KONVERSİYON :
Konversiyonun kelime anlamı döndürme ya da dönüştürmedir. Ve bu genellikle bir savunma mekanizması olarak ortaya çıkar. Konversiyon bozukluğu kişide altta yatan herhangi bir fiziksel sorun olmaksızın bayılma, duyu kaybı ya da felç gibi nörolojik belirtilerin ortaya çıkmasıdır. Bu belirtiler kişinin kontrolü dışında ortaya çıkar.
Konversiyon bozukluğunun 3 alt tipi vardır:
- Motor belirtiler gösteren tip
- Duyular ile ilgili belirtiler gösteren tip
- Nörolojik tablo ile ilgili belirtiler gösteren tip
Konversiyon bozukluğu psikodinamik olarak açıklanmaktadır. Bilinç dışında yaşanan ve ifade edilemeyen çatışma ve dürtülerin dönüştürme (konversiyon) savunma mekanizması ile sembolik anlam yüklülüğüyle ifade bulmasıdır. Konversiyon bozukluğunda işlevsel belirtinin ortaya çıkmasıyla hasta yaşadığı çatışma ve anksiyeteden kurtulur. Bu durum o hasta için birincil kazançtır. Hastanın hastalığı nedeniyle bazı sorumluluklardan kurtulmuş olması da ikincil kazançtır. Hastalık ortaya çıkınca birincil ve ikincil kazançlar nedeniyle hastanın yüz ifadesi hastalıkla uyumsuz olup hatta memnun bir ifade görülebilir. Buna güzel aldırmazlık (labelle endiferance) denir. Örneğin çalıştığı işyerinde amirinin hakarete varan sözleri karşısında öfkelenen ve amirine yumruk atmayı düşünen bir hastamızın aniden kolunun felç olması bu hastaya hem birincil kazanç, hem ikincil kazanç sağlamıştır. Hasta o felçli haliyle endişeli olacağı beklenirken gayet rahat bir yüz ifadesiyle muayeneye gelmiştir. Konversiyon bozukluğunda çevresel etkenlerinde önemi vardır. Hastalık ortaya çıktıktan sonra çevrenin ona gösterdiği yakınlık ve ilgi de hastalığın daha çok pekişmesine yol açar.
Konversiyon ile ilgili bilinmesi gereken önemli noktalardan biri –genel kanının aksine- bireyin nörolojik belirtileri bilerek, farkında olarak ve isteyerek yapmıyor olduğudur. Bu tamamen bilinçdışında işleyen bir süreçtir, kişinin bilinçli kontrolü dışında gelişir.
Konversiyon bozukluğu, bu savunma mekanizmasının çok sık kullanılması ve artık bunun sonuçlarının daha sorunlu hale gelmesi durumudur. Günde beş kez bayılan birinin elbette yaşam kalitesi ve işlevselliği bozulacaktır. Bu durumda aslında bir noktaya kadar koruyucu olan bu mekanizma hastalık haline gelir. Konversiyon bozukluğunun belirtileri çok çeşitlidir, herhangi bir nörolojik işlev ile ilgili olabilir. Örneğin, körlük, sağırlık, kolun ya da bacağın tutmaması, konuşamama, sesin çıkmaması, yürüyememe-dengesiz yürüme, baş-boyun bölgesi kaslarında kasılmalar, tikler gibi.
Hemen her konversiyon bozukluğu vakasında görünür bir psikososyal stres faktörü vardır. Bu olumsuz yaşam olayı uzun zaman önce olmuş ama etkileri halen süren bir olay olabildiği gibi yeni yaşanmış ya da yaşanmakta olan bir durum da olabilir.
Konversiyon bozukluğunda ortaya çıkan sorunlardan biri de, hastanın hastalık belirtileri ortaya çıktıktan sonra içine girdiği hasta rolünün ve gördüğü hasta muamelesinin hastaya sağladığı ikincil kazançlardır. Örneğin evdeki sorumlulukların üzerinden alınması, “iyi” davranılmaya başlanması gibi. Başlangıçta hastanın yararına gibi görünen bu durum, ilerleyen zamanlarda hastalık belirtilerinin ortadan kalkmasını güçleştiren bir engel olacaktır.
Konversiyon bozukluğunun tek tedavisi psikoterapidir. İlaçların tedavide yeri yoktur, ancak bu duruma ikincil olarak gelişen depresif bozukluk, kaygı bozukluğu gibi ek sorunlar varsa ilaç tedavisi kullanılabilir. Onun dışında hastalık, psikodinamik yönelimli psikoterapi ve destekleyici psikoterapinin ağırlıkta olduğu psikoterapi yöntemleriyle ortadan kaldırılabilir. Stres faktörüne bağlı olarak gerekli durumlarda çift ya da aile terapilerini de kullanmak gerekebilir.Konversiyon bozukluğu nasıl anlaşılır?Konversiyon bozukluğunun belirtileri çok çeşitlidir, herhangi bir geçiş işlevi ile ilgili olabilir. Örneğin, körlük, sağırlık, kolun ya da bacağın tutmaması, konuşmama, sesin çıkmaması, yürümeyeme-dengesiz yürüme, baş-boyun bölgesi kaslarında kasılmalar, tikler gibi .Konversiyon bozukluğu düzelir mi?Konversiyon bozukluğu belirtileri akut ve çoğu kez kişiye özgürdür. Olguların büyük çoğunluğu 2-6 yıl içinde düzelir . Konversiyon bozukluğu tedavisi görme bozukluğu tedavisi, telkin ve sosyal destek temel unsurlarıdır.
