Kriz durumlarında kullanılan baş etme kanalları

Her insan yaşamı boyunca bazı sıkıntı ve kriz durumlarıyla karşılaşır. Bu bir yakın kaybı, ani bir rahatsızlık, travmatik bir deneyim gibi durumlar olabilir. Böyle yoğun stres durumlarında fiziksel ve duygusal dengesizlikler yaşanır. Genellikle bu dengesizlik hali süreklilik oluşturmaz. Beden bir takım baş etme kanallarını devreye sokar ve yeniden denge halini kurmaya çalışır. Dengeyi kurmaya çalışırken her insanın gösterdiği tepkiler farklı farklıdır. Yazıda bu baş etme kanallarından bahsedilmiştir.

Kriz durumlarında kullanılan baş etme kanalları

            Her insan yaşamı boyunca bazı sıkıntı ve kriz durumlarıyla karşılaşır. Bu bir yakın kaybı, ani bir rahatsızlık, travmatik bir deneyim gibi durumlar olabilir. Böyle yoğun stres durumlarında fiziksel ve duygusal dengesizlikler yaşanır. Genellikle bu dengesizlik hali süreklilik oluşturmaz. Beden bir takım baş etme kanallarını devreye sokar ve yeniden denge halini kurmaya çalışır. Dengeyi kurmaya çalışırken her insanın gösterdiği tepkiler farklı farklıdır. Aşağıda bu baş etme kanallarından bahsedilmiştir.

Duygu Kanalı: Baskı ve gerilim oluşturan durumlar karşısında duyguları ifade etme kanalıdır. Duygular ifade bulunmazsa davranışlar ve bedensel rahatsızlıklar şeklinde ortaya çıkabilmektedir. Duygularımızdan birilerine anlatmak, dertleşmek, duygularımızı yazmak, sanatsal çalışmalar yapmak, duruma özgü şarkı dinlemek.... bu kanalı kullanma şekillerindendir.

Fiziksel Kanal: Yaşanılan olumsuz deneyimler, baskı ve stresler bedende yankı bulur. Bedeni rahatlatma kanalıdır. Stresler karşısında bedende stres atıkları oluşur. Bu atıkların yakılması konusunda spor çok etkilidir. Spor yapmak, nefes egzersizleri, kuaföre gitmek, alışveriş yapmak, yemek yemek..fiziksel kanala örnek gösterilebilir.

Düşünce Kanalı: En sık kullanılan ve oldukça etkili sonuçlar doğuran baş etme yöntemidir. Kriz durumları ile ilgili bilgi edinmek, sorgulamak, çözüm bulmaya çalışmak, olayları mantığa oturtmak, olayların iyi tarafından bakmak, olay karşısında öğrenilenlere odaklanmak örnek olarak sayılabilir.

İnanç Kanalı: Dini inanç, siyasi ideolojiler, değer sistemleri, olaylara anlam yükleme gibi şimdiye kadar kullanılmakta olan veya kişinin kendi kurallarının olduğu baş etme kanalıdır. Özellikle dini inanç ritüelleri inanç kategorisine girmektedir. Kişi varoluşu anlamlandırabilir, çekilen sıkıntının bir karşılığa inanabilir ve tüm bunların bir anlamı olduğunu düşünerek hissettiği baskıyı azaltabilir. Dua etmek, sıkıntıyla beraber günahlarının temizlendiğini düşünmek yine bu kanalla ilgilidir. Batıl inançlar da inanç kanalı içerisindedir.

Sosyal Kanal: Kişi yaşadığı olumsuz durumla baş ederken sosyal kanalı kullanarak hissettiği sıkıntıyı aza indirir. Arkadaşımızla görüşmek, aile ile vakit geçirmek, sosyal destek almak, sosyal destek vermek, bir gruba dahil olmak, grubun gerektirdiği görevi yerine getirmek gibi örnekler sosyal baş etme kanalına örnek olarak verilebilir.

Hayal Gücü Kanalı: Dans etmek, meditasyon, resim yapmak, müzik dinlemek,hayal kurmak, mizah, rüya, yazı yazmak

            Bu bahsedilen kanallardan herhangi biri gereğinden fazla kullanılıyor ya da tek başvurulan bir kanal halini alıyorsa orada ciddi bir sıkıntı oluşabilir. Dolayısıyla ideal olan her kanalı hayatta yeri geldiğinde kullanılıp ölçülü olunmasıdır.

Bu makale 7 Nisan 2022 tarihinde güncellendi. 0 kez okundu.

Yazar
Uzm. Kl. Psk. Elif Aydın

Uzman Klinik Psikolog Elif AYDIN Uludağ Üniversitesi Psikoloji bölümünden 1 yıl hazırlık eğitimi ile birlikte 2017 yılında mezun oldu. İstanbul Esenyurt Üniversitesi Klinik Psikoloji Yüksek Lisans programını “Çocuk ve Ergenlerde Siber Zorbalık İle Benlik Saygısı Arasındaki İlişki” konulu çalışmasıyla uzmanlığını başarıyla tamamladı. Lisans eğitimi sürecinde Bartın Devlet Hastanesi ve Toplum Ruh Sağlığı Merkezinde Şizofreni ve Bipolar hastaları ile vaka gözleminde bulundu. Bursa Şehir Hastanesi Çocuk ve Ergen Psikiyatri servisinde stajyer olarak çalıştı. Uludağ Üniversitesi Pedagojik Formasyon Sertifika Programı dahilinde, Nilüfer Şehitler Ortaokulunda 11-14 yaş çocukların gelişimlerini destekleyici çalışmalarda bulundu. Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezinde farklı yönde gelişen çocuklar ve onların ebeveynleriyle çalıştı. Çeşitli Ana ...

Etiketler
Psikolojik destek
Uzm. Kl. Psk. Elif Aydın
Uzm. Kl. Psk. Elif Aydın
İstanbul - Psikoloji
Facebook Twitter Instagram Youtube