Toplumda %3-5 oranında kişinin yaşamları boyunca en az bir panik atak yaşadığı bildirilmektedir (Kring vd., 2017).
Panik ve kaygı, her türlü insanı yaşamının herhangi bir döneminde etkileyebilir. Her 30 kişiden biri hayatının bir döneminde panik atak yaşayabilir. Yani yalnız değilsiniz.
Peki, panik dediğimiz şey nedir? Bunun için öncelikle korkunun ne olduğunu anlamalıyız. Korku, tehlikeli durumda ortaya çıkan otomatik bir alarm sistemi gibidir. Mesela dağın başında kocaman bir ayının üstünüze doğru koştuğunu hayal edin. Ne olurdu?
Birçok kişi için bu durum panik yaratacaktır. Böyle bir durumda vücutta bazı değişiklikler yaşanır. Bunlar; kalbin hızla çarpması, daha hızlı nefes alma, terleme, ağız kuruması ve huzursuz hissetme. Hissedilen bu değişiklikler sonucunda kişi, tehlikeden uzaklaşmayı ya da tehlikeye karşı kendisini savunmayı seçer. Gördüğümüz gibi bu sistem hayati bir işleve sahiptir. Peki, gerçekte böyle bir tehlike olmadan bu yoğun korku belirtileri yaşanabilir mi?
En beklemediğimiz zamanda ortaya çıkıyor gibi gözüken panikler aslında birer yanlış alarmdır. Alarm durumunda önce o tehlikenin gerçekten olup olmadığına bakarız. Çünkü yangın olmadığı halde alarm çalıştırılmış olabilir. Pek çok kişi kaygılandığında bir takım bedensel belirtiler hissedebilir. Ancak panik atak normal kaygı belirtilerinden daha yoğundur. Bu belirtiler yaklaşık on dakikada en yoğun düzeye ulaşır.
Panik atak esnasında kişi, çok korkabilir ve durumdan kaçmaya ya da en yakın hastaneye gitmeyi tercih edebilir.
Panik atak sırasında vücutta yaşanabilecek belirtiler; hızlı çarpan kalp, terleme, titreme, sarsılma, nefes darlığı, göğüs ağrısı, midede rahatsızlık, uyuşukluklar, sıcak basma veya üşüme, etrafa yabancılaşma, ölüm korkusu.
Panik bozuklukta, kişinin yeni bir atak ihtimaline dair yaşadığı beklenti kaygısı önemli bir faktördür. Beklenti kaygısından dolayı birçok kişi bazı şeyleri yapmaktan kaçınır ve önlemler alır. Bu durum kişinin günlük yaşamında bozulmalara yol açabilmektedir.
*Kring, A. M., Johnson, S. L., Davison, G., Neale, J. (2017). Anormal Psikolojisi. (Çev. Şahin, M.) Nobel Yayıncılık.