Bundan 20-25 yıl önce ortodontik tedavinin toplumumuzda yaygınlaşmadığı dönemde, ortodontistler sosyal içerikli dergilerde ‘ortodonti nedir?’ başlıklı yazılar yazma ihtiyacı duymaktaydılar. Günümüzde ise ortodontinin anlam ve önemi artık anlaşıldığından, pek çok aile, çocuklarını en geç ergenlik döneminde ortodonti uzmanına götürerek rutin kontrol yaptırmakta ve dişlere teller takılarak dişlerin düzeltilmesine başlanmaktadır. Erken dönemde dişlerin ve çenelerin kötü konumlarının ve kapanışın düzeltilmesinin ileri dönemdeki getirisi yüksektir.
Peki ya ortodonti ile gençliğinizde tanışma imkanı bulamadı iseniz ve aşağıdaki sorunlardan biri veya birkaçı sizde mevcut ise neler olabilir?
1-Ağızdaki eksik dişler ve diğer dişlerin o bölgeye doğru kaymış sarkmış olması sonucu; implant, köprü, protez, lamina, dolgu gibi çalışmaların istenmeyen diş hareketi nedeniyle yapılmasında güçlük çekilmesi..
2- Dişlerde çapraşıklık, çenelerde ilerilik, gerilik, eğrilik veya yüzün diğer kesimleri ile bir uyumsuzluk olması..
3-Dişler arasındaki geniş boşluklar, ayrık dişler.
4-Gülerken dişetlerinin aşırı gözükmesi veya ağız kenarlarında karanlık boşlukların oluşması ya da dişlerin gülerken pek görünmemesi
5-Çene ve diş ilişkilerinin bozukluğu yüzünden ısırma ve çiğneme güçlüğü çekilmesi
6-Şiddetli ağız solunumu, tıkayıcı uyku apnesi, tırnak yeme diş gıcırdatma, diş sıkma gibi kötü alışkanlıkların varlığı..
7-Çene eklemlerinde ses, çene kaslarında ağrı veya çene kilitlenmeleri
8-Çapraşıklık sebebiyle dişlerin iyi temizlenememesi ve bu nedenle dişeti problemlerinin oluşması.
9-Dilin ön dişlerin arasına sokularak yutkunma ve konuşma yapılması, arka dişler ısırıldığında ön dişlerin birbirine değmemesi.
Günümüz teknolojisinin diş hekimliğine kazandırdığı pek çok yöntemle birlikte ortodontik tedavi yetişkinler için bir sorun olmaktan çıkmıştır ve yetişkin ortodontisi ile bu sorunların neredeyse tümü çözülebilmektedir.
Ortodontide son 10 yılda yaygınlaşan bu yenilikler ve klasik yöntemlerden bazıları şu şekildedir:
Dişlerin her 0.25 mm.lik hareketi için planlanıp 3D scanner ve printer teknolojisi ile üretilen şeffaf plaklar, dişlerin iç yüzeylerinden yapıştırılan diş telleri, dişlerin rengini alan şeffaf estetik diş telleri, takılıp çıkartılan basit aygıtlar, ortognatik cerrahi ve ortodonti iş birliği..
Ortodontik tedavi ile dişleri harekte ettirmek bazen diş hekimliğindeki başka tedaviler öncesi bir zorunluluk olmaktadır.
Örneğin; diş çekimini izleyen dönemde oluşan boşluğa uzun süre diş yapılmaması halinde komşu dişler boşluğu biçimsiz bir şekilde kapattığından bu bölgeye implant yapılması mümkün değildir. Oysa basit bir diş hareketi ve kısa bir ortodontik tedavi ile implant boşluğu düzenlenebilmekte ve sağlıklı bir çalışma yapılabilmektedir.
Dişler arasında çok geniş aralıklar olduğunda aralıkları kapatma amacıyla planlanan kaplama veya laminalar aralıkların çok büyük olması sebebi ile çok geniş yapılacakken dişler öncelikle ortodonti ile birbirlerine yaklaştırılarak daha estetik ve doğal kaplamaların yapılması mümkün olabilmektedir.
Dişeti tedavisi gereken bir hastada dişler çapraşık olduğu için dişeti problemleri oluşuyorsa ortodontik tedavi ile dişler düzeltildiğinde daha rahat temizlik sağlanacağından hastanın periodontal problemleri de ortadan kalkabilecektir.
Ağızdaki travmatik bir kapanış (dişlerin istenmeyen şekilde çatışması) düzeltilmeden implant veya protez yapıldı ise hasta diş ilişkileri problemli olduğundan asla ağzında yapılan bu uygulamadan memnun olmayacaktır. Yapılan iş daha büyük sorunlara yol açabilecektir..Oysa kapanış önce düzeltilir ve dişlere diğer estetik veya protetik işlemler yapılırsa, tüm işlemler kalıcı ve sağlıklı olacaktır.
Örnekleri çoğaltmak mümkündür. Kısacası diş hekiminde bir işlem yaptırmadan once ortodontik muayene ile de kapanışta, diş ve çene ilişkilerinde, çene ekleminde bir sorun olup olmadığı iyice değerlendirilmeli ve tercihen, tüm işlemler, mevcut ortodontik sorun giderildikten sonra yapılmalıdır….