Anormal vajinal ve uterus kanaması (anormal kanamalar)

Normal adet kanaması 21-35 gün arasında gelen 5-7 gün süren ve 80 ml. yi geçmeyen kanamalardır. Bu tarifin dışında kalan kanamalar anormal uterin kanamalar olarak adlandırılır

Adet kanaması nasıl olur?

Adet bitimiden yumurtlama dönemine kadar salgılanan östrojen sayesinde rahim içi kalınlaşır. Yumurtlamadan sonra yükselen progesteron hormonunun etkisiyle sağlam bir yapı kazanan endometrium dene rahim iç zarı progesteronun düşmeye başlasıyla birlikte beslenmesi bozulur ve dökülmeye başlar. Bu adet kanamasi olarak kendini gösterir.

Normalde adet süresi ve miktarı ne kadar olmalı?

Adet kanamasının 2-7 gün arasında sürmesi normal olarak kabul edilir. Miktar olarak günde 3-5 ped dolu dolu oluyorsa yine olarak fazla kabul edilir.

Adetin sıklığı ne kadar olmalıdır? Kaç günde bir adet olmalıdır?

Adetin başlangıcından bir sonraki adet başlangıcına kadar geçen süre en az 21 gün en fazla 35 gün olması gerekir. Bu süreler içerisinde her kadında farklı olabilir. Kadınların büyük çoğunluğu 28 günde bir görür.
• Polimenore: 21 günden daha sık olan adet kanaması
• Oligomenore: 35 günden fazla aralıklarla olan mens kanaması
• Hipermenore: Miktarı 80 ml. den fazla olan adet kanaması
• Hipermenore: Miktarı 80 ml. den fazla olan adet kanaması
• Metroraji: Düzensiz aralıklarla olan kanama
• Menometroraji: Sık, düzensiz ve fazla miktarda olan adet kanaması
• Intermenstrual kanama (ara kanama): Normal adet kanamaları arasında olan kanamalar

Anormal vajinal ve uterus kanamaları 2 şekilde sınıflanarak incelenir:
Organik sebebe (altta yatan hastalığa veya anatomik anormalliğe) bağlı kanama
Disfonksiyonel uterus (rahim) kanaması: Kanamayı açıklayacak herhangi bir organik sebep yoktur.

Organik sebebe bağlı anormal uterus kanamaları

Üreme çağındaki kadınlarda anormal uterin kanamanın en sık nedeni gebelik problemleri hariç tutulduğunda anovulasyon dediğimiz yumurtlama olmamasıdır. Adet öncesi yada adet görmeye başlayan genç kızlarda en sık neden vulvovajinit dediğimiz genital kanal enfeksiyonlarıdır. Menopozal kadınlarda ise en sık kanama nedeni rahim iç zarının incelmesidir(endometrial atrofi).Üreme çağındaki kadınlarda anormal uterin kanamanın en sık nedeni gebelik problemleri hariç tutulduğunda anovulasyon dediğimiz yumurtlama olmamasıdır. Adet öncesi yada adet görmeye başlayan genç kızlarda en sık neden vulvovajinit dediğimiz genital kanal enfeksiyonlarıdır. Menopozal kadınlarda ise en sık kanama nedeni rahim iç zarının incelmesidir(endometrial atrofi).

Anormal uterus kanamalarının nedenleri

• Gebelik komplikasyonları
Tüm yaş gruplarında anormal uterin kanaması olan kadınlarda ilk akla gelmesi gerek problem gebelik problemleridir. Bilinmeyen bir gebelik olabilir yada bilinen bir gebeliğe bağlı komplikasyonlar nedeniyle kanama oluşabilir. Dış gebelik, düşük tehdidi, ölü bebek, mol gebeliği durumlarında kanama problemleri olabilir. • Miyoma uteri (rahimde ur)
Rahimin en sık rastlanan iyi huylu tümörleridir. Kadınları %20’ sinde değişik büyüklüklerde miyomlar izlenir. Rahim kas tabakası içindeki (intramural miyom) yada rahim iç zarının bulunduğu yerdeki miyomlar (submüköz miyom) en çok kanama yapan miyom türleridir. Subseröz miyom dediğimiz rahmin dışına doğru büyüyen miyomlarda kanama problemi çok fazla yaşanmaz.
• Servikal ve Endometriyal Polip
Endometrial polipler (rahim içini kaplayan zar tabakada ortaya çıkan et parçası) üreme çağındaki kadınların %2’sinde görülür. Rahim ağzında polip (servikal polip) olasılığı da %4 civarındadır Ancak bunların kanser barındırma ihtimali son derece düşüktür. Bununla birlikte beraberinde yıllar içerisinde kansere çevirecek problemler bulunabilir. Hastada kanama problemi olmasa dahi poliplerin muhakkak alınarak patolojik incelemesinin yapılması gerekir.
• Over (yumurtalık) kistleri 
Yumurtalıktaki iyi yada kötü huylu kistler aşırı östrojen salınımına neden olarak anormal kanama nedeni olabilir.
• Kanserler
Genital organlara ait kanserler kanama nedeni olabilir. Özellikle menopoz sonrası kanaması olan hastaların %10’ unda rahim içi kanseri (endometrium kanseri) tesbit edilecektir. Rahim ağzı, tüpler ve yumurtalıklardan kaynaklanan kanserler de kanama nedeni olabilir.
• Enfeksiyonlar
Genital sisteme ait organların enfeksiyonları da anormal uterus kanaması nedeni olabilir. Endometrit (rahim içi iltihabı) veya servisit (rahim ağzı iltihabı) değişik miktarlarda kanama yapabilir.
• Sistemik hastalıklar
Pıhtılaşma bozuklukları, hormonal bozukluk yapan hastalıklar yada siroz gibi hastalıklarda değişik derecelerde kanama problemi olabilir.
• İlaçlar ve yaşam biçimi
Doğum kontrolü amacıyla kullanılan doğum kontrol hapları, spiraller, menopoz döneminde kullanılan hormon replasman tedavileri (HRT), antidepresanlar, antikoagulanlar, kortikosteroidler gibi ilaçlar veya yoğun stres, obezite gibi beslenme bozuklukları ve aşırı fiziksel egzersiz anormal kanama nedeni olabilir.

