Çocuğumun vicdan ve merhamet sahibi olması için ne yapmalıyım?
Çocuğunuzun yardımsever, merhametli, şefkatli, vicdan sahibi olmasını istiyorsanız öncelikle bunu sözlerinizle, davranışlarınızla gösterin. Çevrenize, komşularınıza yardımsever olun. Tabiatı, hayvanları sevdirin. Karşılık beklemeden iyilik yapmanın bir erdem olduğunu anlatın.
Kim istemez ki çocuğunun merhametli olmasını. Vicdanlı. Yardımsever. Başkalarını da kendisi kadar düşünen, hem de en çok anne ve babasını. Yaşlandığında anne ve babasına “öff” bile demeyen, hep “önce ben” değil belki de “önce sen” diyen. Mümkün müdür bu? Başkalarını önemsemek, kendinden önce düşünmek…
Hatta bazı anne babalar derler ya “sen büyüdüğünde bana bakacaksın!”. Korkarlar gelecekten. Ümitle bağlanırlar çocuklarına. Onlar büyüyünce anne babalarına bakacaklardır. Tıpkı şimdi anne babalarının onlara baktığı gibi… Onlara “Öff” bile demeyeceklerdir…
Başkalarını da düşünmek, onlar içinde üzülmek psikolojide empati ve sempati olarak tanımlanır. -Batı kaynaklarında şefkat ve merhametin tam karşılığı yoktur-Empati gelişimi ilk bebeklik ve çocukluk dönemiyle başlar. Nasıl mı? Anne-baba-çocuk arasındaki sağlıklı şefkat dolu ilişkiyle. Çünkü ancak şefkatle ulaşılır ve harekete geçer vicdan. Vicdan eğitimi şefkatle başlar Önce dokunan, evet her ağladığında kucağına alan bir annenin; korktuğunda çocuğuna sarılan bir babanın şefkatiyle. Torununu kucaklayan bir dede, şakalaşan bir amcayla, okulda gülümseyen, bağırmayan şefkat dolu bir öğretmenle gelişir vicdanlar.
İnsanı diğer canlılardan ayıran özelliktir vicdan ve merhamet. Siz istemez misiniz; hayvanlara eziyet etmeyen, ters dönen bir kaplumbağayı çeviren, babası uyuduğunda onun üstünü örten bir evlat; düştüğünde arkadaşına gülmeyen onun elinden tutup kaldıran bir arkadaş; ders notlarını her gün derse gidip zahmetle tutan ama okula gelemeyen arkadaşıyla paylaşan bir kampüslü, bisküvisini yanındaki sıra arkadaşına ikram eden birinci sınıf öğrencisi, zorlukla yürüyen yaşlı dedesinin elini tutan bir torun, her gün kayınvalidesini seve seve diyalize götüren bir gelin olmasını. Vicdanlı, merhametli bir evlat, bir gelin, bir torun, bir öğretmen yetiştirmek kim istemez ki… Peki nasıl?
Çocuklarınızın merhametli vicdanlı olmasını istiyorsanız;
1. Aile içinde birbirinize şefkatli davranışlarda bulunarak model olun. Sevgi dolu ve sıcak bir aile ortamı içinde büyüyen çocuklar başkalarının duygularına daha duyarlıdırlar. Yapılan araştırmalar okul öncesi dönemde annenin çok şefkatli olmasının çocuktaki empati düzeyini artırdığını göstermiştir. Uyuyan yabancının üstünü örtün, çocuğunuz düştüğünde ona bağırmayın, ” çok mu acıdı?” diyerek sarılıp acısını hissettiğinizi ona fark ettirin.
2. Çevrenizde yardımsever davranışlarda bulunun. Fakirlere, muhtaç olanlara yardım edin; küçülen kıyafetlerinizi, oyuncaklarınızı çocuğunuz ile birlikte seçip verin. Muhtaç olan komşularınıza destek olun.
3. Çocuğunuzun size yardımcı olmasına izin verin. Eline toz bezi verin birlikte evin tozunu alın. Sofrayı hazırlama, bulaşık makinesini boşaltma, küçük kardeşiyle ilgilenme veya çöpleri atma gibi evle ilgili düzenli sorumluluklar verin. Ona kek yapmasını öğretin. Yumurtayı kırarken ona nasıl kıracağını sabırla gösterin.
4. Doğayı ona sevdirin. Doğa ile bütünleşmesinde ona yardımcı olun. Evinizdeki çiçekleri sulama vazifesini verin. Çiçekleri koklayın ve hatta çiçeklerle konuşun.. Birlikte ağaç dikin ve yürüyüşler yapın.
5. Hayvanları sevdirin ve besleyin. Birlikte aç bir köpeği besleyin, susamış kediye süt verin; artan yemeklerinizi poşetleyip sokaktaki hayvanlara verin. Karıncaları ezmeyin.
6. Ona paylaşmanın güzelliğini, sevincini içinde hissetmesine vesile olun. Beslenme çantasına arkadaşlarıyla paylaşması için ara sıra sürprizler hazırlayın.
7. Düşünceli ve iyiliksever davranışlarını onun karakteriyle özdeşleştirin. “Sen çok iyi ve çok yardımsever, güzel düşünen bir çocuksun” gibi…
8. Davranışlarının başkaları üzerinden etkilerini anlatın. Arkadaşına zarar verdiğinde veya haksız ve yanlış bir davranışta bulunduğunda “Sen onun yerinde olsaydın ne hissederdin?” sorusunu sorun ve haksız davranmasına izin vermeyin. Kurallarınızı açık ve net koyun.
9. Duygularını anlayın ve ifade etmesinde yardımcı olun ,duygularını anladığınızı ona hissettirin ve bol bol duygularıyla ilgili sözcükler kullanın.” Çok kızgın gözüküyorsun bir şey mi oldu?” gibi…
10. Akrabalarınızla ilişkilerinizi güçlendirin. Dayı, hala, amca, teyzeleriyle düzenli görüşmesine vesile olun.
11. Karşılık beklemeden iyilik yapmanın bir erdem olduğunu ona davranışlarınızla ve sözlerinizle ifade edin. Sizde karşılık beklemeden iyilikler yapın.
12.İyi çocukların yapacağı şeylerin listesini çıkarın, odasına asın. Yaptığı her iyiliğin muhakkak karşılık göreceğini anlatın. İyilik yapmasına vesile olun, teşvik edin. İdeallerine iyi çocukların yapacakları şeyleri koyun. Yaptığı her iyi davranış da meleklerin onu alkışladığını ve yaptığı iyiliklerin bu dünyada ve ahirette de iyilik olarak karşısına çıkacağını ve mükafatlandırılacağını ona anlatın.
