KRONİK YORGUNLUK SENDROMU VE BESLENME İLİŞKİSİ
Kronik yorgunluk sendromunun (KYS) patogenezinde; serbest radikallerin aşırı üretimi, hipotalamik-hipofiz-adrenal eksen bozukluğu, immün fonksiyon düzensizlikleri, mitokondriyal fonksiyon ve enerji metabolizması bozukluğu olduğu düşünülmektedir.
Mitokondriyal disfonksiyonun varlığı, KYS’li hastalarda ağrı ve yorgunluğu açıklayan bir hipotezdir. KYS’li hastalarda periferik ve merkezi sinir dokusundaki mitokondriyal disfonksiyon, büyük miktarda ROS tarafından indüklenebilir.
Güçlü oksidanların ortadan kaldırılması enzimatik olmayan bir işlemdir ve C, E vitamini, koenzim Q10 (CoQ10) gibi antioksidanlar tarafından yapılmaktadır. Artan ROS üretimi ve düşük antioksidan seviyelerinin yanı sıra, tümör nekrozis faktör-α (TNF-α) ve interlökinler (IL) gibi inflamatuvar belirteçler de inflamasyonlu ortamdaki mitokondriyal fonksiyonu doğrudan etkilemektedir. Özellikle IL-6, yorgunlukla bağlantılı “uyku faktörü” olarak adlandırılmakta ve KYS’deki yorgunluğu kısmen açıklamaktadır.
Oksijen ve besin öğelerinin hücreye girişi azalmakta hipometabolik bir durum yaşanmaktadır .
Kronik yorgunluk sendromunun ortaya çıkması, OS ve proinflamatuvar durumlarla ilişkilidir.
KYS’li hastalarda ağrı şikayetleriyle ilişkili olabilecek Omega-3, CoQ10, çinko (Zn) ve magnezyum (Mg) gibi çeşitli besin ögeleri azalmaktadır. Bu nedenle, KYS’li hastalar, klinik semptomlarını iyileştirmek için vitaminler ve/veya mineraller gibi besin ögesi takviyelerini yaygın olarak kullanmaktadır. Beraberinde sürekli yorgun ve halsiz hissetmenin verdiği enerji ihtiyacı arayışı obezite unsurlarını tetikleyebilmektedir. Bunun için öneriler ;
Glisemik indeksi yüksek besinlerden uzak dur !
Kafeini azalt!
Beyaz un ve gluten içeren besinleri tüketme!
Yağlı yiyecekler ve yüksek kalorili gıdalardan kaçın!
İşlenmiş ve / veya Ultra işlenmiş gıdaları tüketme!
