Meme kanseri için risk faktörleri başlıca, hormonal ve hormonal olmayan faktörler olarak ifade edilmektedir.
Hormonalrisk faktörleri faktörleri deyince östrojene aşırı maruz kalmak anlaşılmaktadır. Bunun meme kanseri gelişmesi için artmış risk ile birlikte olduğu bilinmektedir. Menstrüel siklusun sayısını arttıran faktörler olan erken menarj yani erken yaşta, oniki yaşından önce başlayan regl kanaması, nulliparite yani hiç doğum yapmamış olma ve geç menapoz yani ellibeş yaşından sonra menapoz, meme kanseri için artmış risk ile birliktedir. İlk canlı doğumu ileri yaşta yani otuz yaşından sonra yapmak da meme kanserinin artmış riski ile birliktedir. Ayrıca obezite ve artmış meme kanseri riski arasında bir ilişki vardır.
Doğum kontrol haplarının östrojen ve progesteron içerenleri de meme kanseri riskini arttırabilir.
Bunlara karşın; egzersiz yapmak ve daha uzun emzirme periyodu, toplam menstrüel siklus sayısını azaltığı için meme kanserine karşı koruyucudur.
Hormonal olmayan risk faktörleri denince ise ilk akla gelen faktör, radyasyona maruz kalmaktır. Bunun dışında alkol kullanımı ve yüksek yağ içerikli gıdaların uzun süre tüketimi de meme kanseri için risk faktörleridir.
Meme kanserinin gelişmesi için en önemli risk faktörlerinden birisi yaştır. Bir kadının meme kanseri riski altmışlı yaşlara kadar hızla artar.Yetmişli yaşlarda en yüksek düzeyine ulaşır. Meme kanserinin yaşla ilgili bu bağlantısı ülkelere göre bazı farklılıklar gösterebilir.
Meme kanserinin belirgin aile hikayesinin olması meme kanseri gelişmesinin yüksek riskini işaret edebilir. Ailesinde meme kanserli bir birinci derece akrabası yani anne, kız veya kız kardeşi olan bir kadında meme kanseri gelişme riski iki kat artmıştır.
Fibrokistik meme durumu varsa buna memedeki bazı değişiklikler de eşlik ediyorsa meme kanseri sıklığı artmaktadır.
Bir memesinde kanser saptanmış bir kadın, diğer memesinde de kanser gelişmesi bakımından artmış risk durumundadır.
Uterus’un corpus kısmı kanseri olan kadınlar, genel popülasyondan daha yüksek oranda meme kanseri riskine sahiptir.
Meme kanseri ayrıca yüksek sosyoekonomik durumlu kadınlarda ve beyaz ırk kadınlarında daha sık görülmektedir.
Meme kanseri için varolan bu risk faktörlerinin farkında olmak ve mümkün olduğunca riski azaltıcı çabayı sarf etmek akıllıca bir yaşam tarzı olacaktır.
Sağlıcakla kalın.
Prof. Dr. Göktürk MARALCAN
