Kürtaj işlemi ve yasal konular
KÜRTAJ
Kürtaj kelime anlamı ile kazımak anlamına gelir, kadın hastalıkları ve doğumda kullanıldığı şekliyle ise rahim içinden doku almak anlamına gelmektedir. Sadece gebelik sonlandırmak için yapılmaz.
Özellikle kanama bozukluklarında ve monopoz sonrası kanamalarda teşhis amaçlı küretaj yapılabilir (Probe Küretaj). Yine infertilite (kısırlık) araştırmalarında yumurtlama olup olmadığını anlamak amacıyla da kürtaj uygulanabilir.
Gebeliğin sonlandırılması amacıyla yapılan kürtaj ülkemizde 10. gebelik haftasına kadar kanuni olarak uygulanmaktadır.
Eğer bebek ölü ise , bebekte yaşamla bağdaşmayan ciddi bir anormallik (sakatlık) varsa veya gebeliğin tıbben sakıncalı olması durumunda daha ileri gebelik haftalarında da kürtaj yapılabilir.
Kürtaj Uygulaması:
Yasal tahliyeler hem lokal anestezi, hem de genel anestezi altında uygulanabilir. Genel anestezi altında kürtaj her ne kadar maliyeti biraz artırsa da, hem annenin psikolojisi açısından hem de işlemin tümüyle ağrısız seyretmesi açısından daha çok tercih edilir ve önerilir.
Hasta uyuduktan sonra pozisyon verilir ve ilk önce rahimin durumunu ve büyüklüğünü değerlendirmek için jinekolojik muayene yapılır. Rahimin özellikleri anlaşıldıktan sonra vajinal spekulum yerleştirilir. Spekulum ile rahim ağzı görünür hale gelir. Vajina ve serviks antiseptik solüsyonlar ile yıkanarak olası bir enfeksiyona karşı önlem alınır. Lokal anestezi uygulanacak ise bu aşamada yapılır ve serviksin her iki yanına ilaç enjekte edilir. Daha sonra serviks yani rahim ağzı tekdişilli adı verilen bir alet ile tutulur. Bu işlem ağrı verebilir. tekdişilli çekilerek rahimin düz bir hale gelmesi sağlanır.
Buji adı verilen aletler yardımı ile rahim ağzı genişletilmeye başlanır (dilatasyon). Bunun için mümkün olan en ince buji kullanılır. Bujiler çaplarının milimetre cinsinden büyüklüğüne göre numaralandırılır (1, 2, 3, 4, 5.....)
Dilatasyon işlemi tamamlandıktan sonra plastik (karmen) kanüller rahim ağzından geçirilerek, rahim boşluğuna ulaşılır. Kanül yerleştirildikten sonra, ucu bu amaç için üretilmiş vakum yaratan özel enjektöre bağlanır. Enjektörün düğmesi açılarak negatif basınç oluşması sağlanır ve enjektör ileri geri hareket ettirilerek rahim içi temizlenir. Rahim içi tamamen temizlenene kadar işleme devam edilir. Eğer tıbbi bir neden ile ve hekimler kurulu kararı ile 10 haftadan büyük bir gebeliğin sonlandırılmasına karar verilmiş ise bu işlem daha büyük kanülleri vakum cihazlarına bağlayarak yapılır ve ardından keskin küretler ile parça kalıp kalmadığı kontrol edilir.
Kürtaj Yasal Sınırı
İsteğe bağlı kürtajda yasal sınır 10 haftaya kadardır, ancak eğer bebekte sakatlık v.s. söz konusu ise veya bebeğin kalp atışları gözlenmiyor ise yaşam sınırı olan 24. haftaya kadar gebelik sonlandırılabilir.
18 yaşını tamamlamamış olanlar ebeveynlerinin yazılı ve imzalı izni ile kürtaj olabilir, hasta evli ise babanın rızası ve izni gerekmektedir ancak hasta evli değil ve 18 yaşını tamamlamışsa kendi isteğiyle gebeliği sonlandırabilir.
Kürtaj ne zaman uygulanır
İsteğe bağlı kürtajda yasal sınır 10 haftaya kadardır, ancak eğer bebekte sakatlık v.s. söz konusu ise veya bebeğin kalp atışları gözlenmiyor ise yaşam sınırı olan 24. haftaya kadar gebelik sonlandırılabilir.
Eğer ebeveynler gebeliği istemiyorlarsa mümkün olan en kısa zamanda kürtaj yapılmalıdır , zira gebelik ne kadar büyük olursa işlem sonrası oluşabilecek problemler de o kadar fazla ve ciddi olmaktadır.
Kanunen 10 haftaya kadar olan kürtaj sınırı ebekte yaşamla bağdaşmayacak problem varlığında , amniosentez veya benzeri test sonucunda bebekte anomali , sakatlık çıktığında 24. haftaya kadar gebelik sonlandırılabilinir.
İşlem öncesi eğer hastaya genel anestezi uygulanacaksa hasta en az 6 saat aç ve susuz olmalıdır, aksi taktirde anestezi esnasında midede kalan yemek artıkları kusma sonucu akciğerlere kaçması sonucu ciddi hayati tehlike arz eden problemlere yol açabilir ( aspirasyon).
Kürtaj ve Kısırlık
Kürtaj işlemi rahim içine özel aletlerle girerek gebelik materyali ve eklerinin vakum ya da küret denilen özel aletlerle tahliyesidir. Kürtaj cerrahi bir işlemdir ve her cerrahi girişim gibi kürtajın da bazı riskleri vardır. Bunlar arasında en sık karşılaşılanlar müdahale esnasında rahmin delinmesi , kanama, enfeksiyon ve gebelik materyalinin hepsinin tahliye edilememesi sayılabilinir.
Kürtaj sonrası enfesiyon eğer işlem esnasında steriliteye maksimum özen gösterilirse ve işlem sonrası antibiyotik kullanılırsa çok nadirdir. Enfsksiyon durumunda ise en korkulan tüplerin nbu iltihabi durumdan etkilenmesi ve tıkanmasıdır ki bunun sonucu kısırlık gelişebilir.
Kürtaj her ne kadar sık yapılan basit bir işlem gibi görülse de uygunsuz şartlarda ve steriliteye önem verilmeden yapılırsa kısırlık gibi ciddi sonuçlqar doğurabilir.
Kürtaj ve Kanama
Kürtaj sonrası adete benzer kanama görülebilir ve bu kanama yaklaşık 1 hafta 10 gün sürebilmektedir. her ne kadar bu kanama normal olarak görülebilse de bazen işeride kalan gebelik eklerine (parça) bağlı olabilmekte ve ileride hastaya ciddi problemler açabilmektedir.
Kanamanın aşırı olması ve 10 günden fazla sürmesi durumunda öncelikle ultrason muayenesi ile uterus (rahim ) değerlendirilmeli ve eğer rahim içinde parça kalmışsa bunlar temizlenmelirdir. Kanama bu işlemden sonra genellikle duracaktır. Rahimin tam olarak tahliye edilememesinin diğer bir komplikasyonu ise enfeksiyon gelişimidir ve ileride kısırlığa neden olabilecek ciddi problemlere neden olabilir.
Kürtaj sonrası kanamanın diğer bir nedeni ise kandaki pıhtılaşma faktörlerindeki eksikliklerdir ve bu gibi durumlarda hastada kanama faktörleri kontrol edilmelidir.
