Psikotik bozukluklarda çeşitli terapi yöntemleri de kullanılabilmektedir. Bunlar arasında bilişsel davranışçı terapi modeli çok kullanılan terapi modeli olsa da dinamik terapiler de etkili olabilmektedir. Psikoloğun hastanın sanrılarını, varsanılarını, davranış boyutlarını, konuşmalarındaki dağınıklığının öyküsünü almalı ve ona göre çalışma stili geliştirmelidir. Burada psikolog terapiyle çalışırken psikofarmakolojik desteğinin takibini de psikiyatr eşliğinde takip etmesi psikoloğa yarar sağlayacaktır. Aynı zaman da hastanın ailesiyle olan bilgi alışverişi bir bütün olarak hastaya olumlu katkıda bulunulacağı yadsımaz gerçeklerden bir tanesidir.
BİLİŞSEL TERAPİ
Hallüsinasyonların Bilişsel Terapi ile Ele Alınması
Bilişsel bakış açısından gerçekte olmayan bir şeyi görüyormuş hissiyatı kişiye dışarıdan yani zihninin dışından geliyormuş gibi gelen kişinin kendiliğinden ortaya çıkan(otomatik) düşünceleri olarak değerlendirilir.
Hallüsinasyonlar zorlayıcı yaşam olaylarını ve koşullarını dışsallaştırma eğiliminden kaynaklanır. Bu kişilerin halüsinasyonlara anlam yükledikleri, içeriğini tartıştıkları, bunlarla baş etme yöntemleri geliştirmelerinin sağlanması ve halüsinasyonların kendisiyle ilgili düşünceleri yansıttığının uygun bir biçimde gösterilmesi yarar sağlayacaktır. Hastaya aynı zaman da tetikleyici etmelerin, gösteren duygusal ve davranışsal tepkilerin, başa çıkma yaklaşımlarının, ilişkili diğer düşünceleri ve eşlik eden imgelerin araştırılması gerekmektedir. Hastanın yerleşik düşüncelerini sorgulamak adına aşağıdaki gibi birtakım yaklaşımlarda bulunulabilir;
Duyduğu seslerle ilgili olarak kanıtlar sıralanabilir
Duyduğu seslerin günlük işlevselliğini bozma biçimi ele alınabilir.(kaçınma davranışı gibi)
Yönlendirecek buldurma yöntemine başvurabilir.(korkulan seslere karşın gösterebileceği tepkiler üzerinde yeniden çalışabilir)
Oyunlaştırabilir.
Kökleşmiş yerleşik düşüncelerini değiştirmesine yardımcı olmak
Radyo, Tv açılabilir
Müzik dinlenebilir
Bir arkadaşıyla sohbet edinebilir
Spor yapılabilir
Hezeyanlarının Bilişsel Terapi Modeli İle Ele Alınması
Üstbiliş sürecinin aktifleşebilmesi açısından kendilik kavramını tehdit etmektedir. Üstbilişin farkındalığı paranoid şizofreni de öfke ve yanlış inançlar veya başkalarından gelen eziyet ile karakterize edilmektedir. Psikotik belirtilerin yapısından dolayı direnci azaltmak klinik popülâsyonu tedavi ederken arzu edilen başarı olabilir. Direnci büyüklüğünü etkileyen faktörler arasında;
Tehdit edilen spesifik özgürlüğün önemi
Tehdidin büyüklüğü bu açıdan önemlidir.
Direnci asgari ölçüde azaltmak için değişimi en zayıf olandan başlatmak, hastadan sadece düşünceleri için alternatif belirlemesini istemek, inancın kendisinin aksine inanç kanıtlarına meydan okumak, hastanın kendi inancına karşı olan delilleri dile getirmesine teşvik etmek hasta için faydalı olacaktır. Hastanın hezeyanlarını terapi yoluyla ele almak hezeyanların büyük ölçüde gelişmesinde önem arz etmektedir. Kişi bu hezeyanları hatırlamakta güçlük çekebilir. Anımsatılmaya çalışılmalı ve bilgi alınmalıdır. Kişi anımsamak istemiyor gibi görünüyorsa bunu sınamak gerekir.
“Sizi etkileyen olayları anımsamak size çok rahatsızlık mı veriyor? İsterseniz hazır olduğunuzda bu konuya geri dönebiliriz? Denebilir.
Kişinin duraksaması rahatsızlık duyduğu ya da kendisine acı veren birtakım olaylar olduğunu gösterse bile kuşkucu olduklarından dolayı da bu şekilde davranabilirler.
PSİKOSOYAL BECERİ EĞİTİMİ
İletişim becerileri ile alakalı
Kişilerarası problem çözme ile alakalı
Herhangi bir iş ile uğraşmak vb. yoluyla kişinin hastalık nedeniyle kaybettiği ya da hiç kazanamadığı temel becerileri kazandırmayı hedeflenen eğitimlerdir.
