Şeker içermeyen “fit tarifler” diyette serbest mi?

  Diyet yaparken bazı beslenme alışkanlıklarımızı terk etmek veya değiştirmek zorunda olduğumuz bir gerçek. İnsan diyet sürecinde devamlılığı sağlamak için arada bir de olsa, farklı lezzetler arıyor. Ya da alışkın olduğu ama diyet yaparken uzak durması gereken besinleri özlüyor. Bu konuda birçok alternatifler üretilmiş durumda. Damak tadına, el lezzetine ve yaratıcılığa göre yeni tarifler üretiliyor ve bu çeşitlilik sonu gelmeden bir çığ gibi büyüyor. Sağlıklı besinlerden hazırlanılan kekler, börekler, pastalar veya içecekler kişiye diyette olduğunu unutturacak lezzette. Bende yeni tarifler oluşturmayı, yeni tarifler denemeyi çok seviyorum. Ancak bu konuda düşülen yanılgı bu sağlıklı ürünlerle hazırlanan besinlerin serbestmiş gibi kabul edilmesi, kalorisizmiş gibi masumlaştırılması veya fit adı altında zayıflatıyormuş gibi gösterilmesi…

  Basit şeker olarak adlandırdığımız beyaz şeker vücuda hiçbir yararı olmayan boş bir kaloridir. Vücuda girdiği gibi sindirilir ve açığa çıkan enerjinin kullanılmayan kısmı vücuttaki yağ depolarında yerini alır. Vücutta biriken fazla yağın sağlığa olan zararları artık herkes tarafından biliniyor ve kabul edilmiş durumda. Herkes şeker tüketiminden kaçınıyor. Herkes tatlı ihtiyaçlarını şekersiz tarifler ile gidermeye çalışıyor. Ancak yapılan bu tariflerde lezzeti yakalayabilmek için “doğal şeker” içeren “sağlıklı” besinler kullanılıyor. Bal gibi, pekmez gibi, muz gibi, hurma gibi… Kalori kıyaslaması yapmamız gerekirse; 1 yemek kaşığı toz şeker yaklaşık 46 kalori içermektedir. Ancak bunun yanında 1 yemek kaşığı bal 65 kalori, 1 yemek kaşığı pekmez 30 kalori, 4 adet hurma 105 kalori içermektedir. Yani aslında lezzet vermesi için kullanacağımız ürünler de hatrı sayılır derecede kalori içeriğine sahip. Evet şöyle bir farkı var; basit şeker kadar boş bir kalori değil. Pekmezin veya balın içeriği çok daha zengin. Ya da hurmadan alacağımız kalori yanında posa ve mineral içeriğini de yanında getiriyor. Ancak unutulmaması gereken şey bu besinler “KALORİSİZ” değil.

  Günlük yapılan her türlü aktivite için vücudumuzun karbonhidratlara ihtiyacı var. Ancak vücutta karbonhidrat dediğimiz besin grubuna ait bir depo yok. Gün sonu muhasebesinde vücutta kullanılmamış olan karbonhidratlar yağ olarak depolanıyor. Ve karbonhidrat kaynaklarına bakacak olursak; tahıl grupları, (yulaf, karabuğday, kinoa, chia dahil), meyveler, kuru meyveler, kök bitkiler, kurubaklagiller gibi gibi çoğaltılabilir. Aslında sıklıkla karşımıza çıkan o şeker içermeyen tarifler her şeyiyle tam bir karbonhidrat kaynağı. Basit şeker içermiyorlar belki ama tüketildiği zaman sindirilirken aynı işlemlerden geçiyorlar. Biz diyetisyenlerin önerisi, günlük beslenme programlarında sağlıklı karbonhidratlara daha çok yer vermeniz. Çünkü komplex karbonhidrat dediğimiz grup vücutta daha zor sindirilir ve içeriğindeki lif ve posa sayesinde kan şekerini daha kontröllü yükseltir. Yani kısaca karbonhidrat kaynaklarını seçerken komplex karbonhidratların seçilmesi lazım evet, ancak bunun sebebi kalori içeriğinden ziyade besin içeriği olduğuna dikkat çekmem lazım. Çünkü basit karbonhidrattan alacağınız kaloriyle eşdeğer komplex bir karbonhidrat kaynağı seçerseniz tokluk sürenizi uzatacak, doygunluğunuzu arttıracaksınız. Lif ve posadan daha zengin beslendiğiniz için bağırsak sağlığınızı koruyacaksınız. B grubu vitaminlerinden zengin beslenmiş olacaksınız. Yani sağlıklı bir kalori almış olacaksınız. Aldığınız kaloriyi tabiri caizse vücudunuzda işleteceksiniz. Kendiniz için bir dilim yaş pasta veya pastaneden aldığınız bir açma yerine daha faydalı bir besin tercih etmiş olacaksınız. Ama elbette biraz kalori alacaksınız.

  Toparlamak gerekirse benim söylemek istediğim şu; her ne yiyecekseniz ne yediğinizi bilerek tüketin. Bazen adı kaçamak olsun, motivasyon öğünü olsun, doğum günü ya da bir özel gün sofrası olsun; canınızın istediği besinlerden yiyin. Çünkü sıklığını ve miktarını kontrollü bir şekilde tüketirseniz alacağınız kaloriden korkmanıza gerek yok. Gün içerisinde sabah sağlıklı krep, öğlen yulaflı meyveli smoothie, akşam kurubaklagilli tüketilmiş bir yemek sonrası ev yapımı şekersiz kek yiyorsanız gün içerisinde aldığınız karbonhidrat seçimleri hep komplex karbonhidrat olmasına rağmen tüketilen karbonhidrat miktarı fazla gelebilir. Her zaman söylediğimiz gibi diyette denge çok önemli. İhtiyacınız olanı ihtiyacınız kadar almanız çok önemli. Hele ki kilo vermek istiyorsanız, kalori açığı oluşturmanız gerekli. Bu yüzden bu fit tarifleri, sağlıklı yeni denemelerinizi listenizde olan besin değişimlerine denk tutmazsanız kalori dengesini sağlayamazsınız. Nasılsa sağlıklı diyerek fazla tüketim yaparsanız farkında olmadan sağlıklı kilolar alabilirsiniz.