksel bir hasara neden olabilen tüm erişkin davranışlarını kapsamaktadır. Fiziksel istismar, belirtilerinin gözlemlenebilirliği nedeni ile diğer istismar türlerine oranla tespiti daha kolay olanıdır. Çocuğun bedenindeki çürükler, morluklar ya da yaralanmalar fiziksel istismar için ipucu olabilmektedir. Çocuk, Çocuk Hakları Sözleşmesinin 19. ve 37. maddesi ile her türlü fiziksel şiddete karşı hukuk tarafından koruma altındadır ve ihlal durumunda yasal işlem gerçekleştirilmektedir.
Diğer bir istismar çeşidi olan Duygusal istismar ise koruması altında bulunan çocuğun, bir yetişkin tarafından aşağılanmasını, eleştirilmesini, tehdit edilmesini, korkutulmasını, hor görülmesini, reddedilmesini, küçük düşürülmesini ve duygusal gereksinimlerinin karşılanmamasını içerir. Fiziksel istismar gibi gözle görünür belirtileri yakalamak mümkün olmasa da duygusal istismara uğrayan çocuklarda parmak emme, alt ıslatma, gece kabusları, yeme bozuklukları, olumsuz benlik kavramı, bilişsel gelişimde gerileme, hafıza ve konsantrasyonda bozulma vs. gibi psikolojik problemler görülmektedir.
Fiziksel ve duygusal istismardan daha az açığa vurulan ve çocukların psiko-sosyal ve fiziksel gelişimlerinde ciddi sorunlara neden olan istismar türü 'cinsel istismar'dır. Cinsel istismar, 18 yaşın altındaki herhangi bir çocuğun, bir erişkin tarafından, kendi cinsel doyumu doğrultusunda kullanılmasıdır. Çocuğun cinsel nesne olarak kullanılması ya da kullanımına göz yumulması da yine cinsel istismar olarak tanımlanmaktadır. Çocuğa karşı gerçekleştirilen herhangi cinsel istismar eylemi Türk Ceza Kanununun 103. ve 104. maddeleri ile cezalandırılır ve yetişkinlere karşı işlenen aynı suçtan daha ağır bir yaptırımı vardır. Cinsel istismar olgusu, penetrasyonun varlığı ya da yokluğuyla ilişkili olarak kendi içerisinde üç başlıkta toplanmaktadır. Dokunma Olmadan Yapılan İstismar; bir yetişkinin 18 yaşın altındaki çocuğa yaşının üzerinde cinsel bilgi vermesi, cinsel konularda konuşup, çocuğu şaşırtarak onda korku, bunalım ve huzursuzluk yaratmasıdır. Müstehcen konuşmalar, teşhircilik, çocuk pornografisi izleme ve röntgencilikte doğrudan bir tehlike oluşturmasa da çocukta yarattığı korku ve huzursuzluk nedeniyle bu gruba dahil edilmektedir.
Dokunmanın Olduğu Cinsel İstismar; bir yetişkinin bir çocuğun vücuduna cinsel doyum amacıyla dokunmasını içermektedir ve burada çocuğun cinsel amaçla doğrudan kullanılması söz konusudur.
Şiddet kullanılarak yapılan cinsel istismar; penetrasyonun gerçekleştiği tecavüzden, çocuğunun hayatını kaybetmesine neden olabilen tüm cinsel amaçlı eylemleri içerir. Bu istismar türü çocukta yaşam boyu sürebilecek ve tedavi gerektirebilecek zedelenmelere yol açmaktadır. Yapılan araştırmalarda yaşanılan bu travmanın çocuğun fiziksel ve bilişsel gelişimini durdurabilecek ölçüde zarar verebileceği ifade edilmektedir.
Uzm. Psk. Pınar HOCAOĞLU
