Kadınlarımızı oldukça rahatsız eden ve özellikle birden fazla normal doğum yapmış olanlarda sıkça rastlanan bir rahatsızlık: İdrar tutamama (idrar inkontinansı). Bu rahatsızlığa giriş yapmadan önce boşaltım sistemimize bir göz gezdirecek olursak: Boşaltım sistemimiz böbrekler, üst idrar yolları (üreterler), idrar kesesi (mesane) ve alt idrar yollarından (üretra) oluşmaktadır.

Böbreklerden süzülen atık sıvı, üreterlerden geçerek mesanede birikir. Mesane yoğun kas liflerinden oluşan, keseye benzer bir yapıdadır. Mesane dolduğunda, kas lifleri gerilir ve kişide idrara çıkma hissi uyandırır. Mesaneden atılan idrar üretradan geçerek vücut dışına atılır.

İşte boşaltım sistemi kabataslak bu şekilde çalışmaktadır. İdrar inkontinansından muzdarip kadınımızda ise durum biraz farklıdır. Çeşitli nedenlerle zayıflayan mesane kasları idrarın sızmasına engel olamamakta; bu da kişinin idrar kaçırmasına sebebiyet vermektedir. Özellikle normal doğumlardan sonra, bazen de sadece doku özelliklerinden dolayı idrar kaçırma şikayetleri olabilir. Kadınlarda en sık görülen idrar inkontinansı türü stres üriner inkontinansıdır.

Bu tip rahatsızlığa sahip kadınlarımızda, öksürme, hapşırma, ıkınma gibi karın içi basıncını yükselten durumlarda idrar kaçırma söz konusu olabilir. Stres inkontinansı cerrahi müdahaleden en çok fayda gören inkontinans tipi olmakla birlikte; kadınlarımızın yapacağı basit birkaç egzersiz, bu rahatsızlığın oluşmasına engel olabilmektedir. Bu konuyla ilgili üç temel önlem sayabiliriz: Birincisi tuvalette yapılan ve mesanede kalan idrarı çıkarmak amaçlı bir egzersizdir. Egzersizde tuvalette idrar boşaltımı yapıldıktan sonra 20’ye kadar sayılması ve hafif bir ıkınma ile mesanede kalan idrarın çıkışının sağlanması istenir. Bu egzersizin küçük yaşlardan itibaren alışkanlık haline getirilmesi ileri yaşlarda kadınlarımıza bir artı olarak geri dönecektir. Bir diğer önlem, idrarı uzun süre tutmamaktır.

Günlük yaşamın temposu içinde çoğu zaman idrar yapmaya bile vakit bulamamaktayız ancak idrar tutmanın ileride tutamayacak duruma gelmemize sebep olabileceğini düşünerek daha temkinli davranmalıyız. Son tavsiye olarak bir dizi kas egzersizinden bahsedeceğim. İdrar ihtiyacımızı karşılamamızda bize yardımcı olan kas grupları pelvis kaslarıdır. Bu kaslarımızı basit egzersizlerle güçlendirmek mümkündür. Gün içinde çalışırken, yürürken, yemek yerken, kısaca akılınıza gelen her fırsatta pelvis kaslarınızı kasıp serbest bırakarak onları güçlendirebilirsiniz. Bu egzersizlere Kegel egzersizleri denir. İdrar inkontinansı temel olarak dokunun özelliğine bağlıdır.

Eğer doku gevşek bir doku ise ne yaparsanız yapın, gebe kalmasanız dahi bu sarkma olacaktır. Anatomik yapı değişikliğine bağlı olarak ortaya çıkan bir hastalık olduğu için, çok nadir durumlar haricinde ilaçla tedavi edilmez. Mutlaka cerrahi bir müdahale gerekmektedir. Şikayet dönemi daha çok 40’lı yaşlardır, bu yüzden şikayet başladığı zaman hemen doktora başvurulmalıdır. Hastalar, bazen şikayet başladıktan birkaç yıl sonra doktora başvurabiliyor ama tedavi olduktan sonra bu sıkıntıları boşa çektiklerini anlıyorlar.

Diğer bütün hastalıklarda olduğu gibi idrar inkontinansı da erken teşhisle daha kolay tedavi edilebilmektedir. Bu noktada idrar kaçırmaya başladığını fark eden kadınlarımız vakit kaybetmeden bir uzmana başvurmalıdır. Diyelim ki, üç zorlu geçen doğumun ardından idrar torbasında sarkma meydana geldi; pedle dolaşır hale gelmeden, öksürürken, bağırırken idrar kaçırma noktasına gelmeden kontrole gelinmelidir. Yapılan birtakım tetkiklerle sorunun büyüklüğü hekim tarafından tespit edilebilmekte ve kısa süreli ayakta tedavilerle bu sorun uzun bir süre için ortadan kaldırılabilmektedir. Doku bozukluğundan dolayı 7-8 yıl sonra aynı şikayet olursa, yine basit bir tedavi ile durum düzeltilebilir.