Disfonksiyonel Uterin kanamalar (DUK)

Herhangi bir organik sebebe bağlanamayan rahim kanaması disfonksiyonel uterus kanaması olarak adlandırılır. Anormal uterus kanamalarının %70’i bu gruba girer. En sık sebebi anovulasyondur (yumurtlamanın olmaması). İlk adet görülmeye başlandığı dönemden sonraki ilk 2 yıl boyunca adetlerin çoğu anovulatuardır. İlk adet yıllarında ve menopoz öncesinde daha çok görülürler.

Anormal uterus kanamalarında tanı

Anormal uterin kanaması olan kadınlarda ilk aşama titiz bir özgeçmiş ve fizik muayenedir. Elde edilen bulgular ile beraber uygun laboratuvar ve görüntüleme tetkikleri ile kanama nedenleri araştırılmalıdır. 
Üreme çağındaki kadınlarda yapılacak ilk test gebelik testidir. Tüp ligasyonu dahi olsa yapılması gereklidir. Hormonal bozuklukları ekarte etmek için tiroid fonksiyon testleri, prolaktin düzeyleri ölçülmelidir. Endometriyal hiperplazi veya kanser için risk faktörleri olan kadınlarda endometriyal biyopsi yapılmalıdır. Özellikle tedavi sonrası düzelmeyen kanamalarda biopsi yapılması şarttır. Yine rahimdeki patolojileri incelemek için transvaginal ultrasonografi, rahim içindeki patolojileri görüntülemek için salin infüzyon sonohisterografi yada histeroskopi yapılması uygun olacaktır.

Anormal uterus kanamalarında tedavi

Anormal uterus kanamalarında tesbit edilen bir organik neden varsa onun tedavisi yapılır. Miyom, polip, kist yada kitle tesbit edilen hastalarda gerekli cerrahi tedavi uygulanır. Enfeksiyon varsa antibiyotik veya altta yatan hormonal bozukluk varsa ona yönelik ilaç tedavisi uygulanır.
Disfonksiyonel uterin kanamalarda organik bir neden olmadığından operatif girişimler genelde gerekmez. İlaç tedavileri veya yaşam tarzı değişiklikleri ile tedavide sonuca ulaşılabilir. 

Aşırı kanama olan adölesanlarda progesteronlar, doğum kontrol hapları ve demir preparatları tercih edilir. Üreme dönemindeki hastalarda doğum kontrol hapları, progesteronlar ve hormonlu spiraller tedavi seçeneklerimizdir. Menopoz dönemindeki hastalarda biyopsi sonucumuzun normal olduğu teyit edildikten sonra doğum kontrol hapları, progesteronlar, hormonlu spiraller, GnRH analogları kullanılabilir. Menopozdaki hastalarda endometrial ablasyon ve histerektomi dediğimiz rahim alma operasyonu da diğer seceneklerdir. Tüm yaş gruplarında ağrı kesiciler kanama miktarını %50 oranında azalttığından tedavide kullanılabilir. 

Uzun süren adet kanaması nasıl durdurulur?

Uzun süren adet kanaması sebepleri araştırıldıktan sonra organik bir neden yoksa hormonal testler sonucunda anormallik tesbit edilirse bunların düzeltilmesi gerekir. Hormonal anormallik tesbit edilmeyen hastalarda analjezikler, doğum kontrol hapları ve progesteronlar da tedavide kullanılabilir.

Aşırı adet kanaması nasıl durdurulur?

Aşırı adet kanaması genelde yeni adet görmeye başlayan genç kızlarda olur. Kanamanın yoğunluğundan dolayı bu hastalarda bazen hemoglobin 3-4 değerlerine kadar düşebilir. Bu hastalardaki düşüş çok kısa sürede olursa kan vermek gerekebilir. Aynı zamanda bu hastalarda yüksek doz doğum kontrol hapları yada yüksek doz progesteronlar kanamayı çabucak kesmek için kullanılır. Aşırı kanama normale döndükten sonra tedaviye düşük dozde 3-6 ay daha devam edilmelidir.

Kahverengi adet kanaması ne anlama gelir?

Bu kanamalar genelde adet öncesi yada hemen sonrasında lekelenme şeklinde olur. Tüm organik nedenler araştırılmalıdır. Genelde herhangi bir neden bulunamaz.