Rahim sarkması 50 yaş üzeri kadınların yaklaşık yarısında görülmekte, ilerleyen yaşla birlikte sıklığı artmakta ve hayat boyu görülme oranı %30-50 olarak bildirilmektedir. Rahim sarkması ve idrar torbası sarkması nedeniyle ile kadınların tüm hayat boyu cerrahi geçirme riski %11’dir.
Rahim sarkması oluşmasında sinir, kas ve bağ doku hasarının etkili olduğu bilinmektedir. İleri yaş, kronik kabızlık, kronik öksürük, sürekli ağır kaldırma, gebelik, vajinal doğum (özellikle çok doğum veya iri bebek doğurma hikâyesi), obezite, genetik yatkınlık gibi faktörler rol oynamaktadır. Özellikle menopoz sonrası östrojen desteğinden mahrum kalındığında bu risk daha da artmaktadır.
Hastalar çoğunlukla kasık ve bel ağrısı ağrısı, altta ele gelen kitle, idrar ve büyük abdest yapmada zorlanma tam boşaltamama hissi veya idrar kaçırma, ihmal edilen durumlarda iç çamaşırına sürtünmeye bağlı kanama ve yara oluşması gibi şikâyetler ile doktora başvurabilmektedir. Hastaların cinsel hayatları da bu durumdan olumsuz etkilenebilmektedir Özellikle geç kalınmış olgularda idrar yapmada zorluk sonrası hastanın böbreklerinde genişleme ve hatta böbrek yetmezliğine kadar gidebilen durumlar görülebilmektedir. Böbrek yetmezliğini olmadığı sürece hayati bir tehlike oluşturmayan bu durum hastaların hayat kalitesini ciddi oranda bozabilmektedir. Zamanında cerrahi müdahale ile hastalar bu şikâyetlerinden kurtulabilmekte, günlük hayatlarına konforlu bir şekilde devam edebilmektedirler.
Diğer taraftan hastaların çok büyük bir kısmı bu şikâyetlerini doktora dahi söylemekten çekinmekte ancak özellikle sorulursa şikâyetini söylemekte veya muayene esnasında tesadüfen saptanmaktadır.
Rahim sarkmasına sıklıkla idrar torbası ve rektosel dediğimiz barsak sarkması da eşlik etmekte ve bunlara bağlı idrar ve büyük abdest sorunları da berberinde görülmektedir.
Tedavi seçenekleri: Sarkmanın dercesine, hastanın durumdan duyduğu rahatsızlığa, sistemik ek hastalığı, cinsel hayatı olup olmadığına, beraberinde idrar kaçırma olup olmadığına göre değişebilmektedir.
Hafif vakalarda pelvik taban kaslarını güçlendirecek Kegel egzersizleri, kilo verme, vajinal östrojen kullanımı yeterli olurken ileri vakalarda rahmi ve idrar torbasını yukarıda tutan Pesser denilen vajinal aplikatörler veya ameliyat gerekebilmektedir.
Kadınlarda rahim sarkmasının nedeni rahimi tutan bağların ve destek yapılarının, pelvik taban kaslarının yapısının bozulması ve buna bağlı rahmin ya da idrar torbasının vajina içine doğru fıtıklaşmasıdır. Burada sorun rahimde değil rahmi yukarıda tutan destek yapılarındadır. Ancak maalesef çoğunlukla yapıldığı gibi rahim sarkmalarında rahmi almak bir çare olmamakta ve bu işlem yapılan hastaların çoğunlukla vajina sarkma şeklinde tekrarlamaktadır. Özellikle daha genç hastalarda veya rahim alınmasını isteyemeyen hastalarda rahim alınmadan da bu sarkma düzeltilebilmektedir. Bu nedenle rahim sarkması ameliyatlarında rahim alınsın ya da alınmasın rahim ya da vajen güçlü bir bağa asılmalıdır. Bu ameliyatlar karında bir kesi olmadan vajinal yol ile yapılabildiği gibi laparoskopi yöntemi ile kapalı ameliyat şeklinde de gerçekleştirilebilmektedir.
Korunmada risk faktörlerini ortadan kaldırmak
Rahim sarkması riskini azaltmak için
1-Özellikle doğum sonrası düzenli olarak Kegel egzersizleri yaparak vajina etrafında pelvik taban kaslarını güçlendirmek
2-Kabızlık varsa tedavi edilmesi ve kabızlıktan korunmak; Bol sıvı almak, lifli, tam tahıllı gıdalar tüketmek bol sebze ve meyve yemek
3-Ağır kaldırmamak ağır kaldırırken yükü bel ve sırtınız bacaklarınıza vermeye çalışmak
