Panik bozukluk nedir?
Yineleyen, beklenmedik ve ani şekilde ortaya çıkan panik atakları ile süregiden bir kaygı bozukluğudur. Panik atağı dakikalar içinde en üst noktaya ulaşır ve kişide büyük bir içsel sıkıntı oluşturur.
Panik bozukluğun genel belirtileri nelerdir?
Ruhsal bozuklukların tanılarını içeren kriterler kapsamında Panik bozukluğun belirtilerini, yineleyen ve beklenmedik ataklar, bu atakların belirli bir süre aralığını geçmeksizin tekrarı ve atakların yeniden olacağına dair duyulan yoğun kaygı ve korku gibi durumlar oluşturur. Atak anında birçok farklı bedensel etki belirir. Bildirilenler, kalp çarpıntısı, göğüste sıkışma, terleme, titreme, baş dönmesi, sersemlik, uyuşma, bulantı ve karın ağrısı gibi durumlardır. Bunların yanı sıra kişiler, bayılma, kontrolünü kaybetme, nefessiz kalma, boğulma veya ölüm korkusuna kapıldıklarını da bildirmektedirler. Ataklar kişi sakin veya kaygılı iken ortaya çıkabilir. Önceden de belirtildiği gibi bu bedensel etkilerin yarattığı olumsuz duyguların, atakların gelecekte yeniden olacağına dair yoğun bir kaygı ve korkuya sebep olması not edilmelidir.
Panik bozukluğun türleri nelerdir?
Panik bozukluk, agorafobili ve agorafobisiz şekilde bulunabilir.
- Agorafobili Panik bozuklukta kişi, belirtilerin ortaya çıkması durumunda kaçamayacağı veya kaçmak isterse zorlanabileceği için, toplu taşıma, alışveriş merkezi veya asansör gibi kapalı ortamlardan uzak durur. Bazı kişilerin bu ortamlara hiç girmediği, tamamen eve kapandığı görülmektedir.
- Agorafobisiz Panik bozuklukta ise kişi belirtileri taşımaktadır fakat kapalı ortamlarda bulunmaktan bu şekilde kaçınmaz.
Panik bozukluğun nedenleri nelerdir?
Genetik yatkınlık, belirli kişilik özellikleri, beyin işlevlerinde bozulmalar ve çevre faktörü nedenler arasında sıralanabilmektedir. Bireysel farklılıkların göz önünde bulundurulduğu detaylı bir öykü alımı tüm ruhsal bozuklukların temellerini araştırmak açısından çok önemlidir.
Panik bozukluk için psikoterapi desteği nasıl olmaktadır?
Panik bozukluk için birçok farklı psikoterapi uygulanabilmektedir. Uygulanan bu psikoterapiler hem ülkemiz hem de dünyada kabul görmüş terapi metodlarını içermektedir.
Psikoterapinin ne kadar sürdüğünü veya adımlarının tek tek neler olacağını kişiyle görüşme yapmadan kesin ve net bir şekilde söylemek sağlıklı bir bilgi vermemektedir. Çünkü sürecin büyük bir çoğunluğu kişiye özgü olarak şekillenmektedir.
Bunların yanında şu bilgileri vermek mümkündür: Psikoterapi süreçlerinin çoğunda ilk seanslar detaylı bir öykü alımına, değerlendirmeye ve formülasyona ayrılır. Bu aşamalar sayesinde problem, kişinin beklentileri ve sürecin gidişatı gibi noktalar ana hatlarıyla belirlenmiş olunur. Sonrasında devam eden görüşmeler ise bu belirlenen hedeflere ve ihtiyaca göre olur. Görüşmeler sürerken danışanın durumuyla ilgili değerlendirme ve formülasyonun hep devam ettiği, yeni veya acil ihtiyaçların ortaya çıkması durumunda terapi seanslarının ona göre düzenlenebilecek esneklikte olduğu not edilmelidir. Yine bu aşamalarda yol kat edildikten ve problemin yükü hafiflemeye başladıktan sonra seansların aralıkları, danışanın da isteğine ve ihtiyacına göre yeniden gözden geçirilebilir. Bunun ardından gelen izleme görüşmeleriyle ise hedefler üzerinde çalışılmaya devam edilirken, buna eş zamanlı olarak danışanın takibinin yapılması, varsa karşılaştığı zorlukların veya yeni hedeflerin üzerinde de mutlaka durulması önemlidir. Bu basamaklarla yol kat edildikten sonra psikoterapi süreci danışan için en sağlıklı olacak bir planlanmayla bitirilir.
Unutmayalım!
Psikoterapi süreçleriyle ilgili mutlaka üzerinde durulması gereken bir bilgiyle bitirmek gerekirse, hangi psikolojik sorun veya ruhsal bozukluk için uygulanıyorsa olsun, psikoterapilerin bir ‘süreç’ olduğu bilgisinde olmak, hem terapiye karşı motivasyon hem de terapide etkililik için oldukça büyük önem arz etmektedir.
(Aklınızdaki sorular veya randevu için profilimde bulunan numaradan bana ulaşabilir ve bilgi alabilirsiniz. Sağlıklı günler dileklerimle...)
Uzman Klinik Psikolog
Duygu Karaca
